10-12-2020

Healthy Living: Doe het rustig aan

Zorg voor meer energie door alles even los te laten, je naar binnen te richten en je te concentreren op langzame, herstellende bewegingen, zegt Charlotte Watts

De moderne wereld, met zijn constante spervuur van informatie en overmaat aan prikkelingen kan vaak overweldigend zijn. Het kan zijn dat je al gauw niet meer voelt hoezeer het voortdurend kijken, lezen, scrollen en luisteren je van je energie berooft.
Het is daarom van vitaal belang om tijd te maken om uit te rusten en te herstellen. Het kan gunstig zijn voor zowel je lichaam als geest om helende houdingen en oefeningen te kennen die leiden tot een diepe ademhaling en een echt herstel van energie.

De energietoestand van je lichaam

Binnen het zenuwstelsel – het complexe geheel van zenuwen, van de hersenen tot aan de buitenkant van het lichaam, dat alle lichaamsactiviteit en zintuiglijke informatie coördineert – houden toestanden van rust en activiteit elkaar in evenwicht.

Het sympathische zenuwstelsel zorgt voor de meer stimulerende, actieve en energieopwekkende toestanden. Het activeert de stressreactie die bekend staat als ‘vechten of vluchten’, waarbij onmiddellijk de stresshormonen adrenaline en cortisol worden afgegeven.

Tegelijkertijd wordt de bloedstroom omgeleid van de huid naar de spieren, de hersenen en het hart – wat je lichaam in staat stelt om snelle, beslissende actie te ondernemen om jezelf of anderen te beschermen tegen waargenomen bedreigingen.

Veel mensen verkeren bijvoorbeeld in deze toestand tijdens het sporten, wat kan bijdragen aan meer snelheid, kracht, snellere reacties en een strakker lichaam. Maar als deze toestand vaak voorkomt, kan het zorgen voor slijtage van weefsels, gespannen spieren en bindweefsels (fascia) en zelfs tot letsel.

Voortdurend alert zijn kan ook burn-out en vermoeidheid veroorzaken, evenals gerelateerde problemen zoals verslavingsneigingen en stemmingswisselingen. De tegenovergestelde toestand, die van rust, wordt geactiveerd door het parasympatische zenuwstelsel (PZS).

Alle systemen vertragen en je lichaam krijgt de kans om de reacties die het in de actiestand houden – zoals gespannen schouders, opeengeklemde kaken en een snelle adem-haling – los te laten en
te verzachten.

Bij langdurige chronische stress of trauma kan het moeilijk zijn om los te laten, of zelfs alleen al te voelen waar in het lichaam de spanning zit. Veel mensen blijven daarom vastzitten in lichaamspatronen die energie kosten.

Dit geldt ook voor het immuunsysteem. Bij een stressreactie reageert het lichaam ter bescherming met een ontstekingsreactie, wat een veel groter energieverbruik vergt dan wanneer we ons kalm en ontspannen voelen.

Energieslurpende ontstekingen komen vaak voor bij mensen met chronische vermoeidheid; hun gedachten slaan regelmatig op hol en ze kunnen enorm waakzaam zijn, maar toch zien ze er vaak uitgeput uit en zo voelen ze zich ook. Het kan buitengewoon moeilijk zijn om te leven met dit contrast tussen lichaam en geest en dit kan op zichzelf weer stress en uitputting veroorzaken.

Energie verhogen door bewuste beweging

Voer de oefeningen op de volgende pagina’s langzaam en bewust uit; ze zijn gemaakt om je te helpen spanning los te laten en om energie te besparen en efficiënter te gebruiken. Veel onderzoeken hebben aangetoond dat zulke oefeningen, gebaseerd op yoga en qi gong, de zelfverzachtende mechanismen van het kalmerende zenuwstelsel bevorderen.1

Dit komt deels door de concentratie op je ademhaling, maar ook door vergroting van je lichaamsbewustzijn; de verbinding met je innerlijke wereld die je helpt om ontspannen in het moment aanwezig te zijn in plaats van altijd maar waakzaam.

Het is niet ongebruikelijk om heen en weer te slingeren tussen gemoedstoestanden van veel en weinig energie. Het vinden van de ‘middenweg’ (om boeddhistische terminologie te gebruiken) leidt naar het vinden van duurzame en aanpasbare energieniveaus.

Als je kunt leren herkennen wanneer je uitgeput raakt en het nodig is om bij te tanken, kan je je lichaamsbeweging daarop afstemmen, zodat je kunt herstellen.

BRONNEN
1 Health Psychol Rev, 2015; 9: 379–96

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere archief artikelen

Uitgelezen: Menokilo’s

De boodschap die Leen Steyaert in dit boek aan vrouwen in de overgang wil geven, is dat je het streven naar je ideale gewicht moet loslaten. Zij leert je dat het belangrijker is om fit en gezond te zijn, dan het hebben van een paar kilo’s meer. In het eerste deel van...

Medicatie is vaak geen genezing

In 2020 kwam het boek Studeerden wij medicijnen of geneeskunde? van huisarts Lieneke van de Griendt uit. Een moedige daad: als huisarts collega’s uitnodigen te reflecteren op de uitoefening van hun vak, en nog een stap verder: ze aan te moedigen zichzelf af te vragen:...

Genetische manipulatie; Synthetisch voedsel weet wat je eet

Via de achterdeur komen talloze soorten genetisch gemodificeerde en gemanipuleerde voedingsmiddelen de voedselketen binnen. Veel mensen eten deze producten zonder dat ze dit weten of er een keuze in hebben. Cate Montana bespreekt in het laboratorium gekweekte...

Van ziekte en zorg naar gezond gedrag

Trainen van gezond gedrag en mentale fitheidAls kind genas Heidi Stiegelis van lymfeklierkanker. Sindsdien wilde ze de wereld op het gebied van zorg en leefstijl veranderen. En zo geschiedde. Vanuit haar psychologiepraktijk traint zij nu (zorg)professionals in het...