Bloeddruk daalt zonder geneesmiddelen

Middelen tegen hoge bloeddruk (antihypertensiva) zijn een zeer lucratieve groep geneesmiddelen voor de farmaceutische industrie. Het feit dat in de westerse wereld de gemiddelde bloeddruk begint af te nemen, lijkt te betekenen dat ze nog werken ook. Maar uit een nieuw onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat het juist de bloeddruk is van mensen die nooit een antihypertensivum hebben gehad, die aan het dalen is. Hij was trouwens al onder de gehele bevolking aan het dalen voordat de geneesmiddelen op zo’n grote schaal werden ingezet. Dat zou betekenen dat de antihypertensiva een effect wordt toegedicht dat veeleer te danken is aan veranderingen in levensstijl, zoals stoppen met roken en gezonder eten.
Desondanks maken antihypertensiva, zoals diuretica, ACE-remmers en bètablokkers, maar liefst 20 procent uit van alle middelen die huisartsen voorschrijven. Het gebruik is vanaf halverwege de jaren negentig gaan stijgen, toen er steeds meer middelen op de markt kwamen.
In het WHO-onderzoek werd in de jaren van 1985 tot 1995 de bloeddruk bijgehouden van ongeveer 23.000 mensen in de leeftijd van 35 tot 64 jaar in 21 landen verdeeld over vier continenten. Hoewel de bloeddruk per land enorm kon verschillen, daalde het gemiddelde in die tien jaren met 2,2 mmHg onder mannen en met 3,3 mmHg onder vrouwen. In diezelfde periode nam het aantal voorschriften voor antihypertensiva toe met 11 procent onder mensen met een hoge bloeddruk. Maar bij die groep nam de bloeddruk in dezelfde mate af als onder hen die deze middelen niet gebruikten. Volgens de onderzoekers had de bloeddruk moeten dalen met 19 mmHg om een geneesmiddel tegen hoge bloeddruk effectief te kunnen noemen6.
Een arts doet er dus beter aan niet te snel naar zijn receptenblok te grijpen maar mensen met hoge bloeddruk meer te stimuleren een gezondere leefstijl aan te nemen. Dat zou op zichzelf voldoende moeten zijn om het probleem te verbeteren.
Maar zijn de farmaceuten wel bereid werkeloos toe te zien terwijl 20 procent van hun inkomsten zomaar verdwijnt?
6Br Med J, 2006; 332: 629-32