Onderzoek laat zien dat mondmaskers besmetting met Covid-19 wel … of nee, misschien toch niet tegengaan. Kinderen verspreiden wel, geen of mogelijk Covid-19. Op een haar na is er een vaccin tegen corona ontwikkeld, maar het moet nog getest worden en als het er eenmaal is, werkt het wel, niet of bij nader inzien slechts tijdelijk.
De tegenstrijdige berichten buitelen over elkaar heen sinds het begin van Covid-19. Juist daarom is het van belang om zo zorgvuldig mogelijk het kaf van het koren te scheiden. En dat hebben wij in de vorige editie van MD Update met de berichtgeving over het malariamedicijn hydroxychloroquine helaas nagelaten. Het betreffende onderzoek van UMC Amsterdam is nog niet verschenen in een zogenoemd ‘peer-reviewed’ tijdschrift. Peer review is een vorm van kwaliteitsbeoordeling door een vakgenoot. Pas wanneer een wetenschappelijk artikel ‘peer-reviewed’ is, kun je uitgaan van de betrouwbaarheid en de kwaliteit van de informatie.
Dus terecht dat enkele lezers ons op onze vingers hebben getikt. De reacties waren los daarvan ook erg constructief. Wij werden bijvoorbeeld geattendeerd op een recent Belgisch onderzoek (Journal pre-proof) waarin juist het tegenovergestelde van het onderzoek van UMC Amsterdam is vastgesteld. De Belgische onderzoekers analyseerden ziekenhuisgegevens van 8.075 patiënten en constateerden dat lage doses hydroxychloroquine in verband kunnen worden gebracht met een lagere mortaliteit, los van of de gehospitaliseerde Covid-19-patiënten in een vroeg stadium van de ziekte of later hydroxychloroquine kregen toegediend.
Sommige lezers uit het medische werkveld meldden ook dat hydroxychloroquine in de behandeling van Covid-19 zeker wel succesvol kan zijn, mits toegediend in de juiste cocktail. Naast hydroxychloroquine dient namelijk ook het sporenelement zink en het antibioticum azitromycine gegeven te worden. En deze cocktail werkt alleen als deze in een vroeg stadium wordt gegeven en niet wanneer een patiënt al zo ziek is dat hij in het ziekenhuis moet worden opgenomen.
Volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap hebben Covid-19-patiënten echter geen baat bij hydroxychloroquine, ook niet als dat gegeven wordt in combinatie met azitromycine en zink. Dat kan juist ernstige bijwerkingen geven. Dit genootschap nam enkele onderzoeken naar hydroxychloroquine onder de loep en bracht hierover onlangs een rapport uit. In totaal werden twee gerandomiseerde onderzoeken en drie observationele onderzoeken geanalyseerd. Het genootschap beoordeelde de kwaliteit van bewijs van deze onderzoeken laag tot zeer laag, met name door methodologische tekortkomingen en uitval van patiënten.
Sinds het begin van de uitbraak zijn er tienduizenden wetenschappelijke artikelen geschreven over het coronavirus. Internist-infectioloog Joost Wiersinga van het Amsterdam UMC las ze vrijwel allemaal en maakte een samenvatting voor het Journal of the American Medical Association (JAMA). Het aantal doorbraken door deze onderzoeken is volgens Wiersinga op één hand te tellen. Het meest bijzonder vindt hij een onderzoek uit Engeland dat de effectiviteit van het geneesmiddel dexamethason bij patiënten laat zien. Hij zegt hierover op de site van het AMC: ‘Deze studie moet nog in een officieel blad verschijnen, maar is goed opgezet en komt met een uitkomst waaraan de patiënt echt iets heeft. Dit is het enige middel dat de sterfte verlaagt en dat voor een al bestaand medicijn dat bijna niks kost.’
Moeten we ons dan afwachtend opstellen totdat wetenschappers met een volgende doorbraak komen? Zowel de Engelse redactie als ons Nederlandse vakteam bestaande uit Maarten Klatte, Robert Muts, Han Siem en Cindy de Waard geven al vanaf het begin van de corona-uitbraak in Medisch Dossier en in deze MD Update regelmatig adviezen om ons immuunsysteem te versterken, zodat we weerstand kunnen bieden aan Covid-19 en andere infecties, en deze zijn simpel; ze gaan vooral om eenvoudige dagelijkse keuzes qua voeding, supplementen, loslaten van stress en beweging.
Met een gezonde groet,
Redactie Medisch Dossier