Onafhankelijk geneesmiddelenonderzoek is niet altijd even onafhankelijk. Hoewel medische tijdschriften dat eisen, blijken onderzoekers nog steeds steekpenningen te krijgen van de farmaceutische bedrijven waarvan ze de medicijnen testen. Soms hebben ze zelfs aandelen in het bedrijf.
Ongeveer een derde van de onderzoekers vermeldt zijn financiële belangenverstrengeling niet, ondanks het belang dat medische tijdschriften hechten aan de transparantie van klinisch onderzoek.
Sommige onderzoekers krijgen spreekgeld, andere krijgen ‘onderzoeksubsidie’ en weer andere hebben aandelen in het farmaceutische bedrijf waarvan ze de geneesmiddelen beoordelen. Maar ze melden deze belangenverstrengelingen vaak niet bij hun onderzoek, dat als onafhankelijk wordt gepresenteerd.
Uit een studie naar het werk van 344 kankeronderzoekers bleek dat ze in iets meer dan een jaar tijd $ 216 miljoen (€ 190 miljoen) aan betalingen van farmaceutische bedrijven hadden ontvangen… iets wat ze nooit bekend hadden gemaakt.
Maar ze zijn niet echt verplicht om hun connecties met de farmaceutische industrie te melden. ‘Het is een herenakkoord. De tijdschriften vragen de auteurs om het te melden, maar het heeft geen juridische gevolgen als ze dat niet doen,’ zegt Erick Turner van de Oregon Health & Science Universiteit in Portland.
Hij bestudeerde samen met zijn onderzoeksteam de Open Payments Database: een Amerikaans systeem dat alle uitbetalingen van farmaceutische bedrijven registreert. Ze vergeleken de gegevens met de vermeldingen in gepubliceerde klinische onderzoeken naar geneesmiddelen tegen kanker.
Het is bekend dat betalingen van farmaceutische bedrijven het voorschrijfgedrag van artsen beïnvloeden. De onderzoekers zijn bang dat hetzelfde geldt voor wetenschappers die klinisch onderzoek doen.
Bron: JAMA Oncol, 2018; 4: 1426-8