Casus 1: Mijn zwager kreeg de diagnose neuropathie. Het gevoel in zijn benen is aan het verdwijnen omdat de zenuwuiteinden kennelijk afsterven. Kent u een natuurlijke remedie? Zijn artsen helpen hem helemaal niet. – R.W., St Louis, Missouri
Casus 2: Mijn echtgenoot heeft sinds enkele maanden last van brandende voeten en de huisarts lijkt geen idee te hebben wat er de oorzaak van is. Hij heeft ook een neurologisch onderzoek gekregen waarbij geen diabetes of zenuwschade aan het licht kwam. Heeft u een suggestie? – B.K., via e-mail

De aandoening waarop deze twee vragen betrekking hebben, heet ‘perifere neuropathie’ (PN). Het is een aandoening van de zenuwen die naar de handen of voeten lopen waarbij gevoelloosheid, een brandend gevoel en pijn ontstaan. De hierna genoemde oorzaken komen in afnemende volgorde van frequentie voor: diabetes, bijwerkingen van geneesmiddelen, gifstoffen in het milieu, vitaminetekort, herpes, aids, alcoholisme en coeliakie (glutenintolerantie). Bij de helft van de patiënten is de oorzaak echter onbekend. Het is dus geen wonder dat bijna één op de twee patiënten met PN alternatieve geneeswijzen probeert, wanneer de reguliere geneeskunde hem geen remedie biedt. Meer dan een kwart heeft daar baat bij1.

Mogelijke oorzaken

Het gemakkelijkst is om naar bijwerkingen van medicijnen te kijken. Het vaakst zijn de boosdoeners middelen tegen aids of tegen kanker. Maar andere, vaker gebruikte middelen zoals thalidomide (Softenon), leflunomide (bij reuma) en statines (tegen verhoogd cholesterol) kunnen ook neuropathie veroorzaken2. Ook is het gemakkelijk om na te gaan of iemand diabetes heeft, zoals in casus 2. Diabetische neuropathie komt waarschijnlijk door het langetermijneffect dat een te hoog glucose heeft op de zenuwen. Dat verklaart waarom het meestal jaren duurt voordat het ontstaat.

Onderzoek ook uw leefomgeving. Schimmels en sporen ontstaan vaak in zogeheten sick buildings en deze kunnen leiden tot PN, evenals chemische vervuilers zoals oplosmiddelen en zware metalen, met name kwik, lood en arsenicum. Er zijn rapportages dat PN ontstaat door het kwik in vullingen. Bij een onderzoek leek een bepaald symptoom van PN, namelijk een ‘aanhoudende vibrotactiele sensatie’, samen te hangen met vullingen, maar het verband was niet sterk genoeg om het met zekerheid vast te stellen3.

Mogelijke behandelingen

Conventionele behandelingen zijn in het algemeen niet effectief. Soms helpt een antidepressivum, maar pijnstillers werken bijna nooit. Er is echter een niet-giftige reguliere behandeling die veelbelovend lijkt, waarbij infrarood licht wordt gebruikt bij een golflengte van 890 nm. De theorie is dat dit licht de vorming van stikstofoxide stimuleert, waardoor de bloedvaten ontspannen en de circulatie verbetert. Bij een analyse van de dossiers van meer dan 2200 patiënten met PN bleek dat deze behandeling zowel pijn als gevoelloosheid verhielp in meer dan de helft van de gevallen4. Er was echter kritiek op de methodologie van deze analyse.

Gelukkig zijn er ook een aantal effectieve alternatieven. Alfa-liponzuur (ALA) is een natuurlijk voedingssupplement dat diabetische neuropathie kan verlichten. Tabletten (600 mg/dag) kunnen helpen, maar intraveneuze (ofwel parenterale) toediening is beter5. Een supplement met het aminozuur acetyl-L-carnitine (driemaal daags1000 mg) kan ook de pijn verminderen, het verval van zenuwen keren en het ‘vibrerende gevoel’ verhelpen6. Het versnelt de geleiding in de zenuwen.

Aangezien PN kan ontstaan door voedingstekorten (veel patiënten hebben een tekort aan B1, B6, B12 en foliumzuur) kan een vitaminesupplement helpen, met name vitamine-B-complex. Bij sommige onderzoeken bleek dat een B-supplement alleen helpt wanneer er een tekort aan vitamine B is, dus dat moet vooraf worden nagegaan met een bloedanalyse in het laboratorium. Of er nu wel of niet een tekort aan vitamine B is, uit die onderzoeken bleek dat een supplement met B12 altijd effectief was zowel tegen pijn als tegen gevoelloosheid7. Bij andere onderzoeken bleek dat dagelijks 400 mg benfotiamine, een vetoplosbare vorm van B1, de pijn van PN kan verminderen8. Dit soort supplementen kunt u het best alleen onder begeleiding gebruiken, omdat de verschillende stoffen in balans moeten zijn.

Nog een effectief alternatief is capsaïcine-crème, gemaakt van de Spaanse peperplant Capsicum officinalis. In een klinische gecontroleerde trial met 252 patiënten bleek een behandeling van acht weken de pijn met 69,5 procent te verminderen9. Verder is ook acupunctuur effectief gebleken bij PN. Dit is immers de standaard pijnstiller in de traditionele Chinese geneeskunde en hij wordt inmiddels ook in Europa op grote schaal gebruikt. Duitse artsen hebben hem onlangs getest bij patiënten met PN, en ontdekten dat ongeveer drie op de vier patiënten er baat bij hebben10. En dit is alleen maar de meest recente van een lange rij klinische trials waaruit de waarde van acupunctuur voor PN blijkt.

Een therapie met veelbelovende resultaten is elektromagnetisme. Er zijn tests gedaan met pulserende magnetische velden (20 gauss bij 30 Hz, voor de techneuten onder ons) gericht op de benen van mensen met PN. Na negen behandelingen, van een uur per dag, daalde het pijnniveau tot bijna de helft11. Ook magnetische inlegzolen (450 gauss) voor de schoenen kunnen de pijn van PN verminderen12. Als laatste kunt u cannabis gaan roken. In een onderzoek in San Francisco bleek dat het roken van drie joints per dag gedurende vijf dagen de pijn met 34 procent deed afnemen13.

BRONNEN:

1 J Neurol Sci, 2004; 218: 59-66
2 Curr Opin Neurol, 2005; 18: 574-580
3 Neurotoxicology, 2005; 26: 241-255
4 J Diabetes Complications, 2006; 20: 81-87
5 Diabetes Educ, 2007; 33: 111-117
6 Diabetes Care, 2005; 28: 89-94
7 Acta Neurol Taiwan, 2005; 14: 48-54
8 Int J Clin Pharmacol Ther, 2005; 43: 71-77
9 Arch Intern Med, 1991; 151: 2225-2229
10 Eur J Neurol, 2007; 14: 276-281
11 Neurorehabil Neural Repair, 2004; 18: 42-46
12 Arch Phys Med Rehabil, 2003; 84: 736-746
13 Neurology, 2007; 68: 515-521

Remedies in een oogopslag

• reguliere behandeling met infrarood licht (890 nm)4;
• alfa-liponzuur (tablet 600 mg/dag of parenteraal)5;
• acetyl-L-carnitine (driemaal daags 1000 mg)6;
• vitamine-B-complex (bij een tekort aan B-vitaminen);
• vitamine B127;
• benfotiamine (400 mg/dag)8;
• capsaïcine-crème (Capsicum officinalis)9;
• acupunctuur10;
• elektromagnetisme11;
• magnetische inlegzolen12;
• cannabis (3x daags)13.