Muziek en geuren die je aan iets doen herinneren, kent iedereen. Alleen weet nog niemand hoe en waarom dit precies ontstaat of in zijn werk gaat. Onlangs zetten neurowetenschappers een stap in de richting van de oplossing met de vondst van cellen die hierin mogelijk een belangrijke rol spelen.
Jarenlang liep je dag in dag uit het kantoor van je werk binnen. Na een verandering van baan duurt het even voordat je weer door diezelfde deuren naar binnengaat. Maar zodra je dit doet en de geur weer opsnuift, dan ben je er weer. Terug in de dagelijkse werksleur van toen. Dat is namelijk wat geur kan doen. Niet alleen geur, ook muziek kan herinneringen oproepen. Dit noemen we het associatieve geheugen. Hoe dit precies werkt, was altijd een groot vraagteken.
Wetenschappers waren het er al over eens dat de vorming van het associatieve geheugen ligt in het ‘geheugencentrum’, de mediale temporale kwab van de hersenen. Neurowetenschappers van de Universiteit van Californië, Irvine, ontdekten in dit nieuwe onderzoek specifieke soorten neuronen in dit geheugencentrum die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van nieuwe associatieve herinneringen.
Het is de eerste keer dat een studie meldt dat deze specifieke cellen, de zogeheten waaiercellen, nodig zouden zijn voor dit proces. De stof dopamine controleert deze cellen en zorgt dus ook voor dit stukje geheugen. De ontdekking volgde na een studie op muizen. De knaagdieren werden in de gaten gehouden, terwijl ze leerden om specifieke geuren te associëren met beloningen.
Deze uitkomst is een belangrijk stukje in de puzzel van hoe herinneringen zich in de hersenen vormen en daarmee legt dit onderzoek een basis waarop andere onderzoekers kunnen voortborduren.