De darm is de wortel van de plant mens; hoe gezonder de wortel, des te gezonder de mens. De oude geneesheren leerden ons dit al. Een gezonde darm vormt dé bodem voor je gezondheid. Of je het nu hebt over een goede slaap, een prettige stemming, stressreductie, een gezond cholesterol, stabiele hormonen, een gezond gewicht of het bruisen van energie. Zorgen voor je darmflora is een goede investering in je gezondheid. Je pakt je gezondheid immers bij de kern aan.

We weten nog heel veel niet over de ideale samenstelling van bacteriesoorten, maar er zijn dingen die we wél weten en waarmee we aan de slag kunnen. En dan is het goed om te weten dat je vrij gemakkelijk aan de primaire ‘levensbehoeften’ van jouw darmbacteriën kunt voldoen. Althans op het gebied van voeding: volop vers en onbewerkt voedsel, vezels (30-40 gram per dag) en dagelijks wat gefermenteerd voedsel zijn een paar van de basisvoorwaarden die een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan je darmgezondheid.

Gefermenteerd voedsel

Fermenteren is een chemische verandering in natuurlijke producten met behulp van gisten, schimmels of bacteriën. Gefermenteerde producten bevatten daardoor kant-en-klare gezonde micro-organismen die jouw gezonde darmflora ondersteunen. Lange tijd werd gedacht dat de micro-organismen in voeding géén deel zouden worden van je microbioom, maar het bewijs lijkt geleverd dat ze er toch onderdeel van worden.1 Dagelijks iets gefermenteerds eten zou dus moeten lonen. Het is mogelijk ook een van de geheimen van de blue zones: mensen in deze zones eten allemaal dagelijks iets dat gefermenteerd is (zie hieronder).

Dus of je nu met je hormonen aan de slag wilt, met je brein of met je vitaliteit: de basis ligt in de darm. Die gezonde micro-organismen kunnen uiteraard ook door allerlei supplementen geleverd worden, maar je kunt thuis, voordat je heerlijk gaat slapen, de voorbereidingen treffen voor een heuse Hollandse pickle op Japanse wijze. Een pickle is een ingemaakt product, zoals zuurkool of chutney. Het kost alleen even tijd om te snijden en in de pickle te doen maar daarna doet de tijd zijn werk. Gewoon op je eigen aanrecht of vensterbank.

Geheim van de darmen

Het geheim van de 100-jarigen in de Blue Zones ligt verscholen in hun darmen. In de loop van ons leven treedt er meer ontsteking op, inflammaging genoemd. Bij deze gezonde 100-jarigen lijkt het ontbreken van deze ontstekingen een belangrijke verklaring te zijn voor hun hoge leeftijd.

Hun eetpatroon met veel vezels waaruit darmbacteriën volop korteketenvetzuren als boterzuur maken, lijkt oxidatieve stress te verlagen. Omdat oxidatieve stress ontstekingen aanjaagt, leidt minder oxidatieve stress dus tot minder chronische ontstekingen. En zo tot meer gezonde levensjaren.2

Tips

• Mensen schrikken soms van de hoeveelheid zout in een pickle. Ze vergeten dat het in dit geval als conserveermiddel werkt en een groot deel van de smaak en veiligheid bepaalt. Als je de pickles eet zoals ze dat traditioneel in Japan doen – een klein hapje bij elke maaltijd om je spijsvertering een dienst te bewijzen – is er niets aan de hand. Zeker niet als je weinig kant-en-klaar voedsel eet. Eet je het zout liever niet? Spoel dan je pickle af voor je het in het vergiet laat uitlekken.
• Met zo’n basispickle kun je echt alle kanten op qua smaken. Voeg eventueel een appel toe, of wat citroen- of sinaasappelrasp. Of voeg er wat kruiden of specerijen aan toe.
• Wil je meer pickle-inspiratie? Peter van Berckel schreef er het prachtige boek Tsukémono over. Heb je geen pickle? Een pickle(pers) kun je al vanaf 10 euro aanschaffen. Ze zijn er in allerlei maten en materialen.
• Als je kiest voor restjes groente of seizoensgroente is het ook nog eens erg aantrekkelijk voor je portemonnee. Kies bij voorkeur voor groente die uit de volle grond/koude kas komen. Kolen en koolrabi zijn er het hele jaar door. Zo kun je het hele jaar een dergelijke pickle op tafel zetten. Hou je niet van kool? Met elke (hardere) groente kun je een pickle maken.
• Geen picklefan? Je kunt ook kiezen voor andere gefermenteerde voedingsmiddelen in je dagelijkse eetpatroon: appelazijn, kimchi, zuurkool, tamari, Shoyu, miso, kombucha, kefir, tempé, amazake, gefermenteerde groente(sappen), lupeh of zure zuivel die een langdurig fermentatieproces heeft ondergaan met levende bacteriën, zoals kefir, biologische rauwmelkse yoghurt, rauwmelkse kaas etcetera.

Bronnen
1 https://www.nature.com/articles/s41467-020-16438-8
2 Congres van de Healthy Ageing APAC Summit, juni 2018, Singapore

Maak kennis met Medisch Dossier