Wondermiddel tegen kanker: genezing of genadeslag?

In de promotie voor Herceptin als wondermiddel bij borstkanker (in Engeland, Nederland en België wordt het gebruikt – en vergoed – als er na een operatie uitzaaiingen blijken te zijn) lijkt iedereen voorbij te gaan aan het feit dat het een zeer gevaarlijk middel is. Bij 5 procent van de patiënten veroorzaakt het levensgevaarlijke schade aan het hart en bij nog eens 7 procent leidt het tot matig hartfalen. In Engeland haalde een verpleegkundige met borstkanker het nieuws omdat ze haar ziekenfonds had overgehaald het middel voor haar te vergoeden, terwijl slechts enige dagen daarvóór de fabrikant aan de Amerikaanse geneesmiddelautoriteiten had opgebiecht dat het risico van hartkwalen er ‘significant door verhoogd’ werd. Tot nu toe heeft het middel in Amerika, waar het al enkele jaren is toegelaten, reeds vijftien levens geëist. Ook zijn er 62 meldingen geweest van ernstige bijwerkingen. Daaronder vallen niet de griepachtige bijverschijnselen die bijna de helft van alle gebruiksters ondervindt. In de campagne om het middel voor meer doeleinden te vergoeden luidt het argument dat het in Engeland bijvoorbeeld jaarlijks duizend levens kan redden, maar volgens de recentste veiligheidsgegevens kan het er dus 1750 kosten.
Herceptin wordt momenteel alleen in bepaalde gevallen voorgeschreven. Het middel wordt toegediend via een druppelinfuus. Het gaat de werking tegen van een eiwit genaamd HER-2, de oorzaak van borstkanker in ongeveer één op de zeven gevallen. Niet bekend is of ook hier het voorbeeld gevolgd zal worden van de medische stand in Amerika, waar vrouwen getest worden op gezondheid van hun hart en longen, voordat ze het middel krijgen voorgeschreven3.
3Lancet online, 9 november 2005, DOI: 10-1016/S0140-6736(05) 67670-2