Circa 7,11 miljard mensen over de hele wereld luisteren naar muziek. De gemiddelde persoon speelt zelf 916 uur en 10 minuten per jaar muziek af.[1] Muziek brengt plezier en ontspanning, verbindt en kan een middel zijn voor het uiten van emotie. Daarnaast werkt muziek pijn- en bloeddrukverlagend en verbetert het bovendien de alertheid, slaap en het geheugen. De onderzoeksgroep Muziek als Medicijn (MAM) is bezig om op wetenschappelijke basis vast te stellen waar en wanneer muziek een positief effect heeft.[2] Professor Hans Jeekel, de oprichter van het fonds, is hoofd van de afdeling chirurgie in het Erasmus Medisch Centrum en onderzoekt of muziek binnen de reguliere gezondheidszorg een plaats verdient.
In 2019 voerden Nederlandse onderzoekers van het Erasmus MC een meta-analyse uit, om zo het effect van muziek in verschillende onderzoeken met elkaar te vergelijken.[3] Uit de 55 geselecteerde onderzoeken werd duidelijk dat het luisteren van muziek voor, tijdens en/of na de operatie zorgde voor een significant verminderde behoefte aan morfine-achtige medicatie bij patiënten. Dit is positief, want een hoge morfinedosis betekent veel bijwerkingen, een kans op chronisch misbruik ervan en daarnaast hoge kosten.
In 2020 onderzochten Nederlandse onderzoekers, wederom met behulp van een meta-analyse, de effecten van muziek op de mate van angst en pijn bij hartpatiënten.[4] De 20 geselecteerde onderzoeken toonden dat muziek voor, tijdens en/of na de operatie geassocieerd werd met een significante afname van angst en pijn na een hartoperatie.
De MAM is ervan overtuigd dat muziek de potentie heeft een krachtig instrument te zijn in de zorg voor patiënten.[5] Arts-onderzoeker Roos Geensen richt zich binnen de MAM daarom op het (lopende) onderzoek ‘de Big Five studie’. Bij een ziekenhuisopname krijgt het merendeel van de patiënten te maken met de volgende vijf complicaties: angst, stress, pijn, slaapontregeling en delirium. Vanzelfsprekend hebben deze complicaties een negatieve invloed op de gezondheid. Op dit moment is er al bewijs gevonden dat muziek in staat is om de eerste drie complicaties, angst, stress en pijn, te verlichten. Het onderzoek hoopt bewustwording te creëren, gezien specialisten zich nu nog onvoldoende bewust zijn van deze complicaties. Ook bestaat er geen structureel beleid met betrekking tot deze problematiek.
Wetenschappelijk onderzoek toont ons dat muziek de behoefte aan morfine-achtige medicatie verlaagt en zorgt voor significante angst- en pijnvermindering na een operatie. Daarnaast biedt de lopende Big Five studie veelbelovende resultaten: muziek zorgt voor een verlaging van angst, stress en pijn. Bovendien kent muziek als medicijn geen bijwerkingen en is het duurzaam en goedkoop. Wanneer de resultaten van de Big Five studie positief uitvallen, kan muziek de nieuwe standaard worden als preventiebehandeling bij alle ziekenhuisopnamen. Gezien MAM afhankelijk is van externe bijdragen voor de financiering van het project, kan hier een donatie worden achtergelaten: https://erasmusmcfoundation.nl/gevenparticulieren/doneren/?fund=muziek-als-medicijn
Bronnen:
1 https://headphonesaddict.com/listening-to-music-statistics/
2 https://erasmusmcfoundation.nl/muziekalsmedicijn/over-ons/
3.DOI:10.1097/SLA.0000000000003506
4 PMID: 33495383
5. https://erasmusmcfoundation.nl/muziekalsmedicijn/projecten/big-5/