Kurkuma: geliefd als smaakstof in Aziatische gerechten. De typische felle geelachtige kleur maakt het kruid daarnaast bekend als kleurstof. Bovendien is dit ‘heilige poeder’ tegenwoordig steeds populairder als supplement, vanwege een verscheidenheid aan gezondheidsvoordelen. Maar hoe ziet de helende werking van kurkuma eruit? En zijn er ook bijwerkingen?
Gewonnen uit de wortelstok van de curcuma longa, wordt kurkuma ook wel Indiase geelwortel, koenier, koenjit, kunyit of tameriek genoemd. De plant groeit in India en Zuidoost-Azië. De werkzame stof van kurkuma heet curcumine en beschikt over antioxiderende en ontstekingsremmende krachten. In de Ayurveda wordt kurkuma al lang gebruikt als medicijn. Ayurveda is een geneeskunst die duizenden jaren oud is; het is het gezondheidssysteem van de oud-Indiase vedische beschaving en wordt beschouwd als het oudste gezondheidssysteem ter wereld. Volgens Ayurveda is kurkuma goed voor de spijsvertering, heeft het positieve effecten op het bloed en plasma in ons vatenstelsel en helpt het bij gewrichtspijn.[1] Eerder onderzoek suggereert daarnaast dat curcumine ontgiftend, krampstillend, cholesterolverlagend en wondgenezend werkt.[2]
Zwitserse onderzoekers voerden onlangs een meta-analyse uit om zo de effecten van voedingsstoffen bij patiënten met artrose in verschillende onderzoeken met elkaar te vergelijken.[3] Artrose is een vorm van reuma, een gewrichtsaandoening waarbij voedingstoffen niet alleen een rol kunnen spelen in het ontstaan ervan, maar ook in de ontwikkeling. De onderzoekers raadpleegden onder andere PubMed en bekeken de effecten van verschillende voedingsstoffen op pijn, stijfheid en ontstekingen in patiënten met knieartrose. Kurkuma en gember bleken een positieve impact te hebben op de genoemde klinische symptomen van artrose. Dit effect was significant effectief vergeleken met placebo. Bij de andere supplementen, vitamine E en D en omega 3, bleef dit effect uit.
In een ander Zwitsers onderzoek werd de ontstekingsremmende waarde van kurkuma bekeken in de behandeling van patiënten met chronische nierziekte.[4] Een groep van 24 patiënten met chronische nierziekte kreeg gedurende zes maanden twee keer per dag een tablet van 500 mg curcumine. Curcumine liet een ontstekingsremmend effect zien: het verlaagde de hoeveelheid plasmacytokinen. Positief was ook dat het supplement geen bijwerkingen met zich meebracht.
Ook de publieke omroep heeft zich recent beziggehouden met de geneeskrachtige werking van kurkuma. Het consumentenprogramma Radar van AVROTROS ging in gesprek met dokter Jeanne de Vries.[5] Zij is voedingswetenschapper aan de Universiteit van Wageningen en beaamt de kracht van kurkuma bij het tegengaan van ontstekingsprocessen. De Vries beschrijft daarnaast dat de werking van bepaalde medicatie door kurkuma wordt tegengegaan. Dit zou gezien zijn bij antibiotica, antidepressiva, cardiovasculaire medicatie, en ook bij kankermedicatie en chemotherapie. Dit komt door de veranderingen die curcumine kan geven in de opname en uitscheiding van medicijnen. Kurkuma zou volgens sommige onderzoeken niet zozeer hulp te bieden bij het actief bestrijden van ziekten en ontstekingen, maar vooral ondersteunend zijn en als preventiemiddel werken.
We mogen dus stellen dat kurkuma als supplement antioxiderende en ontstekingsremmende krachten bezit, specifiek in de behandeling van patiënten met knieartrose en chronische nierziekte. Het combineren van kurkumasupplementen met andere specifieke medicatie wordt hierbij afgeraden. Gebruik het supplement daarnaast liever niet voor actieve ziektebestrijding, maar eerder als (felgekleurde) bijdrage aan een gezonde levensstijl.
Bronnen:
1 https://www.ayurveda.nl/geelwortel.html
2 https://www.sohf.nl/blog/wat-zijn-de-bijwerkingen-van-kurkuma
3 PMID: 35458170, DOI: 10.3390/nu14081607
4 PMID: 35011106, DOI: 10.3390/nu14010231
5 https://radar.avrotros.nl/hulp-tips/hulpartikelen/item/kurkuma-gezondheidsbooster-of-niet/