Kinderen kunnen lastige en kieskeurige eters zijn. Voor ouders kan dit vragen oproepen. Krijgt mijn kind binnen wat hij of zij nodig heeft? En moet ik voor bepaalde voedingsstoffen een supplement geven? We bespreken wat kinderen per dag nodig hebben, en welke voedingssupplementen worden geadviseerd door de Gezondheidsraad.

Voor volwassenen geldt het advies dagelijks 250 gram groente en twee stuks fruit te eten. Voor kinderen zijn de aanbevolen hoeveelheden anders. Voor 1- tot 3-jarigen geldt dat zij 100 tot 150 gram groenten, anderhalf portie fruit, twee porties zuivel, twee tot drie bruine of volkoren boterhammen en één tot twee opscheplepels volkoren graanproducten of aardappelen moeten eten.

Deze hoeveelheden lopen op met de leeftijd. Zo geldt voor kinderen vanaf 14 jaar dat zij 250 gram groenten, twee stuks fruit, vier porties zuivel, vier tot acht bruine of volkoren boterhammen en drie tot vijf opscheplepels volkoren graan-producten of aardappelen moeten eten.

Hoe gezond eten kinderen?

Uit de voedselconsumptiepeiling van het RIVM blijkt dat peuters en kleuters in Nederland te weinig groenten, fruit, vis en vezelrijke voedingsmiddelen eten.1

Bovendien bevat de voeding van kleuters te veel verzadigde vetzuren en te weinig visvetzuren. Verder is een op de zeven kinderen in meer of mindere mate te dik. Het lijkt erop dat zij dus meer energie binnenkrijgen dan dat ze verbruiken. Gelukkig blijkt ook dat de meeste jongere kinderen nagenoeg alle vitaminen en mineralen voldoende binnenkrijgen. Van vitamine D en foliumzuur is de inname echter laag. Ook is er op specifieke gebieden nog meer gezondheidswinst te behalen.

Voedingssupplementen

De overheid adviseert voor baby’s en jonge kinderen om voor een aantal voedingsstoffen een voedingssupplement te gebruiken. Voor baby’s is dat vitamine K en D en voor jonge kinderen is dat vitamine D. Hiervan krijgen ze via de voeding niet voldoende binnen.

Vitamine K voor baby’s

Vitamine K is belangrijk voor een goede bloedstolling en stevige botten. Een deel van de vitamine K die je dagelijks nodig hebt, wordt door bacteriën in onze darmen gemaakt. Het andere deel moet je via voeding binnenkrijgen. Baby’s van 0 tot 3 maanden maken nog geen vitamine K in de darmen aan en moeten dus alles via voeding binnenkrijgen.

Borstvoeding bevat te weinig vitamine K en daarom geldt voor baby’s van 0 tot 3 maanden een suppletieadvies vanuit de Gezondheidsraad van 150 μg (microgram) vitamine K per dag.2 Aan flesvoeding voor zuigelingen is vitamine K toegevoegd. Baby’s die flesvoeding krijgen, hoeven daarom geen voedingssupplement met vitamine K te nemen. Wanneer er minder dan 500 ml flesvoeding wordt gegeven, geldt het suppletieadvies wel: bij deze hoeveelheid krijgen baby’s niet voldoende vitamine K binnen.

Vitamine D voor baby’s en jonge kinderen

Onze huid maakt vitamine D aan onder invloed van zonlicht. Daarnaast zit het in kleine hoeveelheden in voeding zoals vette vis, vlees en eieren. In Nederland wordt vitamine D ook toegevoegd aan halvarine, margarine en bakboters. Voor jonge kinderen is de blootstelling aan zonlicht en de inname via voeding niet genoeg om voldoende vitamine D in het bloed te hebben. Daarom geldt er vanuit de Gezondheidsraad een suppletieadvies.

Vitamine D is belangrijk voor gezonde, sterke botten en tanden en draagt bij aan ons afweersysteem. Wanneer kinderen een ernstig vitamine D-tekort hebben, kan rachitis (Engelse ziekte) ontstaan, waarvan kromme benen het meest bekende symptoom zijn.3 Suppletie met vitamine D verkleint de kans op het ontwikkelen van deze aandoening.

De Gezondheidsraad adviseert baby’s en kinderen tot 4 jaar dagelijks 10 μg extra vitamine D te geven, en dit tot na 4 jaar te blijven doen bij kinderen met een donkere huidskleur of kinderen die weinig buiten komen.

*Dit artikel is aangepast op 16 november 2023. De doses vitamine K en D stonden foutief vermeld en zijn gecorrigeerd.

Wanneer is suppletie nuttig?

Zoals gezegd geldt voor vitamine D en K een officieel suppletieadvies vanuit de Gezondheidsraad. Als we kijken naar de resultaten van het RIVM-onderzoek is er voor kinderen nog meer gezondheidswinst te behalen met zowel gezondere voeding als met voedingssupplementen.

Foliumzuur

Jonge kinderen eten te weinig groenten en vezelrijke voeding, waardoor ze een groter risico lopen op een tekort aan vitamine B11 (foliumzuur of folaat).4 Voldoende vitamine B11 zorgt ervoor dat we genoeg energie hebben. Het draagt ook bij aan de hersen- en zenuwfuncties en het is betrokken bij het leer- en concentratievermogen. Onder meer groene groenten en volkoren granen zijn rijk aan foliumzuur. Voor kinderen die te weinig groene groenten of volkoren producten eten, kan aanvulling met vitamine B11 nuttig zijn.

Omega-3 vetzuren

De voeding van peuters bevat vaak te veel verzadigde vetten en te weinig visvetzuren. Niet ieder gezin en/of kind haalt het om één keer in de week vis te eten, zoals wordt aangeraden door de Gezondheidsraad. Omega-3 of visvetzuren zijn essentiële vetzuren die we via de voeding binnen moeten krijgen. Van omega-3 is bekend dat het goed is voor het gezichtsvermogen en dat het een belangrijke bouwsteen is voor onze hersenen. Als kinderen het niet redden om gemiddeld één keer in de week vis te eten, kan suppletie met omega-3 nuttig zijn.

Multivitamine

Als een kind voor een langere periode een eenzijdig dieet heeft door beperkte voorkeuren of structureel onvoldoende groenten en/of fruit, kan een aanvulling met een multivitamine-supplement nuttig zijn. Voor veel kinderen geldt dat het slikken van reguliere capsules lastig kan zijn. Gummies, kauwtabletten of bruistabletten kunnen dan een alternatief zijn. Belangrijk is wel om hierbij aan te geven dat gummies en kauwtabletten geen snoepjes zijn en ze buiten het bereik van kinderen bewaard moeten worden. Tot slot kan een multivitamine natuurlijk nooit gezonde voeding vervangen. Ze dienen uitsluitend als aanvulling, indien nodig.

Bronnen

1. www.rivm.nl/publicaties/dutch-national-food-consumption-survey-young-children-20052006
2. www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/kinderen-en-jongeren/heeft-mijn-kind-extra-vitamines-nodig-.aspx
3. www.ivg-info.nl/nieuws/vitamine-d-tekort-bij-jonge-kinderen/
4. www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/foliumzuur.aspx