Fabrikanten van een aantal geneesmiddelen zijn ervan beschuldigd dat ze belangrijke onderzoekgegevens hebben achtergehouden waaruit bleek dat de jongste generatie atypische antipsychotica dodelijk is voor ongeveer een op de vier oudere patiënten met dementie. Die alarmerende ontdekking werd gedaan in negen afzonderlijke studies die betaald werden door de fabrikanten, en waarvan er nog niet één is gepubliceerd. Een onderzoeksteam van de Universiteit van Zuid-Californië (USC) kwam de achtergehouden onderzoeken op het spoor toen het materiaal verzamelde voor een meta-analyse van vier atypische antipsychotica: aripiprazol, olanzapine, risperidon en quetiapine.
Uit eerder onderzoek (zie Medisch Dossier, oktober 2005) was al gebleken dat deze middelen het risico van een beroerte en hartklachten verhogen. Ondanks die nadelen werden ze echter nog steeds als veiliger beschouwd dan de oudere antipsychotica. Uit de nu ontdekte achtergehouden trials bleek dat deze vier middelen verband hielden met 276 sterfgevallen per 1000 ouderen met dementie. Dat zou betekenen dat ze veel gevaarlijker zijn dan de vorige generatie middelen. De patiënten die overleden, gebruikten de middelen pas drie maanden of korter.
De onderzoeken waren al twee jaar oud en volgens de onderzoekers van de USC was er geen goede reden om ze niet te publiceren. Alle onderzoeken waren gerandomiseerd en dubbelblind uitgevoerd, dus volgens de wetenschappelijke ‘gouden standaard’, waarbij de patiënt niet weet of hij het middel krijgt of een placebo. Maar op één na waren al deze onderzoeken gesteund geweest door een van de fabrikanten van de bestudeerde middelen2.
2JAMA, 2005; 294: 1934-1943
Placebobehandeling verandert pijnwaarneming in hersenen
Placebo-effect op pijn beïnvloedt hersengebieden.