ZonMw, het samenwerkingsverband tussen ZorgOnderzoek Nederland (Zon) en Medische wetenschappen (Mw), is een financieringsorganisatie van onderzoek en innovatie in de gezondheidszorg. Onlangs plaatsten zij een artikel over de WAALBED-IV studie waarin ernstig probleemgedrag bij mensen met dementie in verpleeghuizen wordt onderzocht. [1]
Bij 80% van de mensen met dementie in verpleeghuizen is probleemgedrag zichtbaar. Een klein deel hiervan vertoont ernstig tot zeer ernstig probleemgedrag, ook wel ‘neuropsychiatrische symptomen’ genoemd. Dit gedrag bestaat onder andere uit ernstige fysieke agressie, ernstige agitatie en dwangmatig roepgedrag. Gedrag van dit soort is van invloed op de gehele afdeling, zorgt voor stress voor de cliënt zelf en vraagt daarnaast veel van zorgmedewerkers. Voor deze doelgroep zijn er daarom speciale afdelingen in VVT-instellingen (Verpleging, Verzorging en Thuiszorg) opgezet.
De uitvoerend onderzoeker van de WAALBED-IV studie is Gerrie van Voorden, arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker bij het Radboudumc. Daarnaast is ze werkzaam bij Woonzorgcentrum IJsselheem. Volgens Van Voorden groeit de groep mensen met dementie die ernstig probleemgedrag vertoont. Ook is er nog maar weinig bekend over deze doelgroep. De WAALBED-IV studie onderzoekt daarom de kenmerken, het beloop en de behandeling van mensen met dementie die dit probleemgedrag vertonen.
De eerste fase van het onderzoek bestond uit een kwalitatieve studie naar de organisatorische kenmerken en fysieke omgeving van de speciale afdelingen, door middel van interviews met zorgverleners, observaties en vragenlijsten. [2] In het tweede deel werden met behulp van concept mapping de aspecten van een ‘succesvolle’ behandeling in kaart gebracht. Voor een succesvolle behandeling bleken de volgende elementen belangrijk: een toename van het welbevinden voor de persoon met dementie en zijn of haar omgeving, een multidisciplinaire aanpak en de juiste houding en vaardigheden van betrokkenen. Het derde deel van het onderzoek doelt op inzicht krijgen in de kenmerken, het verloop en de behandeling van de doelgroep. Inmiddels is de dataverzameling van 126 deelnemers afgerond, en later dit jaar zullen voorlopige resultaten worden gepresenteerd.
Het onderzoek werd bemoeilijkt door de coronapandemie, waardoor veel onderzoeksactiviteiten op afstand hebben moeten plaatsvinden. Desondanks hoopt onderzoeker Gerrie van Voorden dat de verkregen inzichten bijdragen aan een betere behandeling van zeer ernstig probleemgedrag bij dementie. Ze benadrukt hierbij hoe belangrijk het is om te ‘blijven denken vanuit de bedoeling’ en om kennis en inzichten door middel van onderzoek te blijven verruimen.
Bronnen:
1 https://www.zonmw.nl/nl/artikel/onderzoek-naar-ouderengeneeskunde-door-artsen-opleiding-tot-onderzoeker/onderzoek-naar-zeer?utm_campaign=Geestelijke+Gezondheid&utm_content=GGZ+07-06-2023&utm_source=Nieuwsbrief&utm_medium=email
2 https://www.ukonnetwerk.nl/themas/welbevinden/waalbed-iv/