Ik ben zwanger van mijn eerste kind en maak me zorgen over zwangerschaps-vergiftiging, omdat mijn moeder en zus daarvan allebei tijdens de late zwangerschap last hadden. Kan ik iets doen om het te voorkomen? Ik heb geen overgewicht en geen hoge bloeddruk.
pc, via e-mail
Pre-eclampsie of zwangerschapsvergiftiging is een van de vaakst voorkomende medische complicaties van zwangerschap, die optreedt bij ongeveer 2 tot 8 procent van de zwangerschappen.1 Vaak wordt het herkend aan een verhoging van de bloeddruk, overtollig eiwit in de urine en oedeem (zwelling door vocht vasthouden), meestal na de twintigste week van de zwangerschap.2 Andere symptomen zijn hoofdpijn, overmatige gewichtstoename, problemen met het gezichtsvermogen en pijn in de bovenbuik.
Pre-eclampsie kan ernstige gevolgen hebben voor zowel moeder als kind, maar er is genoeg dat je kunt doen om het risico te verminderen. Raadpleeg bij voorkeur een ervaren natuurgeneeskundige die je persoonlijk kan adviseren en ga zeker regelmatig langs bij je verloskundige of gynaecoloog.
Hier zijn enkele wetenschappelijk onderbouwde tips voor preventie.
Let op je voeding
Hieronder staan enkele voedingsadviezen, op basis van gepubliceerd onderzoek naar voeding en pre-eclampsie. Streef in het algemeen naar een evenwichtig, volwaardig dieet met zo min mogelijk bewerkte voedingsmiddelen.
Eet WEL veel groenten. Vrouwen die massa’s groenten opsmullen, naast andere plantaardige voeding, hebben een lager risico op pre-eclampsie.3 Koop indien mogelijk biologische groenten. Eén onderzoek vond een onafhankelijke samenhang tussen het eten hiervan en een verminderd risico op pre-eclampsie.4
Eet GEEN toegevoegde suikers. Voeding en dranken met een hoog gehalte aan toegevoegde suikers, zoals taart en koolzuurhoudende dranken, wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op zwangerschaps-vergiftiging. Het eten van voedsel met veel natuurlijke suikers, zoals vers en gedroogd fruit, lijkt daarentegen het risico te verkleinen.5
Eet WEL vezels. Vrouwen die de meeste vezels eten (ongeveer 21 g per dag of meer) hebben vergeleken met degenen die de minste (minder dan 12 g per dag) vezels eten aanzienlijk minder kans op pre-eclampsie.6 Zorg ervoor dat je zowel oplosbare vezels (zoals uit haver, bonen , erwten, wortelen, appels en citrusvruchten) als onoplosbare vezels (zoals uit noten, sperziebonen, tomaten, bloemkool en bruine rijst) binnenkrijgt. En als je je vezelinname moet verhogen, doe dit dan geleidelijk om bijwerkingen zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel te voorkomen.
Eet GEEN transvetten. Een voedingspatroon dat rijk is aan transvetzuren, die voorkomen in onder meer margarine, gebak, koekjes en gefrituurd voedsel, kunnen de kans op pre-eclampsie vergroten.7
Eet WEL probiotisch voedsel. Aangenomen wordt dat een verstoord microbioom een rol speelt bij zwangerschapsvergiftiging;8 een studie suggereert dat het consumeren van op melk gebaseerde probiotica het risico op de aandoening kan verlagen.9 De gefermenteerde drank kefir is een goede optie. Als je geen koe- of geitenmelk drinkt, kan je dit vervangen door plantaardige melk als kokosmelk.
Gebruik WEL zout
Beperking van de zoutinname wordt over het algemeen niet aangeraden om zwangerschapsvergiftiging of hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap te voorkomen.10 Het eten van veel zoute snacks (en van bewerkt vlees en zoete dranken) is echter wel in verband gebracht met een verhoogd risico op zwangerschapsvergiftiging.3
Blijf in beweging
Wees niet bang om te sporten tijdens de zwangerschap. Studies tonen aan dat regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om het risico op zwangerschapsvergiftiging te verlagen11 en dat het je ook in vorm kan brengen voor de bevalling. Overleg wel met je gynaecoloog of verloskundige over het juiste type oefening voor jou. Wandelen is een goede optie12, evenals rek- en strekoefeningen. Een onderzoek onder willekeurig in drie groepen verdeelde zwangere vrouwen – een groep die wandelde, een die rek- en strekoefeningen deed en een controlegroep – wees uit dat de rek- en strekgroep gemiddeld een lagere hartslag en bloeddruk had dan de andere groepen, waarbij de onderzoekers opmerkten dat rekoefeningen wellicht ook makkelijker vol te houden zijn.13 Yoga is een andere goede keuze.
Pas op voor zware metalen
Blootstelling aan zware metalen zoals lood (te vinden in oude verf, cosmetica, voedsel, drinkwater en huishoudstof) en cadmium (te vinden in tabak, voedsel en drinkwater) tijdens de zwangerschap is in verband gebracht met zwangerschaps-vergiftiging.14 Zelfs een geringe blootstelling aan lood wordt geassocieerd met verhoogde bloeddruk tijdens de zwangerschap.15
Je kan je blootstelling aan deze zware metalen verminderen door sigarettenrook te vermijden en door geen verf te verwijderen of andere renovatieklussen in huis te doen. Gebruik natuurlijke cosmetica van bedrijven met een strikt ingrediëntenbeleid, stofzuig regelmatig, installeer een luchtreiniger en schaf een waterfilter aan.
Probeer yoga
Yoga is een geweldige manier om actief te blijven tijdens de zwangerschap. Een gecontroleerd onderzoek onder vrouwen met een risicovolle zwangerschap wees uit dat deze lichaam-en-geest-techniek zorgde voor een aanzienlijke afname van de kans op pre-eclampsie, hoge bloeddruk door de zwangerschap, zwangerschapsdiabetes en groeiachterstand van de baby in de baarmoeder. De vrouwen oefenden vanaf hun twaalfde tot achtentwintigste zwangerschapsweek driemaal per week een uur.16
Een andere studie meldde dat yoga bij de zwangere vrouw kan zorgen voor afname van stress, wat een risicofactor is voor pre-eclampsie.17
Probeer een cursus zwangerschapsyoga te vinden bij jou in de buurt of doe mee aan een online programma.
Neem supplementen
Raadpleeg voordat je nieuwe supplementen gaat innemen eerst een ervaren natuurgeneeskundige, die kan beoordelen wat je al gebruikt en die advies kan geven over wat voor jou de beste dosering en samenstelling is. Maar hieronder vind je de supplementen die volgens wetenschappelijke studies nuttig zijn bij pre-eclampsie.
Calcium.
Een overzicht van 27 onderzoeken waarbij meer dan 18.000 vrouwen betrokken waren, wees uit dat inname van calciumsupplementen het risico op pre-eclampsie met meer dan de helft verminderde. De effecten waren het grootst bij vrouwen met een calciumarm dieet en bij vrouwen met een hoog risico op pre-eclampsie.18
Aanbevolen dosering: 950-1000 mg per dag (afhankelijk van de hoeveelheid calcium in de voeding en hoever je zwangerschap gevorderd is)
L-Arginine.
Suppletie met dit aminozuur lijkt de kans op pre-eclampsie bij vrouwen met een hoog risico te verkleinen. Het kan ook de kans op vroeggeboorte verkleinen.19
Aanbevolen dosering: 3-4 g per dag. Zwangerschap en borstvoeding zijn een contra-indicatie, dus neem dit alleen onder medische supervisie Co-enzym Q10. Door inname van deze vitamine-achtige antioxidant vanaf 20 weken zwangerschap tot de bevalling halveerde het aantal gevallen van pre-eclampsie bijna onder vrouwen met een verhoogd risico hierop.20
Voorgestelde dosering: 2 x 100 mg per dag
B-vitaminen.
Men denkt dat er verband bestaat tussen hoge niveaus van homocysteïne in het bloed en pre-eclampsie. Suppletie met foliumzuur (vitamine B11) tijdens de zwangerschap blijkt de niveaus te normaliseren.21
Deze vitaminen worden meestal aangetroffen in prenatale supplementen, maar vaak bevatten die niet de natuurlijke en beter biologisch beschikbare vorm van foliumzuur 5-MTHF (5-methyltetrahydrofolaat), die verschillende voordelen heeft ten opzichte van synthetisch foliumzuur.22 Het is in ieder geval de betere vorm voor mensen die foliumzuur niet goed kunnen omzetten – een aanzienlijk deel van de bevolking – vanwege variaties in het MTHFR-gen.23
Aanbevolen dosering: Overweeg een prenataal supplement van hoge kwaliteit met 5-MTHF en B6, zoals Zwanger Compleet van Essential Organics
Omega-3 vetzuren.
Deze essentiële vetzuren bleken een beschermende rol te spelen tegen pre-eclampsie in een overzichtsstudie van 14 onderzoeken.24
Aanbevolen dosering: Probeer een hooggedoseerd omega 3-supplement dat per dosis minstens 2.000 mg omega 3 bevat, zoals visolie van Solgar of Arctic Blue
Laat de zon toe
Zwangere vrouwen met de laagste vitamine D-spiegels hebben ongeveer vier keer meer kans op ernstige pre-eclampsie dan zwangere vrouwen met hogere D-spiegels.25 Een dagelijkse dosis zonneschijn is de beste manier om vitamine D binnen te krijgen, maar dit is voor velen misschien niet gemakkelijk of genoeg, vooral tijdens de wintermaanden. Dus een supplement nemen is een goed idee. Eén studie rapporteerde een afname van het risico op pre-eclampsie met 27 procent bij vrouwen die vitamine D-supplementen gebruikten tijdens de zwangerschap.26
Aanbevolen dosering: Vitamine D-testkits voor thuis zijn online te koop bij o.a. cerascreen.nl of mijnlabtest.nl. Bij deze tests krijg je gepersonaliseerde aanbevelingen over het ideale niveau en over de voor jou geschikte dosering om dat te bereiken. Soms is hierbij gratis telefonische overleg over de uitslag mogelijk.
[su_accordion][su_spoiler title=”Bronnen” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” anchor_in_url=”no” class=””]1 Semin Perinatol, 2009; 33: 130–7
2 Adv Clin Exp Med, 2013; 22: 145–9
3 J Nutr, 2009; 139: 1162–8
4 BMJ Open, 2014; 4: e006143
5 Eur J Clin Nutr, 2012; 66: 920–5
6 Am J Hypertens, 2008; 21: 903–9
7 Gynecol Obstet Invest, 1998; 46: 84–7
8 Pharmacol Res, 2020; 155: 104692
9 Am J Epidemiol, 2011; 174: 807–15
10 Hypertens Res, 2018; 41: 1–5; CMAJ, 1997; 157: 907–19
11 Am J Epidemiol, 2004; 160: 758–65; Epidemiology, 2014; 25: 331–43
12 J Educ Health Promot, 2019; 8: 95
13 Res Nurs Health, 2009; 32: 379–90
14 Environ Health, 2016; 15: 48; J Am Heart Assoc, 2019; 8: e012436
15 Environ Health Perspect, 2011; 119: 664–9
16 Prev Med, 2012; 55: 333–40
17 Ann Med Health Sci Res, 2013; 3: 341–4
18 Cochrane Database Syst Rev, 2018; 10: CD001059
19 J Hum Hypertens, 2014; 28: 230–5
20 Int J Gynaecol Obstet, 2009; 105: 43–5
21 Am J Obstet Gynecol, 1998; 179: 135–9
22 Xenobiotica, 2014; 44: 480–8
23 J Clin Med, 2020; 9: 2836
24 Taiwan J Obstet Gynecol, 2020; 59: 8–15
25 J Clin Endocrinol Metab, 2010; 95: 5105–9
26 Epidemiology, 2009; 20: 720–6
[/su_spoiler] [/su_accordion]