Wanneer u ergens tegenaan loopt, is het verleidelijk om naar de wereld en de mensen om u heen te kijken voor een oplossing, een inzicht of een uitweg. Maar wat nou als u het omdraait?
Wat nou als u, wanneer u een vraag stelt, de vraag zélf gaat onderzoeken in plaats van op zoek te gaan naar een antwoord?
In deze column onderzoek ik iedere keer een vraag die veel mensen bezighoudt. Een pasklaar antwoord op deze vraag zult u hier niet vinden, maar juist meer vragen. Want een vraag is niet een opdracht tot het najagen van een antwoord. Een vraag is een uitnodiging om stil te staan, stil te staan bij de vraag.
Vraag: ‘Wanneer ben ik ziek genoeg om mij ziek te melden?’
Wanneer bent u niet ziek genoeg om u ziek te melden?
Sommige vragen worden makkelijker om over na te denken en te bevragen wanneer u de tegenstelling ervan opzoekt. Bijvoorbeeld door ergens het woord niet tussen te plaatsen, zoals hierboven.
De onderliggende vooronderstelling wordt zichtbaarder, namelijk dat u ziek genoeg (òf niet ziek genoeg) kunt zijn om u ziek te melden. Dit roept meer vragen op.
De tegengestelde vraag
Is dat wel zo? Kunt u ziek genoeg zijn om u ziek te melden? En kunt u niet ziek genoeg zijn om u ziek te melden? Wanneer zou dat dan zijn? Wanneer u niet ziek genoeg bent om u ziek te melden, heet het dan nog wel ‘ziek’ zijn? Of bent u dan iets anders om u te melden?
We kunnen ons ook afvragen wat er in deze vraag wordt bedoeld met ‘wanneer’. Het zou flauw zijn om in te vullen dat er naar een tijdsmoment wordt verwezen, zoals 11 maart 2021 om 12:00 uur. Waar verwijst ‘wanneer’ in dit geval dan naar?
Ik doe een gooi: wordt er met ‘wanneer’ bedoeld dat er bepaalde voorwaarden zijn? Dat u wanneer u ziek bent, aan bepaalde voorwaarden moet voldoen om ziek genoeg te zijn om u ziek te kunnen melden? Is dat zo?
En zo ja, wat zijn die voorwaarden dan?
Blijkbaar zijn ‘ziek zijn’ en ‘ziek melden’ twee verschillende dingen. Wat bedoelt u eigenlijk met ‘mij ziek te melden’?
Bedoelt u de neutrale mededeling: ‘Oh ja, wist u al dat ik vanochtend opstond met keelpijn?’ Waarna u op de fiets naar werk stapt en de dag net zo verloopt als alle andere dagen? Of bedoelt u met ziek melden iets meer of iets anders dan alleen deze neutrale observatie en mededeling?
Ziek melden veronderstelt een bedoeling: ik moet (daar is ie weer) de ander laten weten dat ik ziek ben. Met welke bedoeling? Waarom moet die ander dat weten?
Wat die bedoeling zou kunnen zijn, is makkelijker te achterhalen wanneer we iets van de context bij de ziekmelding afweten. Meldt u zich ziek bij uw baas, bij school of bij goede vrienden? Wat is dan uw bedoeling, waarom moet die ander weten dat u ziek bent?
In de meeste gevallen zult u merken dat dit ‘melden’ een vraag inhoudt. Waar vraagt u eigenlijk om als u zich ziek meldt? Vraagt u bijvoorbeeld om begrip? Om hulp? Dat de ander met u meedenkt? Vraagt u om vrijstelling van een afspraak? Om doorbetaling van uw salaris? Wat vraagt u eigenlijk? Waarom vraagt u dat op deze manier?
Dit roept de vraag op: waarom meld ik mij ziek?
Zit er een vraag tussen die u ook bezighoudt? Schrijf hem voor uzelf op en plak hem op uw koelkast, in uw agenda of draag hem met u mee in uw portemonnee. Leef met de vraag! Wie weet leeft u zo maar uw eigen antwoord in.