In de Verenigde Staten vormen geneesmiddelen op recept de belangrijkste oorzaak van sterfte door een ongeval, en de werkelijke omvang van de dodelijke gevolgen kan nog groter zijn dan de officiële cijfers laten vermoeden.

Ongeveer 100 jaar lang waren auto-ongelukken in de Verenigde Staten de belangrijkste oorzaak van sterfte door een ongeval. Dat veranderde echter in 2011, toen geneesmiddelen op recept ze naar de tweede plaats deden verschuiven. En sindsdien hebben voorgeschreven geneesmiddelen deze bedenkelijke eerste plaats behouden.

Medisch onderzoekers zeggen dat de meeste sterfgevallen door geneesmiddelen het gevolg zijn van misbruik of overdosering. Dit is zeker het geval bij opioïde pijnstillers, waaraan volgens de schattingen van de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) iedere dag 46 Amerikanen overlijden.

Maar deze indrukwekkende cijfers verhullen wat er echt aan de hand is. Hoewel de officiële cijfers laten zien dat in 2016 – het laatste jaar waarvan gegevens beschikbaar zijn – ongeveer 64.000 Amerikanen stierven aan een overdosis geneesmiddelen, wordt geschat dat het werkelijke aantal sterfgevallen tien keer groter is; en dat komt vooral doordat de voorgeschreven geneesmiddelen niet op de juiste manier worden ingenomen.
Wat de werkelijke sterftecijfers ook mogen zijn: het is duidelijk dat geneesmiddelen dodelijk kunnen zijn en dat voorzichtigheid geboden is.
Dit zijn de gevaarlijkste geneesmiddelen, die u zo kort mogelijk dient te gebruiken, en liefst helemaal niet. Bedenk dat er voor veel aandoeningen een bewezen effectief alternatief voor geneesmiddelen bestaat.

Literatuur
1. Nature, 2017; 546 (7660): E8; doi: 10.1038/nature22786

Hoewel de officiële cijfers laten zien dat in 2016 ongeveer 64.000 Amerikanen stiervenaan een overdosis geneesmiddelen, wordt geschat dat het werkelijke aantal sterfgevallen tien keer groter is, en dat komt vooral doordat de voorgeschreven geneesmiddelen niet op de juiste manier worden ingenomen

Opioïde pijnstillers

Met een biologisch effect dat vergelijkbaar is met dat van opium is het geen wonder dat mensen een overdosis nemen aan opioïden. De meest dodelijke middelen zijn die pijnstillers, die oxycodon bevatten (merknamen: Oxycodon, OxyContin en OxyNorm) of hydrocodon (zoals Vicodin en Norco).

Benzodiazepinen

Benzodiazepinen zijn slaap- en kalmeringsmiddelen, zoals lorazepam (Temesta), diazepam (Valium), alprazolam (Xanax) en chlordiazepoxide (Chloordiazepoxide, vroeger Librium). Zij staan hoog op de CDC’s gevarenlijst.
Ze worden routinematig voorgeschreven om angsten en epileptische aanvallen tegen te gaan. Maar vier soorten benzo-diazepinen staan in de top 10 van de gevaarlijkste geneesmiddelen in de Verenigde Staten, volgens het Drug Abuse Warning Network dat bezoeken aan de spoedeisende hulp registreert. Xanax wordt beschouwd als het gevaarlijkste middel, dat verantwoordelijk is voor ongeveer 112.000 bezoeken per jaar.

Corticosteroïden

Dit zijn agressieve middelen. Ze onderdrukken het immuunsysteem en werken ontstekingsremmend. Dit houdt in dat ze worden voorgeschreven voor vrijwel elke aandoening, van artritis tot ernstige allergieën en astma. Het échte probleem is dat de meeste patiën-ten makkelijk herhaalrecepten krijgen, vaak jarenlang. Twee van de meestgebruikte steroïden zijn prednison en cortison, en bekende bijwerkingen hiervan zijn: een hoge bloeddruk, vochtophoping (oedeem), te weinig kalium in het bloed, en spierklachten. En niet te vergeten: de dood.

Chemotherapie-middelen

Chemotherapiemiddelen worden voorgeschreven aan kankerpatiënten, toch? Dat klopt, maar ze worden ook voor veel andere aandoeningen voorgeschreven. Sommige, zoals methotrexaat, worden ook gegeven aan patiënten met reumatoïde artritis. De bijwerkingen zijn alarmerend, waaronder lever- en niertoxiciteit, longziekten, beenmergdepressie en nog veel meer, en dit alles kan fataal zijn. We vragen ons af hoeveel artritispatiënten zich dit realiseren als ze hun lichaam aan chemotherapie onderwerpen.

Bloedverdunners

Er is niets mis met bloedverdunners, althans gedurende een korte tijd. Het echte probleem is dat deze medicijnen, zoals warfarine (merknaam Coumadin) dat eigenlijk rattenvergif is, iets te makkelijk worden voorgeschreven, daar waar patiënten in feite voortdurend moeten worden gecontroleerd.

Sommige patiënten bloeden dood, soms al na een schrammetje bij het scheren, en de medicijnen verzwakken ook de bloedvaten en de cellen. Vitaminen C en E kunnen een veiligere bescherming tegen hartproblemen bieden.

Statinen

Cholesterolverlagende statinen zijn een van de meestvoorkomende ‘voor-het-geval-dat middelen’ van de traditionele geneeskunde. Praktisch iedereen boven de 50 krijgt het advies om ze te slikken. Maar deze aanbevelingen hebben een hoog Alice-in-Wonderland gehalte, omdat tegelijkertijd stilzwijgend wordt erkend dat cholesterol weinig te maken heeft met hartziekten.

Statinen hebben ook een reeks bijwerkingen, van leverfunctiestoornissen tot spierontstekingen, een gevoel van zwakte en cataract, en ze kunnen zelfs het risico op beroerten bij oudere patiënten verhogen.

Antidepressiva

De nieuwe generatie antidepressiva, SSRI’s (selectieve serotonine heropname-remmers), gaat uit van de niet-bewezen theorie dat een depressie wordt veroorzaakt door een chemische disbalans in de hersenen, en meer bepaald door een tekort aan de neurotransmitter serotonine.
Positieve effecten lijken van korte duur en kunnen zelfs te wijten zijn aan het placebo-effect. En ze kunnen wel degelijk schade toebrengen: SSRI’s, zoals Prozac, verhogen het risico op zelfmoord, gewelddadig gedrag en agitatie.