Bestaan er natuurlijke behandelingen voor migraine? Ik heb minstens één keer per maand een aanval. Het enige wat dan helpt, is slapen, maar dat kan niet altijd! Kon ik het maar voorkomen, maar ik weet niet waar ik moet beginnen.
M.G., Hove (Engeland)

Migraine wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gerekend tot de meest beperkende chronische ziekten. Dat is niet zo verbazingwekkend als je naar de symptomen kijkt: ernstige hoofdpijn, vaak gecombineerd met misselijkheid, braken, buikpijn en overgevoeligheid voor licht en geluid.
Migraine ontstaat waarschijnlijk doordat bloedvaten in de hersenen zich vernauwen en vervolgens plotseling verwijden. Maar wat deze samentrekking en ontspanning veroorzaakt, blijft een mysterie. Artsen wijten het meestal aan erfelijkheid en behandelen de aandoening met medicijnen als fenothiazines, sumatriptan en ergotamine. Maar deze pakken het probleem niet bij de wortel aan en hebben flink wat bijwerkingen. Sommige veroorzaken zelfs rebound-hoofdpijn: hoofdpijn die een gevolg is van de medicatie zelf.
U hebt meer kans op langdurige verbetering als het u lukt om de oorzaak van uw hoofdpijn te achterhalen. Hoewel onduidelijk is waarom sommige mensen migraine krijgen en andere niet, blijkt uit onderzoek dat er verschillende factoren zijn die de hoofdpijnaanvallen kunnen uitlokken. Als u uitzoekt wat bij u de trigger is, kunt u uw migraine misschien voorgoed de baas worden.
U zult echter wel wat speurwerk moeten verrichten, want de oorzaken verschillen van persoon tot persoon en u kunt verschillende triggers hebben.1 Hier volgen enkele boosdoeners.

Voeding
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen migraine opwekken. Houd daarom een voedingsdagboek bij om mogelijke triggers op te sporen en kijk of het mijden daarvan helpt. Meestal zijn bepaalde voedingsbestanddelen of voedseladditieven het probleem, zoals tyramine (in kaas), fenylethylamine (in chocola), tyrosine (in eiwitrijke voedingsmiddelen), mononatriumglutamaat (MSG), aspartaam, cafeïne, sulfieten, nitraten (in verwerkt vlees) en histamine (in wijn en bier). Deze stoffen kunnen migraine opwekken omdat ze lichaamsprocessen veranderen die met de ziekte verband houden.2
Uit een onderzoek onder bijna zeshonderd migrainepatiënten bleek dat migraineaanvallen duidelijk verband hielden met een overgevoeligheid voor kaas, chocola, rode wijn en bier.3 Er is ook bewijs dat glutenintolerantie een rol speelt bij migraine. Zo komt de aandoening vaak voor bij mensen met coeliakie (overgevoeligheid voor gluten). Uit een studie bleek dat een glutenvrij dieet kan helpen: vier patiënten met migraine en coeliakie volgden zes maanden lang een glutenvrij dieet. Een van hen had daarna helemaal geen migraine meer. De andere drie hadden minder vaak hoofdpijnaanvallen, die bovendien korter duurden en minder hevig waren.4
Andere soorten allergeenvrije diëten werken ook. Kinderen met veelvuldige, ernstige migraineaanvallen volgden een eliminatiedieet (het vermijden van voedingsmiddelen waarvoor je mogelijk allergisch bent). Liefst 93 procent van de kinderen had daarna geen klachten meer. De symptomen kwamen terug toen de verdachte voedingsmiddelen weer aan hun dieet werden toegevoegd.5

Slaapproblemen
Als u slaapproblemen heeft, kan het helpen om deze aan te pakken. Slaapproblemen lijken vaker bij mensen met migraine voor te komen dan bij mensen zonder migraine.6 Uit een onderzoek bleek dat nachtelijke hoofdpijn of hoofdpijn bij het wakker worden bij meer dan de helft van de patiënten wordt veroorzaakt door een slaapstoornis. Toen hun slaapproblemen werden aangepakt, leidde dat bij alle patiënten tot een verbetering. Bij 65 procent verdween de hoofdpijn volledig.1

Infecties
Het kan de moeite lonen om u te laten testen op infecties, bijvoorbeeld op Helicobacter pylori (de veroorzaker van maagzweren). Vermoedelijk maakt deze bacterie sommige mensen vatbaar voor migraine. Veertig procent van de migrainepatiënten uit een onderzoek droeg deze bacterie bij zich. Toen de bacterie werd behandeld, namen de frequentie, duur en hevigheid van hun aanvallen aanzienlijk af.7

Voedingstekorten
Als u de bovenstaande oorzaken hebt uitgesloten, oOverweeg dan om u te laten testen op voedingstekorten. Een tekort aan magnesium is bijvoorbeeld in verband gebracht met migraine.8 Uit een studie bleek dat de inname van slechts tweehonderd mg per dag, het aantal aanvallen met tachtig procent kan verminderen.9 Dit kunt u uitproberen voordat u zich laat testen. Magnesium lijkt de plotselinge samentrekking van bloedvaten en het samenklonteren van bloedplaatjes tegen te gaan, en stabiliseert het celmembraan – drie zaken die een rol spelen bij migraine.

Stress
Stress wordt door migrainepatiënten het meest genoemd als trigger voor een aanval. Migraineaanvallen zijn bovendien zelf weer een oorzaak van stress, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Meditatie, yoga en regelmatige massages kunnen helpen stress te verminderen.10

Omgeving
Ligt de oorzaak van uw hoofdpijn misschien bij uw huis of werkplek? Hoofdpijn is een veelvoorkomend symptoom van het sickbuildingsyndroom, een aandoening die vermoedelijk veroorzaakt wordt door factoren zoals vluchtige organische stoffen (in verf, lak, plastic en lijm), schimmels, elektromagnetische straling, verlichting, geluid, airconditioning, te hoge verwarming en slechte ventilatie. Het sickbuildingsyndroom is in sommige gevallen een plausibele verklaring voor chronische hoofdpijn.1

Alternatieve behandelingen
De beste manier om inzicht te krijgen in uw migraineaanvallen, is een hoofdpijndagboek bijhouden en proberen te achterhalen wat de triggers zijn. Als u deze triggers samen met een ervaren behandelaar aanpakt, kan het aantal aanvallen afnemen of het probleem zelfs geheel verdwijnen. Als dat niet lukt, zijn er verschillende beproefde natuurlijke methoden voor de behandeling van migraine.

Supplementen
Riboflavine (vitamine B2)
In een Duits onderzoek bleek het aantal migraineaanvallen te halveren door het slikken van riboflavine. Maar als de aanval eenmaal was begonnen, had het supplement geen enkele invloed meer.11 Het slikken van riboflavine kan meestal geen kwaad, hoewel het in hoge doses diarree kan veroorzaken.
Dosering: 400 mg per dag
Co-enzym Q10
Een aanzienlijk aantal migrainepatiënten blijkt een tekort te hebben aan deze vitamineachtige antioxidant. Onderzoek heeft uitgewezen dat Q10 de frequentie van aanvallen met meer dan vijftig procent kan verminderen.12
Dosering: 150 mg per dag
Vetzuren
Meervoudig onverzadigde vetzuren, zoals omega 3-vetzuren, zijn het proberen waard. Van de migrainepatiënten die gammalinoleenzuur (een omega 6-vetzuur) en alfalinoleenzuur (een omega 3-vetzuur) kregen, nam bij 86 procent de hevigheid, frequentie en duur van de aanvallen af. Bij 22 procent verdween de migraine helemaal en meer dan negentig procent had minder last van misselijkheid en braken.13
5-hydroxytryptofaan (5-HTP)
Dit aminozuur is net zo effectief als twee veelgebruikte medicijnen: propranolol en methysergide.14
Dosering: 400-600 mg per dag

Manuele therapie
Manipulatie of mobilisatie van de ruggengraat (‘kraken’) kan een doeltreffende behandeling zijn. Uit een onderzoek bleek dat manipulatie net zo goed hielp tegen migraine als medicijnen, maar minder bijwerkingen had.15

Bewegen
Bewegen is bij sommigen de trigger voor migraine, maar uit recent onderzoek blijkt dat actief bewegen ook heilzaam kan zijn. Toen Zweedse onderzoekers 26 patiënten twaalf weken lang onderzochten in een hoofdpijnkliniek, ontdekten ze dat regelmatige beweging (drie keer per week op de hometrainer) tot aanzienlijke verbetering leidde: minder migraineaanvallen, minder ernstige symptomen en minder medicijngebruik.16

Acupunctuur
Deze traditionele Chinese behandeling helpt goed tegen allerlei soorten hoofdpijn − ook migraine. Volgens een literatuuronderzoek is acupunctuur ‘minstens even effectief als, mogelijk zelfs effectiever dan, een preventieve behandeling met medicijnen, terwijl deze minder bijwerkingen heeft’.17

Biofeedback
Deze techniek maakt gebruik van speciale apparatuur die informatie geeft over bepaalde lichaamsprocessen. Talrijke studies hebben aangetoond dat biofeedback de frequentie en ernst van hoofdpijn kan verminderen. De behandeling is echter wel duur en tijdrovend.18

Homeopathie
Een Duits onderzoek wijst erop dat homeopathie de symptomen van migraine kan verminderen, waardoor patiënten minder conventionele behandelingen en zorg nodig hebben.19 Zoek een bevoegd homeopaat die de behandeling op uw persoonlijke situatie kan afstemmen.

Kruiden
Er zijn diverse kruiden om migraine te behandelen, zoals groot hoefblad, gember en ginkgo (Japanse notenboom). U moet ze gedurende enkele weken slikken voordat u verbetering ervaart.
Dosering: groot hoefblad (alkaloïdenvrij) 50 mg per dag; gedroogde gember 500-600 mg per dag; gingko (gestandaardiseerd extract met 24 procent flavonglycosiden) driemaal daags 40 mg

1. Aust Fam Physician, 2005;34:647-51
2. Pediatr Neurol, 2003;28:9-15
3. Headache, 1995;35:355-7
4. Mov Disord, 2009;24:2358-62; Am J Gastroenterol, 2003;98:625-9
5. Lancet, 1983;2:865-9
6. J Headache Pain, 2010;11:197-206
7. Hepatogastroenterology, 1998;45:765-70
8. Altern Med Rev, 1999;4:86-95
9. Headache, 1990;30:168
10. Headache, 2009;49:1378-86
11. Eur J Neurol, 2004;11:475-7; Neurology, 1998;50:466-70
12. Headache, 2007;47:73-80; Cephalalgia, 2002;22:137-41
13. Cephalalgia, 1997;17:127-30
14. Schweiz Med Wochenschr, 1991;121:1585-90; Eur Neurol, 1986;25:327-9
15. Chiropr Osteopat, 2010;18:3; J Manipulative Physiol Ther, 1998;21:511-9
16. Headache, 2009;49:563-70
17. Cochrane Database Syst Rev, 2009;1:CD001218
18. Pain Physician, 2009;12:1005-11
19. J Altern Complement Med, 2010;16:347-55