04-09-2020

Kaf en koren

Onderzoek laat zien dat mondmaskers besmetting met Covid-19 wel … of nee, misschien toch niet tegengaan. Kinderen verspreiden wel, geen of mogelijk Covid-19. Op een haar na is er een vaccin tegen corona ontwikkeld, maar het moet nog getest worden en als het er eenmaal is, werkt het wel, niet of bij nader inzien slechts tijdelijk.

De tegenstrijdige berichten buitelen over elkaar heen sinds het begin van Covid-19. Juist daarom is het van belang om zo zorgvuldig mogelijk het kaf van het koren te scheiden. En dat hebben wij in de vorige editie van MD Update met de berichtgeving over het malariamedicijn hydroxychloroquine helaas nagelaten. Het betreffende onderzoek van UMC Amsterdam is nog niet verschenen in een zogenoemd ‘peer-reviewed’ tijdschrift. Peer review is een vorm van kwaliteitsbeoordeling door een vakgenoot. Pas wanneer een wetenschappelijk artikel ‘peer-reviewed’ is, kun je uitgaan van de betrouwbaarheid en de kwaliteit van de informatie.

Dus terecht dat enkele lezers ons op onze vingers hebben getikt. De reacties waren los daarvan ook erg constructief. Wij werden bijvoorbeeld geattendeerd op een recent Belgisch onderzoek (Journal pre-proof) waarin juist het tegenovergestelde van het onderzoek van UMC Amsterdam is vastgesteld. De Belgische onderzoekers analyseerden ziekenhuisgegevens van 8.075 patiënten en constateerden dat lage doses hydroxychloroquine in verband kunnen worden gebracht met een lagere mortaliteit, los van of de gehospitaliseerde Covid-19-patiënten in een vroeg stadium van de ziekte of later hydroxychloroquine kregen toegediend.

Sommige lezers uit het medische werkveld meldden ook dat hydroxychloroquine in de behandeling van Covid-19 zeker wel succesvol kan zijn, mits toegediend in de juiste cocktail. Naast hydroxychloroquine dient namelijk ook het sporenelement zink en het antibioticum azitromycine gegeven te worden. En deze cocktail werkt alleen als deze in een vroeg stadium wordt gegeven en niet wanneer een patiënt al zo ziek is dat hij in het ziekenhuis moet worden opgenomen.

Volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap hebben Covid-19-patiënten echter geen baat bij hydroxychloroquine, ook niet als dat gegeven wordt in combinatie met azitromycine en zink. Dat kan juist ernstige bijwerkingen geven. Dit genootschap nam enkele onderzoeken naar hydroxychloroquine onder de loep en bracht hierover onlangs een rapport uit. In totaal werden twee gerandomiseerde onderzoeken en drie observationele onderzoeken geanalyseerd. Het genootschap beoordeelde de kwaliteit van bewijs van deze onderzoeken laag tot zeer laag, met name door methodologische tekortkomingen en uitval van patiënten.

Sinds het begin van de uitbraak zijn er tienduizenden wetenschappelijke artikelen geschreven over het coronavirus. Internist-infectioloog Joost Wiersinga van het Amsterdam UMC las ze vrijwel allemaal en maakte een samenvatting voor het Journal of the American Medical Association (JAMA). Het aantal doorbraken door deze onderzoeken is volgens Wiersinga op één hand te tellen. Het meest bijzonder vindt hij een onderzoek uit Engeland dat de effectiviteit van het geneesmiddel dexamethason bij patiënten laat zien. Hij zegt hierover op de site van het AMC: ‘Deze studie moet nog in een officieel blad verschijnen, maar is goed opgezet en komt met een uitkomst waaraan de patiënt echt iets heeft. Dit is het enige middel dat de sterfte verlaagt en dat voor een al bestaand medicijn dat bijna niks kost.’

Moeten we ons dan afwachtend opstellen totdat wetenschappers met een volgende doorbraak komen? Zowel de Engelse redactie als ons Nederlandse vakteam bestaande uit Maarten Klatte, Robert Muts, Han Siem en Cindy de Waard geven al vanaf het begin van de corona-uitbraak in Medisch Dossier en in deze MD Update regelmatig adviezen om ons immuunsysteem te versterken, zodat we weerstand kunnen bieden aan Covid-19 en andere infecties, en deze zijn simpel; ze gaan vooral om eenvoudige dagelijkse keuzes qua voeding, supplementen, loslaten van stress en beweging.

Met een gezonde groet,

Redactie Medisch Dossier

Uit dezelfde categorie

Obesitas door microplastics

Onderzoekers van de universiteit in New York bekeken in een literatuuroverzicht de effecten van plastic microdeeltjes op het menselijk lichaam. Ze constateerden dat er een mogelijk verband is tussen plastic microdeeltjes en de wereldwijde toename van obesitas. De...

Kansspel in de Geneeskunde

Hoewel dit boek in 2013 verscheen, is de boodschap allesbehalve gedateerd. “Het kansspel in de geneeskunde” van Gerard Jansbergen: we brengen dit boek maar al te graag onder de aandacht. Want hoe ga je om met de informatie die een arts je geeft? Gerard Jansbergen was...

Nieuwe benadering gezondheidsongelijkheid

Gezondheidswetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) hebben nieuwe sociologische inzichten in verschillende vormen van kapitaal getoetst. [1] Tijdens het experiment hebben ze de ongelijkheid van de gezondheid tussen verschillende...

Bestrijdingsmiddelen in ons lichaam

Robin Braamhaar luisterde naar de podcast ‘Red de lente’ van journalist Dirk de Bekker [1] en bleef achter met een heleboel vragen. Onderzoeker en landbouwkundige ir. Jelmer Buijs vertelde daar dat hij laboratoriumonderzoek had gedaan naar bestrijdingsmiddelen in...

Boekentip: Wie ben ik als niemand kijkt

Liesbeth Woertman onderzoekt in dit boek het leven van vrouwen in vooral de derde levensfase (na de pensionering) en de laatste vierde levensfase (vanaf ongeveer 75 jaar). Wat betekent het voor hen om een ouder lichaam te hebben in een tijd van geseksualiseerde,...

Het laatste nieuws

Placebo-effect bij koffieverslaving

Wetenschappers van de universiteit van Sydney hebben het placebo-effect van cafeïnevrije koffie onderzocht. [1] Volgens de wetenschappers verdwijnen ontwenningsverschijnselen onder koffieverslaafden door de vervanging van koffie met de decafévariant. Ongeveer negentig...

Vezels tegen darmontsteking

Wetenschappers van het Instituut voor Biomedische Wetenschappen van de Georgia State Universiteit hebben verschillende soorten vezels onderzocht. [1] HIerbij stelden ze vast dat de psylliumvezel (een semi-oplosbare vezel) de darm van mensen met chronische...

Amandelen verbeteren darmgezondheid

Dagelijks een paar amandelen eten kan je darmgezondheid verbeteren. De noten stimuleren de productie van butyraat, een korteketenvetzuur dat bijdraagt aan gezonde darmmicroben en versterking van de darmwand, waardoor het risico op een lekkende darm afneemt. Butyraat...

Eiwitten veroorzaken Alzheimer

De theorie dat plaques in de hersenen de ziekte van Alzheimer veroorzaken, hebben een nieuwe klap opgelopen door de ontdekking dat het meer te maken heeft met een gebrek aan eiwit. Sinds de Duitse psychiater Alois Alzheimer de plaques – een opeenhoping van...

Obesitas door microplastics

Onderzoekers van de universiteit in New York bekeken in een literatuuroverzicht de effecten van plastic microdeeltjes op het menselijk lichaam. Ze constateerden dat er een mogelijk verband is tussen plastic microdeeltjes en de wereldwijde toename van obesitas. De...