Een recente peiling maakt duidelijk hoe het komt dat Groot-Brittannië en de Verenigde Staten tot de landen met de meeste Covid-gevallen behoren.

De peiling, uitgevoerd in opdracht van de Aziatische voedingsmiddelenfabrikant Itsu, kwam tot de conclusie dat ongeveer de helft van de Britten geen idee heeft wat zijn voedingsbehoeften zijn, dat twee derde geen idee heeft hoeveel eiwitten hij moet gebruiken, dat een derde lunches nuttigt zonder enige voedingswaarde en dat de meesten geen idee hebben hoeveel vitaminen, vezels of calcium ze binnen moeten krijgen.

Deze cijfers komen overeen met die in de Verenigde Staten. Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (de Amerikaanse RIVM) denkt drie kwart van alle Amerikanen dat hij gezond eet, maar 80 procent krijgt onvoldoende fruit, groenten of volkorengranen binnen.

Het idee dat mensen niet weten hoeveel eiwitten ze nodig hebben – of zelfs wat eiwit is – is best eng, vooral als je bedenkt hoe belangrijk het is. Voor vrijwel alle biochemische reacties in ons lichaam zijn bepaalde enzymen nodig, en enzymen zijn eiwitten. Eiwitten zijn betrokken bij het transport van zuurstof, hormonen en vetten door het bloed; bij de aanmaak van spieren, haar, nagels, kraakbeen en botten; en ook bij de productie van de hormonen en van de vloeistof die als smeerolie in onze gewrichten zit.

En het belangrijkste is misschien wel dat eiwitten een cruciale rol spelen bij het gezond houden van ons lichaam en het tegen aanvallen te beschermen. Eiwitten versterken ons immuunsysteem: een enzym (eiwit) genaamd lysozym staat bijvoorbeeld centraal in ons afweersysteem.

Maar de belangrijkste regisseur van de ingewikkelde reeks processen die bij een gezond immuunsysteem horen, is ons darmstelsel. Dat is pas een echt interessant orgaan. We weten inmiddels dat ons microbioom, die gemeenschap van een biljoen minuscule, nuttige organismen die onze darmen bewonen, essentieel is voor onze gezondheid.

En plantaardig voedsel speelt een grote rol bij het gezond houden van die enorme microscopische gemeenschap in onze darmen. Robert Verkerk en Meleni Aldridge van de Alliance of Natural Health schrijven in hun nieuwe boek Reset Eating dat we er steeds meer achter komen dat planten informatie bevatten die van invloed is op elk lichaamsstelsel, positief en ook negatief.

De positieve informatie, in de vorm van fytonutriënten, die geleverd wordt door planten uit zes kleurgroepen (rood, groen, geel, oranje, paars/zwart en wit/bruin), helpt om ontstekingen te verminderen, ons hart gezond te houden, kanker te voorkomen, onze hormonen in balans te brengen, ons vruchtbaar te maken, onze hersenen scherp te houden en nog veel meer.

Fruit en groenten in alle kleuren van de regenboog voorzien de darmbacteriën bovendien van een gevarieerd aanbod aan ‘prebiotica’, die de meest heilzame bacteriën helpen gedijen.

Wij kunnen de vezels in fruit en groenten weliswaar niet verteren, maar voor onze darmbacteriën vormen ze een feestmaal. Als ze er niet genoeg van krijgen, sterven de goede bacteriën en zullen de slechte zich voeden met de slijmvlieslaag van onze darmwand, die zo belangrijk is voor ons immuunsysteem.

Verkerk en Aldridge schrijven: ‘Ons darmslijmvlies is de meest dynamische en waarschijnlijk de belangrijkste immunologische omgeving in ons lichaam. Het is de belangrijkste schakel van ons immuunsysteem tussen de binnen- en buitenwereld, en het is nodig om vrienden van vijanden te kunnen onderscheiden, of dat nu stofjes of organismen zijn.’

Dit darmslijmvlies heeft een systeem van tight junctions (nauwe verbindingen), die fungeren als goed gesloten deuren tussen de darm en de rest van het lichaam. De deuren worden geopend om voedingsstoffen door te laten, terwijl de deuren stevig dicht blijven voor gifstoffen en ziekteverwekkers.

Maar als het darmslijmvlies een ziekteverwekker tegenkomt die te sterk is om aan te pakken, gooit het de deuren open. Tegelijk stuurt het een alarmsignaal naar de rest van het immuunsysteem om een grootschalige aanval op de indringer in te zetten.

Van alle bacteriehelden in onze darmen is de grootste held voor ons immuunsysteem een bacterie die Akkermansia muciniphila heet. Hij verblijft in de slijmlaag van de darmen. Zijn voornaamste functie is dat slijmvlies te reinigen en het te ontdoen van slechteriken. Overdag doet hij zich tegoed aan vezels en ’s nachts schiet hij ons te hulp.

Als je niet genoeg plantaardig voedsel eet of als je je darmen geen periode van rust geeft (door ’s nachts te vasten), wordt deze held door de slechteriken overweldigd. En die worden vervolgens snel sterker dan je immuunsysteem.

Dus planten zijn voedsel voor ons én voedsel voor onze darmbewoners. Maar om goed te gedijen, met een gezond immuunsysteem, moeten we meer weten over wat goed is voor dat tweerichtingenhek in onze darmwand en wat niet. De reden dat bijvoorbeeld gluten voor de meeste mensen slecht is, is omdat gluten een eiwit bevat dat de werking van het menselijk eiwit zonuline kan nabootsen. Zonuline is de poortwachter die bepaalt of de deuren van de darmwand open of dicht zijn.

Deze slimme nabootser zet de deuren wijd open, zodat allerlei schadelijke stoffen en ziekteverwekkers in ons lichaam kunnen komen. Als je tarwe eet, mors je dus eigenlijk je eten. Dus als we gezond willen blijven tijdens deze pandemie, moeten we misschien niet te veel op het vaccin of een mondmasker vertrouwen. We moeten ons ook verdiepen in hoe onze darmen werken, en in alle fantastische mechanismen die we al hebben om indringers zoals Covid buiten de deur te houden.

Ook moeten we weten welke voedingsmiddelen de goede darmbacteriën voeden en welke de slechte. En als voeding informatie is, wordt het hoog tijd om ons lichaam de juiste informatie te geven.