Insulineresistentie, of pre-diabetes, speelt een belangrijke rol in de achteruitgang van de cognitie tijdens het ouder worden. Onderzoek laat zien dat deze achteruitgang mogelijk geremd kan worden door het volgen van een ketogeen voedingspatroon vanaf 40-jarige leeftijd.
Maar liefst 20 procent van onze energie wordt gebruikt door onze hersenen. Bij het volgen van een gemiddeld Westers voedingspatroon dat rijk is aan koolhydraten, is de belangrijkste energiebron voor de hersenen suiker (glucose). De hersenen zijn erg gevoelig voor metabole veranderingen, zoals een verstoorde suikerstofwisseling of insulineresistentie.
Bij insulineresistentie reageren de lichaamscellen niet goed meer op insuline en kan suiker niet goed de cel in. Hierdoor ontstaat een relatief energietekort. Verschillende onderzoeken laten dan ook zien dat insulineresistentie een risicofactor is voor cognitieve achteruitgang en dementie op latere leeftijd, doordat de hersenen van onvoldoende energie voorzien kunnen worden.
Tegelijkertijd zijn er aanwijzingen dat mensen die hun hersenen op een andere energiebron dan suiker laten werken, minder last hebben van cognitieve achteruitgang. In plaats van suiker gebruiken de hersenen ketonen die gevormd worden uit vetzuren. Ketonen worden bijvoorbeeld als energiebron gebruikt als mensen (intermitterend) vasten of een koolhydraatarm voedingspatroon volgen, zoals het ketogeen dieet. Onderzoekers hebben gekeken naar de precieze effecten van ketonen op de hersenfunctie op latere leeftijd.
Ketonen beschermen de hersenen
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers gekeken naar een groot aantal MRI-scans. Daaruit blijkt dat vanaf 47 jaar de stabiliteit van de netwerken in de hersenen achteruitgaat bij mensen met pre-diabetes, wat een voorteken is voor dementie. Mensen die een ketogeen voedingspatroon volgden, hadden beduidend stabielere netwerken in de hersenen én het brein was actiever.
De wetenschappers geven aan dat gezonde mensen makkelijker overschakelen op het gebruik van ketonen, dan mensen die al insulineresistentie hebben. Het lijkt er dan ook op dat een ketogeen dieet met name ingezet kan worden als preventie tegen cognitieve achteruitgang op latere leeftijd. Dit betekent dat mensen vanaf 40 jaar het volgen van een dergelijk voedingspatroon zouden kunnen overwegen om cognitieve achteruitgang op latere leeftijd te remmen.