Cognitie: helderder licht, scherpere geest

Helder licht kan mensen beschermen tegen dementie. Bovendien kan bij mensen met dementie in een vroeg stadium de voortgang ervan met 5 procent worden vertraagd, wat het verschil kan uitmaken tussen thuis blijven wonen en opgenomen worden in een zorginstelling.
Onderzoekers aan het Nederlandse Instituut voor Neurowetenschappen ontdekten dat cognitieve achteruitgang samengaat met slechte slaappatronen en dat mensen met dementie vaak overdag slapen en ’s nachts wakker zijn. Door de verlichting overdag te verbeteren, ontdekten ze, wordt het dag-nachtritme genormaliseerd en wordt de ziekte afgeremd.
De onderzoekers testten de theorie op 189 bewoners van een zorginstelling. Ze brachten heldere verlichting aan die dagelijks van negen uur ’s morgens tot zes uur ’s avonds aan bleef. Van deze bewoners werd de voortgang vergeleken met die van bewoners bij wie de verlichting niet veranderd was.
De positieve effecten van helderder verlichting werden versterkt door melatonine, dat mensen in Amerika nemen tegen jetlag. Als supplement is het in Nederland alleen in zeer lage doseringen vrij verkrijgbaar, anders op recept. Hoewel de voortgang van dementie bij de patiënten die melatonine gebruikten, het meest werd afgeremd, werden ze er ook meer teruggetrokken van en hadden ze vaker last van somberheid dan diegenen die alleen aan het helderdere licht waren blootgesteld.
In het algemeen werd de cognitieve achteruitgang door lichttherapie alleen 5 procent minder en de depressie 19 procent. Die resultaten zijn vergelijkbaar met die van zware anti-dementiemiddelen. Aangenomen wordt dat lichttherapie ook de ziekte van Huntington en de ziekte van Parkinson kan afremmen omdat deze ziekten ook gepaard gaan met verstoringen van het dag-nachtritme.
JAMA, 2008; 299: 2642-2655