ZonMw, het samenwerkingsverband tussen ZorgOnderzoek Nederland (Zon) en Medische wetenschappen (Mw), is een financieringsorganisatie van onderzoek en innovatie in de gezondheidszorg. [1] Recent plaatsten zij een bericht over plantaardige voeding in de behandeling van reuma en artrose. [2] We vertellen je er graag meer over
In het bericht is Dirkjan van Schaardenburg aan het woord, hij is reumatoloog en behandelt mensen met reuma en mensen met artrose. Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 aandoeningen van je bewegingsapparaat, bestaande uit je botten, spieren, gewrichten en pezen. [3] De meest voorkomende reumatische aandoening aan het bewegingsapparaat, is artrose. [4] Dit is een aandoening van het hele gewricht, waardoor gewrichten kunnen ontsteken, de kwaliteit van het kraakbeen vermindert en het bot bij het gewricht verandert. Artrose neemt onder de chronische ziekten het snelste toe, en wordt verwacht van 1 miljoen mensen in 2015, naar 2 miljoen mensen in 2040 te stijgen.
Dirkjan van Schaardenburg legt uit dat de huidige behandeling van artrose aan de heup of knie wisselend effectief is. Deze behandeling is gericht is op pijnbestrijding en oefentherapie. Hoewel moderne medicatie bij reuma goede behandelresultaten geeft, is deze behandeling duur en geeft het bijwerkingen. Hoewel de ziekte voor een aanzienlijk deel door leefstijlfactoren wordt veroorzaakt, ligt de focus hier tot dusver nog niet op.
In samenwerking met Amsterdam UMC, de Universiteit Leiden, het Spaarne Ziekenhuis en de universiteit van Münster en Erlangen, voerden Van Schaardenburg en zijn collega’s daarom een onderzoek uit. 65 mensen met artrose van knie of heup en metabool syndroom en 77 mensen met actieve reuma namen hierbij vier maanden deel aan een leefstijlprogramma. Het leefstijlprogramma bestaat uit een initiële beoordeling, gevolgd door tien groepssessies en online begeleiding. In het groepsprogramma zijn drie kansrijke interventies samengevoegd: beweging, stressreductie en onbewerkte en volwaardige voeding. Na de eerste vier maanden wordt er een minder intensief, tweejarig programma aangeboden, waarbij, indien mogelijk, de medicatie wordt verminderd. Naast het evalueren van de vooruitgang van de symptomen van de ziekte, wordt in dit project ook onderzocht hoe de samenstelling van de darmbacteriën en de verhouding tussen vet- en spiermassa veranderen.
De korte termijnresultaten zijn volgens Van Schaardenburg zeer goed. Het programma blijkt goed vol te houden en succesvol te combineren met andere behandelingen, zoals medicatie. Op basis van de gegevens van het eerste jaar blijkt dat de gunstige effecten behouden blijven bij beide aandoeningen. Het lange termijneffect van de leefstijlverandering kan gedurende twee jaar na de aanvankelijke proef worden gemeten.
Concluderend geeft dit project veelbelovende resultaten voor de inzet van leefstijlgeneeskunde in de curatieve zorg. Of we leefstijl inderdaad als medicijn kunnen inzetten, moet blijken uit tien projecten klinisch medisch onderzoek naar leefstijlgeneeskunde. [5]
Bronnen:
1 https://nl.wikipedia.org/wiki/ZonMw
2 https://www.zonmw.nl/nl/artikel/plantaardige-voeding-de-behandeling-van-reuma-en-artrose
3 https://reumanederland.nl/reuma/wat-is-reuma/
4 https://reumanederland.nl/reuma/vormen-van-reuma/artrose/
5 https://www.zonmw.nl/nl/artikel/inzet-van-leefstijlgeneeskunde-de-curatieve-zorg-0