Ik wil graag meer informatie over de effecten van Zoladex bij de behandeling van kanker. Een van mijn patiënten gebruikt Zoladex om het oestrogreengehalte laag te houden. Ze heeft borstkanker en kreeg te horen dat de kanker op oestrogeen ”teert”. Ik behandel haar homeopathisch en was blij toen tijdens de behandeling haar menstruatie weer op gang kwam. Haar huisarts zag dit echter als een teken van een hoger oestrogeengehalte en schreef regelmatige injectoes met Zoladex voor. Afgezien van af en toe een opvlieger heeft ze verder geen last van bijwerkingen. RJ, VIA E-MAIL.

We kunnen u of uw patiënt geen advies geven over de vraag hoe u de behandeling het best kunt voortzetten, maar we weten het volgende over Zoladex van Astra Zeneca (gosereline). Zoladex is een synthetische variant van het natuurlijk hormoon gonadoreline (een hormoon dat door de hypothalamusklier in de hersenen wordt afgegeven), dat de eierstokken beïnvloedt. Veel soorten borstkanker zijn afhankelijk van oestrogeen (voor de groei en overleving van kankercellen), en daarom zet Zoladex de productie van oestrogeen stop door met andere hersenhormonen te interfereren. Zo wordt de werking van eierstokken (ovariumablatie) onderdrukt, een chemische menopauze.

Een behandeling met Zoladex duurt meestal twee tot vijf jaar, hoewel het bij secundaire borstkanker net zolang wordt voorgeschreven als nodig is om de kanker te bedwingen. Het middel zelf of gecombineerd met tamoxifen, een andere antioestrogeen, verbeterde de overlevingskansen bij kanker en leek effectiever dan conventionele radiotherapie.1

In een onderzoek onder 108 vrouwen die ofwel tamoxifen kregen, ofwel tamoxifen plus gosereline, ofwel een operatie plus bestraling of chemotherapie, reageerden de vrouwen die aanvankelijk multimodale therapie kregen (operatie plus bestraling of chemo) sneller op de behandeling dan de vrouwen die alleen het medicijn kregen. Uiteindelijk was bij 80 procent van de vrouwen die met medicijnen werden behandeld, toch een operatie, chemo of bestraling nodig.2

Gosereline plus tamoxifen werkte echter beter bij vrouwen met oestrogeengevoelige borstkanker (grofweg 80 procent van alle borstkankergevallen). Gelukkig blijkt uw patiënt geen ernstige bijwerkingen te hebben. Aangezien Zoladex een systemische behandeling is en geen onderscheid kan maken tussen normale cellen en kankercellen, kent het middel een uiteenlopende reeks bijwerkingen, meestal overgangsklachten zoals opvliegers, nachtelijk transpireren en minder zin in seks. Hoofdpijn, stemmingswisselingen, depressie, vaginale droogheid en veranderingen in borstgrootte worden ook geconstateerd (www.asrm.org/Patients/patientbooklets/ovulation_drugs.pdf).

Het is goed ons te realiseren dat Zoladex tot 1999 alleen voorgeschreven werd aan vrouwen met kanker in een vergevorderd stadium bij wie alle andere behandelingen niet hielpen. Tegenwoordig wordt het voorgeschreven aan vrouwen die nog niet in de overgang zijn en een vorm van kanker hebben die zich minder uitzaait. Het is gewoon te vroeg om te verkondigen dat Zoladex op de lange termijn een veilig en effectief middel is. Ook vermoeden we door onze observaties van de meeste hormoonmanipulerende medicijnen dat ze uiteindelijk meer klachten veroorzaken dan verhelpen. Elke patiënt die dit medicijn krijgt voorgeschreven, zou eerst zorgvuldig alle andere mogelijkheden moeten overwegen voordat zij aan zo’n kuur begint.

BRONNEN
1 Ann Oncol, 1994; 5: 337-42
2 Eur J Cancer, 2001; 37: 2331-8