Verschillende zware metalen, toxische stoffen en medicijnen zijn in verband gebracht met het ontstaan van een hoge bloeddruk (hypertensie). Blootstelling aan kwik zorgt bijvoorbeeld voor meer oxidatieve stress in de vaten, ontsteking, endotheliale- en mitochondriale dysfunctie en verstoringen in het afweersysteem. Een chronische kwikvergiftiging leidt niet alleen tot hypertensie, maar kan ook andere hart- en vaatziekten veroorzaken. Dit komt doordat kwik goed bindt aan allerlei belangrijke antioxidanten in het bloed, zoals N-acetyl-cysteïne (NAC), alfaliponzuur en glutathion. [1]
Mensen worden blootgesteld aan kwik via amalgaamvullingen (de ‘oudere’, zwarte vullingen die tegenwoordig niet meer worden gebruikt), voeding zoals vis en zeevruchten en sommige vaccinaties. Kwik komt voor in verschillende vormen, maar allen kunnen worden omgezet in het voor de mens toxische inorganische kwik. [1]
Van de zware metalen is kwik het gevaarlijkst, maar ook arseen en cadmium kunnen leiden tot vergiftigingsverschijnselen, waaronder een hoge bloeddruk. [2] Deze metalen verhogen oxidatieve stress, maar verstoren daarnaast ook de stikstofsignalering die de bloeddruk regelt (zie elders in dit artikel). Arseen en cadmium komen voor in de grond, in water en in de lucht. We krijgen het binnen via de voeding (als deze is gekweekt op vervuilde grond) of via het inademen van huisstof. Arseen komt voornamelijk voor in rijstproducten, en aan cadmium worden we blootgesteld via tabaksrook.
Bij een bestaande hoge bloeddruk kan het daarom zinvol zijn om te controleren of zware metalen mogelijk een rol spelen, bijvoorbeeld met een haaranalyse. [3] Door middel van chelatietherapie, onder begeleiding van een daartoe bevoegd arts, kunnen aanwezige zware metalen geprobeerd verwijderd te worden. Lukt dit niet, dan kan suppletie met selenium worden overwogen, omdat selenium in staat is om de nadelige effecten van kwik enigszins te beperken. [1]
Verschillende medicijnen en ook sommige voedingssupplementen en kruiden kunnen een hoge bloeddruk veroorzaken of bloeddrukmedicijnen minder goed werkzaam maken. Denk hierbij aan niet-steroïde ontstekingsremmers (zoals naproxen en diclofenac), steroïden, alcohol, amfetaminen, ginseng, zoethout, L-dopa, medicijnen met schildklierhormoon en antidepressiva. Overleg bij gebruik of de start van deze middelen daarom met arts of apotheker over de mogelijke effecten op de bloeddruk. [4]
Bronnen:
1 J Clin Hypertens (Greenwich). 2011 Aug;13(8):621-7.
2 J Toxicol Environ Health B Crit Rev. 2018;21(2):61-82.
3 Environ Health Perspect. 2018 Jul 31;126(7):076002.
4 Acta Cardiol. 2018 Jan 1;1-7.