Afvallen: pillen zijn kwakzalverij

Is het mogelijk om af te vallen door gewoon een pil te slikken? Het behoeft geen betoog dat de pillenfabrikanten ons dat graag doen geloven. Momenteel doen ze hard hun best ervoor te zorgen dat het goed verkopende middel Orlistat voor iedereen zonder recept verkrijgbaar wordt. In Engeland en Amerika wordt het al zonder recept verkocht. Nu heeft GlaxoSmithKline een aanvraag ingediend om een lichtere versie, onder de naam Alli, in heel Europa via de drogist te verkopen. De zaken floreren toch al, gezien de jaarverkoop van 155 miljoen dollar sinds de introductie van Alli via Amerikaanse drogisterijen.
Maar werkt het middel ook? Uit de eerste trials met orlistat werd geconcludeerd dat eenderde van de mensen met overgewicht tot 10 procent van hun gewicht konden verliezen. Maar dat indrukwekkende resultaat kon daarna nooit meer worden gerepliceerd (oftewel herhaald in andere onderzoeken). Bij een review van dertig trials met orlistat en andere afvalpillen, zoals sibutramine en rimonabant, bleek dat orlistat het minst presteerde en gemiddeld slechts 2,9 kilo gewichtsverlies teweegbracht in een periode van een jaar. Sibutramine deed het iets beter met een gewichtsafname van 4,2 kilo en rimonabant met 4,7 kilo in dezelfde tijd.
Het slechte nieuws is dat deze middelen een verhoogd risico geven van hartziekten. Orlistat geeft het vaakst maagdarmproblemen (en erger, met name incontinentie voor feces, een bijwerking die een van de directeuren van GSK fijntjes aanduidde met de ‘oops factor’), terwijl sibutramine de bloeddruk verhoogt en rimonabant het risico van psychiatrische stoornissen vergroot, waaronder depressie en agressie. Die effecten worden bij 6 procent van de gebruikers gezien.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie ‘moeten minder eten en meer bewegen de hoeksteen blijven van de behandeling van overgewicht’. Nergens wordt er gerept van pillen slikken1.
1BMJ, 2007; 335: 1194-1199