De oorzaak van psychiatrische problemen zoals depressie, schizofrenie en bipolaire stoornis zit waarschijnlijk niet alleen ‘tussen de oren’ – maar mogelijk ook in de leefomgeving. De kwaliteit van de lucht die je inademt kan psychiatrische problemen aanwakkeren en de leeftijd waarop iemand begint met inademen van vervuilde lucht is daarbij een mogelijke factor.
Een bipolaire stoornis, ernstige depressie en schizofrenie kunnen allemaal ontstaan door een slechte luchtkwaliteit, en vooral de kans op schizofrenie lijkt te verdubbelen bij mensen die in hun eerste tien levensjaren waren blootgesteld aan vervuilde lucht. Hoewel genen en levensgebeurtenissen een rol kunnen spelen bij psychische problemen, zouden milieufactoren een derde factor kunnen zijn in een ingewikkeld samenspel, aldus onderzoekers van de universiteit van Chicago. Zij onderzochten de effecten van luchtvervuiling in de VS en Denemarken.
Voor het vaststellen van de luchtkwaliteit werden meetgegevens gebruikt van de Environmental Protection Agency in de VS en van een nationaal gegevensbestand in Denemarken. Daarna werden de gegevens afgezet tegen twee grote datasets van 151 miljoen inwoners van de VS en 1,4 miljoen mensen uit Denemarken.
Uit de Deense gegevens kon ook worden opgemaakt aan hoeveel luchtvervuiling iemand was blootgesteld in de eerste tien levensjaren. Er werd een direct verband gevonden tussen luchtkwaliteit en het risico op psychische stoornissen. ‘In een vervuilde omgeving wonen, vooral in de eerste levensjaren, is een voorspellende factor voor psychische aandoeningen’, aldus onderzoeker Atif Khan. Het vermoeden is dat vervuiling ontstekingen veroorzaakt in de hersenen en dat dit leidt tot aandoeningen – zoals eerdere dierstudies al hadden voorspeld.
In die studies werd ontdekt dat kleine in de lucht zwevende deeltjes (fijnstof) na inademing in de hersenen terecht konden komen. Dieren die blootgesteld waren aan sterk vervuilde lucht vertoonden tekenen van cognitieve beperkingen en depressief gedrag.