Op zoek naar ketonen

Het ketogeen dieet heeft een gunstig effect op onze glucosehuishouding, maar het vergt ook iets anders: discipline.

Er was een tijd dat het ketogeen dieet niet nodig was. Ons lichaam was in vroegere tijden prima in staat om zelf de stofwisseling te regelen. Om te begrijpen waarom dit proces bij de huidige mens zo onder druk staat, moeten we terug naar de oermens, naar de tijd dat eten niet altijd voorhanden was.

Metabole flexibiliteit

Ons lichaam en brein kunnen snel energie aanmaken uit glucose, maar ook overschakelen op vetverbranding. De oermens schakelde moeiteloos tussen beide heen en weer, om de tijd te overbruggen dat er geen voedsel beschikbaar was. Dit wordt ook wel ‘metabole flexibiliteit’ genoemd. Die metabole flexibiliteit is bij de gemiddelde westerse mens ver te zoeken. Onder andere door de constante aanvoer van voedsel, de ‘verarming’ van ons voedsel (zie ook mijn bijdrage voor de rubriek Focus vanaf p30), de grote hoeveelheden snelle koolhydraten(suikers), chronische stress en ons zittende leven. Hierdoor kan menig mens alleen nog energie aanmaken uit glucose.

Deze ‘metabole starheid’ leidt in veel gevallen tot insulineresistentie, het hyperinsulinemie metabool syndroom en in het kielzog daarvan diabetes 2. Als er íets is wat gezond oud worden in de weg staat, dan is het misschien wel metabole starheid. Om weer metabool flexibel te worden, zijn een gezonde voeding en leefstijl van groot belang. Het ketogeen dieet lijkt hiervoor effectief.

Vetten

Zoals ook in de reportage te lezen is, vormt vet het hoofdbestanddeel van je voeding. Dat betekent dat menig ketogeen recept bestaat uit: vlees, vis, schaaldieren, eieren, volle zuivelproducten, kaas, roomboter, reuzel, (slag)room en mayonaise. Niet voor iedereen een straf. Bovendien geeft het vet een verzadigd gevoel. Wil je je stofwisseling ‘resetten’, dan is het belangrijk om ook optimaal voor je darmen te zorgen. De vier doelstellingen van het ketogeen dieet zijn immers: een gezond glucosemetabolisme, balans in neurotransmitters, minder oxidatieve stress en minder ontstekingen.1 Een gezonde darmflora speelt bij alle vier een prominente rol.2-4

Daarom acht ik de volgende tips van groot belang:

Eet maximaal van de groenten die je wél mag eten: je darmbacteriën hebben minsten 30-40 g vezels per dag nodig. Omdat vezelrijke granen, peulvruchten en veel fruitsoorten taboe zijn, zul je je microbioom meer vezelrijke groenten moeten voorschotelen (zie kader hieronder).

Probeer het merendeel van je vetten uit een plantaardige bron te halen. In oktober 2020 werd bekend dat we toch weer méér in plaats van minder vlees zijn gaan eten.5 Een van de redenen hiervoor was de opkomst van koolhydraatarme diëten waarin meer dierlijk eiwit/vet wordt genuttigd. Nog meer dierlijk voedsel is noch voor de planeet, noch voor onze gezondheid een goed idee.

Als je dierlijke vetten eet, houd dan je omega 3/6-balans goed in de gaten. Tenzij de dierlijke vetten écht afkomstig zijn van dieren die hebben losgelopen (of hebben gezwommen/gevlogen) en hun eigen kostje hebben opgescharreld, bevatten ze meer omega 6 dan omega 3. Een disbalans tussen omega 6 en omega 3 kan
mogelijk insulineresistentie en overgewicht in de hand werken.6 En chronische laaggradige ontstekingen juist aanjagen of verergeren. Omega 9-vetzuren, zoals olijfolie en avocado(olie), verminderen juist het risico op insulineresistentie.7

Bronnen
1 Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2020 Oct;27(5):269-274
2 Clin Nutr. 2014 Apr;33(2):198-203
3 Front Endocrinol (Lausanne). 2020;11:25
4 Nutrients. 2018 Oct; 10(10): 1499
5 https://www.ad.nl/koken-en-eten/dit-is-waarom-we-meer-vlees-zijn-gaan-eten-ondanks-supermarkten-vol-vleesvervangers~a453ed24/
6 Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 20(1):56-617
7 Public Health Nutr. 2009 Sep;12(9A):1607-17

Belang van vezels

Een gebrek aan vezels in je voeding door te weinig koolhydraten kan verstrekkende gevolgen hebben voor je gezondheid en de diversiteit van je microbioom. Het kan leiden tot vermindering van korteketenvetzuren. Onderzoekers denken dat er sneller ontstekingen ontstaan door de verminderde aanmaak van korteketenvetzuren. Dit geldt alleen als koolhydraten worden vervangen door dierlijke vetten en eiwitten. Deze gevolgen werden niet gezien als mensen plantaardige eiwitten en vetten als vervanger aten.

Bronnen
1 www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S2468-2667%2818%2930135-X

 

 

Maak kennis met Medisch Dossier

Proefabonnement

  • 3 Nummers voor € 15
  • Toegang tot het online archief
  • Stopt automatisch

Sluit een proefabonnement af >>

 

Gratis opties

Liever even gebruikmaken van de gratis opties? We hebben je er graag bij:

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere archief artikelen

Het laatste woord; Gewoon een dagje ouder?

Uit nieuw onderzoek zou blijken dat statines geen spierpijn veroorzaken. Onderzoekers hebben namelijk vastgesteld dat oudere mensen last hebben van pijntjes. Er zijn meer dan genoeg onderzoeken die laten zien dat statinegebruikers veel pijn lijden ‘Het lijdt geen...

Uitgelezen; Leer je hond,kat of konijn kennen

De auteurs zijn beiden holistisch dierenarts en laten je in dit boek kennismaken met de Vijf Elementen, een duizenden jaren oude stroming binnen de Chinese geneeskunde. Het doel is om eigenaren van honden, katten en konijnen te leren begrijpen waarom een bepaald dier...

Lasertherapie voor een kerkuil

Proefondervindelijk bewijsIn een NRC-artikel begin dit jaar over lasertherapie en long covid trekken alle bevraagde medisch deskundigen de werking van lasertherapie in twijfel.1 Het succes zou te maken hebben met het placebo-effect van de behandeling. Maar wilde...

Een vertraagde schildklier

Steeds meer mensen hebben te maken met schildklierproblemen. Bij lichte afwijkingen worden deze niet altijd behandeld. Ralph Moorman pleit ervoor dat wel te doen. In dit artikel legt hij uit wat je zelf kunt bereiken met voedings- en leefstijlinterventie. Een huisarts...