Dankzij een toevallige ontdekking is het afgelopen seizoen een pandemie van vogelgriep in Europa voorkomen. Er bleek een grote partij griepvaccins, bedoeld voor verspreiding in achttien Europese landen, besmet te zijn met het levende virus van de levensgevaarlijke vogelgriep. Als die besmetting niet op tijd ontdekt was, hadden de vaccins een pandemie van vogelgriep kunnen veroorzaken waarbij honderdduizenden mensen om het leven waren gekomen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onderzoekt momenteel de Oostenrijkse onderzoeksinstelling van het farmaceutische bedrijf Baxter International, waar de vervuiling is opgetreden. Baxter heeft bevestigd dat de partij het levende H5N1-virus bevatte dat vogelgriep veroorzaakt.
Een onderzoeker in Tsjechië ontdekte de levensgevaarlijke besmetting toen zijn laboratoriumfretten, die hij had geïnjecteerd met het H3N2-griepvaccin, plotseling overleden. Het H5N1-virus kan besmettelijk worden voor mensen onderling als het in een injectie gecombineerd is met H3N2. Dan kan een proces genaamd ‘reassortment’ optreden, waarbij de twee virussen genetisch materiaal uitwisselen. Het onderzoeksteam van de WHO zegt dat er geen aanwijzingen zijn die doen vermoeden dat Baxter met opzet de twee virussen had gecombineerd, maar ‘de vraag blijft onder welke omstandigheden dit incident in de laboratoria van Baxter heeft kunnen plaatsvinden’.
Hoewel gezondheidsautoriteiten er serieus voor waarschuwden, is er geen pandemie van vogelgriep opgetreden aangezien er geen besmetting van mens op mens is opgetreden. Tot op heden zijn er enkele honderden mensen overleden nadat ze het virus van gevogelte hadden opgelopen. De overheden waarschuwden dat het miljoenen levens zou kunnen kosten als mensen elkaar zouden kunnen besmetten.
Momenteel werkt Baxter aan een nieuw soort vaccin tegen vogelgriep, genaamd Celvapan, gebaseerd op de technologie van celkweken. Deze technologie wordt ontwikkeld aan de onderzoeksinstelling van Baxter in Tsjechië en hij maakt het mogelijk de conventionele methode van incubatie van het virus in kippeneieren te omzeilen. In plaats daarvan werkt Baxter met het ‘oorspronkelijke’ virus dat niet hoeft te worden gemodificeerd.
Nadat het vaccin vorig jaar de eerste twee fasen van het veiligheidsonderzoek gepasseerd was, kondigde Baxter aan dat ‘Celvapan een combinatie is van innovatieve wetenschap en een doorbraak in de productietechnologie met als doel mensen te beschermen tegen infectie bij een pandemische uitbraak van de vogelgriep door H5N1′.
BRONNEN: Toronto Sun, 27 februari 2009; N Engl J Med, 2008; 358: 2573-2584