Als opmaat naar de Nationale Week Zonder Vlees interviewde Martine Kamsma voor NRC de Wageningse hoogleraar Hans Dagevos en zijn collega Muriel Verain. Deze wetenschappers gaven een update van een onderzoek naar vleesconsumptie dat al tien jaar aan Wageningen Economic Research loopt.
Dagevos schetst geen hoopgevend beeld. De campagnes om minder vlees te eten, lijken niet echt succesvol. In 2011 zei 14 procent van de Nederlandse deelnemers flexitariër te zijn. In 2019 is dit gestegen naar 43 procent. Dat lijkt een mooi getal, maar in 2018 is desondanks meer vlees gegeten dan in de jaren daarvoor.
De term flexitariër is wat verwaterd, zo constateert Dagevos in het interview. Destijds ging het om vegetariërs die af en toe vlees aten en nu om mensen die een enkele keer geen vlees eten. Er is zelfs een kleine groep die zich flexitariër noemt en toch dagelijks vlees eet.1 De behoefte aan vlees blijkt dus hardnekkiger dan gedacht.
Kweekvlees
Een kleine tien jaar geleden had de universiteit van Maastricht een wereldprimeur. Daar werkte hoogleraar Mark Post aan de eerste burger van kweekvlees. Uiteindelijk werd de eerste kweekvleesburger in 2013 gepresenteerd.2
Lange tijd vormde het benodigde kalfsserum uit bloed van bijna voldragen, ongeboren kalfjes een zwaar minpunt voor de diervriendelijkheid van kweekvlees. Inmiddels hebben wetenschappers ook plantaardige alternatieven ontdekt.3
In een Canadees onderzoek uit 2019 zei slechts 11 procent van de deelnemers eerder voor een kweekvleesburger dan voor een plantaardige of conventionele burger te zullen kiezen. In India en China blijkt uit onderzoek dat de helft van de ondervraagden best kweekvlees wil proberen. In Nederlandse online peilingen staat ook zo rond de 50 procent van de respondenten positief tegenover kweekvlees.4, 5 Er lijken dus kansen te zijn voor kweekvlees, maar de productie komt traag op gang.
Hindernissen
Er speelt nog een aantal belemmeringen. Zo is kweekvlees duur. Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ziet kweekvlees als kans om minder beslag te leggen op grond, water en energie, maar zij laat de ontwikkeling hiervan toch liever over aan de markt. De Tweede kamer is het daarmee niet eens en begin februari werden moties aangenomen waarin haar werd gevraagd om de productie van laboratoriumvlees wel te stimuleren. 6
Kweekvlees is nu nog verboden voor consumptie. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) stelde in 2018 dat voordat het op de markt komt, eerst de veiligheid gewaarborgd moet zijn.7 Ook dat vormt nog een hindernis.
In Nederland zijn er twee spelers op deze markt die met behulp van investeerders proberen schot in de zaak te krijgen: de Maastrichtse Mosa Meat en de Delftse startup Meatable. Mosa Meat hoopt in 2022 de eerste rundvleesburgers op de markt te kunnen brengen en de Meatable denkt in 2025 met de commerciële productie van kweekvlees te kunnen starten.8, 9
Volwaardige vleesvervangers
Voor wie nu al gehoor wil geven aan de oproep om minder vlees te eten, op de campagnesite van de Nationale Week Zonder Vlees staat een overzicht van volwaardige vleesvervangers. Genoemd worden vleesvervangers op basis van soja, peulvruchten, tarwegluten, noten, pitten en zaden, zuivel, eieren en wieren en algen.
Het eiwitgehalte van een gezonde vleesvervanger moet in elk geval meer dan 12% van de totale energie aan kilocalorieën bevatten. IJzer moet meer dan 0.8 milligram per 100 gram zijn en vitamine B12 in elk geval 0.24 microgram per 100 gram.10 Blijf dus vooral ook goed de etiketten lezen om te bepalen of een product ook daadwerkelijk een volwaardige vleesvervanger is.
BRONNEN:
- nrc.nl
- volkskrant.nl
- nrc.nl
- sciencedirect.com
- researchgate.net
- tweedekamer.nl
- nvwa.nl
- meatable
- mosameat.com
- weekzondervlees.nl