Mensen die voor een rauwkostdieet kiezen, kiezen voor een leefstijl. VOlgens de voorstanders eentje die goed is voor de gezondheid. Maar zitten er ook risico’s en negatieve kanten aan een rauwkostdieet?

Bij een rauwkostdieet, een variant van het veganistisch/vegetarische dieet, bestaat ten minste 75 procent van het dagelijks voedsel uit ongekookt plantaardig voedsel, zoals vers fruit, groente, kiemen, gedroogd fruit en zeewier. De aanhangers van dit dieet geloven dat de gezondheidsbevorderende enzymen in voedsel gedood worden wanneer ze boven de 47° verhit worden. Het rauwkostdieet zou zorgen voor meer energie, een mooiere huid, een betere spijsvertering, gewichtsverlies en een verlaagd risico op een hartaandoening.

Voor deze bewering blijkt inderdaad voldoende bewijs te bestaan. Onderzoekers ontdekten de heilzame werking bij maag-darmproblemen toen zij 93 patiënten met verschillende chronische spijsverteringsziekten, waaronder maagzweren, op een dieet van rauwkostsalades zetten1. Bij patiënten die drie weken lang dagelijks bij het ontbijt 200 gram rauwe wortels aten, ging het cholesterolniveau met 11 procent omlaag en verbeterden darmflora en stofwisseling. Bovendien hield dit effect na afloop nog drie weken aan2. Ook kan het rauwkostdieet de bloeddruk verlagen en gewichtsverlies bevorderen. Alle 32 patiënten met hoge bloeddruk (van wie er 28 ook te zwaar waren), wier dagelijkse voeding voor 62 procent uit rauwkost bestond, waren na zes maanden gemiddeld 3,8 kg kwijt en hun diastolische bloeddruk was met 17,8 mm verlaagd. Bovendien bleek 80 procent van degenen die rookten en dronken, hiermee spontaan opgehouden te zijn zolang zij op dieet waren3.

In een studie onder 216 mannen en 297 vrouwen die langer dan drie jaar voornamelijk rauwkost aten, bleek dat zij allemaal significant afvielen. De mannen raakten gemiddeld 9,9 kg lichaamsgewicht kwijt en de vrouwen 12 kg. Ongeveer een derde deel van de vrouwen hield echter gedeeltelijk of helemaal op met menstrueren omdat zij te mager werden4.
Het dieet vermindert ook het LDL, ofwel het ‘slechte’ cholesterol in het bloed. In een studie onder 201 patiënten die of een te hoog LDL, of een te laag HDL hadden, hielp een dieet met 1500-1800 gram rauwkost het totale gehalte cholesterol te verlagen. Het verlaagde echter ook het HDL en verhoogde het totale homocysteïnegehalte bij de 38 procent van de deelnemers die een tekort aan vitamine B ontwikkelden5.

Rauwkost en kanker

Het rauwkostdieet heeft nog meer positieve effecten dan de voorstanders al noemen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat het beschermend werkt tegen kanker en het risico kan verlagen bij degenen die vatbaarder zijn voor kanker. In een studie onder 8861 vrouwen bleek een dieet van rauwe groente tegen borstkanker type HER-2 te beschermen, een van de agressiefste vormen die er zijn. In dit onderzoek werd het dieet van rauwe groente vergeleken met drie diëten van gekookt voedsel, waarbij het eerste een groter beschermend effect bleek te hebben6.

In weer een ander onderzoek bleek een dieet waarbij de deelnemers acht weken lang elke dag 85 gram rauwe waterkers aten, het risico op kanker bij mensen met DNA-schade te beperken; bij rokers was het effect het sterkst7.Rauwe groente, in het bijzonder koolsoorten, lijken ook tegen maagkanker te beschermen. Deze conclusie kwam naar voren uit een vergelijking van de profielen van 379 nieuw gediagnosticeerde kankerpatiënten met die van 1137 gezonde controlepersonen die een dieet volgden van rauwe kool, wortel, knoflook en broccoli 8.

Nadelen

Ondanks deze positieve kanten kan het dieet een aantal gezondheidsproblemen opleveren. Mensen die tien jaar lang alleen rauwkost aten, hadden een lagere botmassa dan degenen die een standaarddieet volgden. Desondanks liepen zij geen hoger risico op osteoporose omdat hun lagere lichaamsgewicht minder druk op het skelet uitoefende. Ze hadden een hoger gehalte aan vitamine D, wat vreemd is omdat deze vitamine gewoonlijk alleen uit zuivelproducten en vette vis wordt gehaald, en die kwamen in het dieet niet voor.

Wellicht zaten deze mensen bewust langer in de zon, een andere bron van vitamine D9.Het dieet kan ook leiden tot een tekort aan vitamine B12 en – vooral na meer dan een jaar – het wegblijven van de menstruatie bij vrouwen (zie de hiervoor genoemde studies). Ook is het mogelijk dat volgers van dit dieet te weinig calcium, ijzer, eiwitten en calorieën binnenkrijgen.

Niet voor iedereen

Het rauwkostdieet is dan ook niet voor iedereen geschikt, en zeker niet voor altijd. Voor kinderen, zwangere of zogende vrouwen, mensen met bloedarmoede of het risico op osteoporose, wordt het afgeraden. Aanhangers van ayurveda, de klassieke Indische of traditionele Chinese geneeskunde en het macrobiotisch dieet waarschuwen dat dit dieet niet geschikt is voor mensen in een kouder klimaat. Zelfs de Vegetarische Vereniging in Engeland waarschuwt voor een dieet dat alleen uit rauwkost bestaat; zij wijzen juist op het belang van een evenwichtige voeding die ook eiwitten, koolhydraten en zuivelproducten omvat. Het rauwkostdieet heeft het grootste effect op de gezondheid wanneer u het kort volgt, maximaal een paar maanden. Daarna heeft het geen meerwaarde meer, hooguit als leefstijl.

BRONNEN:

1 Vopr Pitan, 1984; 6: 22-6
2 Am J Clin Nutr, 1979; 32: 1889-92
3 South Med J, 1985; 78: 841-4
4 Ann Nutr Metab, 1999; 43: 69-79
5 J Nutr, 2005; 10: 2372-8
6 Int J Cancer, 2007; 121: 911-4
7 Am J Clin Nutr, 2007; 85: 504-10
8 Medicina, 2005; 41: 733-40
9 Arch Intern Med, 2005; 165: 684-9