15-01-2020

Vleeskwesties

”Stoppen met het eten van vlees is goed voor mens, dier en het milieu,” zegt Maarten Klatte

Onlangs gooide tv-presentator Arjen Lubach de knuppel in het varkenshok. Zijn satirische tv-programma Zondag met Lubach toonde beelden van intensieve veehouderij, schokkend. Vooral het slachthuis: een bewegende wand die varkens naar de ‘gaskamer’ drijft. Er komt geen mens aan te pas. Dan: gillende en stuiptrekkende varkens die langzaam lijken te stikken. Een kille productielijn. Op het eind: mensen die de keel doorsnijden van de ondersteboven hangende dieren.

Ik vermoed dat zelfs de meest koelbloedige carnivoren even geen trek hebben in vlees. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) krijgt ervan langs, ze faalt in haar toezicht. Informatie over de dagen dat inspecteurs en dierenartsen van de NVWA bij bedrijven zullen langskomen, lekt. Zieke dieren worden dan geslacht op dagen dat er géén toezicht is. De minister van landbouw, Carola Schouten probeert het allemaal uit te leggen, maar slaagt daar niet in: haar toon is lachwekkend, alsof ze een kleuterklas toespreekt.

Impact van vleesproductie

Uit oogpunt van voedsel-productie is vlees erg inefficiënt. Dieren eten enorme hoeveelheden plantaardig materiaal voordat ze zelf worden geconsumeerd. De intensieve veehouderij in haar huidige vorm levert de belangrijkste bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen. Voorts gebruikt en vervuilt de sector heel veel water. Grootschalige ontbossing voor de verbouw van veevoer (soja) is nadelig aangezien deze bossen CO2 uitstoot compenseren.In plaats van bossen verschijnen monoculturen van soja, zoals mais.
De biodiversiteit neemt af. Om deze monoculturen ziektevrij te houden worden pesticiden gebruikt. Dit maakt de grond dood/steriel. Insecten zijn met 70 procent afgenomen. Waaronder de bijen.
Om dicht opeengepakte dieren ziektevrij te houden worden veel antibiotica gebruikt. Driekwart van de wereldwijde antibioticaproductie wordt niet gebruikt voor mensen, maar voor de veestapel! Dit leidt tot het ontstaan van multiresistente bacteriën: een gezondheidsrisico voor vleeseters. Vlees- en zuivelproductie wordt door Brussel gesubsidieerd. Dit maakt vleesconsumptie ongezond goedkoop. Als de schade aan milieu en ziektekosten zou worden doorberekend, zou een hamburger 80 euro kosten.

Factory Farming

Het is duidelijk dat we geen vlees eten vanwege de wijze waarop het wordt geproduceerd. We eten vlees ondanks de wijze waarop het wordt geproduceerd. Neem de Nederlandse multinational Heineken met de rondleidingen in zijn bierbrouwerij. Desgewenst krijgt u hier van A tot Z uitleg over het productieproces. Maar wat weten we van de intensieve veehouderij? Megastallen zonder ramen.
De journalist die wil filmen is niet welkom. Wat hebben de boeren en slachters te verbergen? Er is een opvallend gebrek aan openheid. Mijn vermoeden is dat boeren hier zelf ook last van hebben.
Ze hebben dit beroep toch niet gekozen om zó met dieren om te gaan. Welke boer zou niet, net zoals de bierbrouwer, trots willen zijn op zijn bedrijf?

IJzer

Er is onderzoek gedaan naar de effecten van het eten van vlees. De conclusie luidde dat vleesconsumptie de kans op sterfte aan kanker en hartziekten verhoogt en de levensverwachting verkort.
Aan deze studie namen 170.000 mensen deel gedurende 32 jaar.1 De gezondheidsrisico’s van vleesconsumptie worden volgens recente inzichten toegeschreven aan een bepaalde vorm van ijzer die alleen in vlees zit, genaamd ‘haem-ijzer’. De vrije radicaalschade die haem-ijzer veroorzaakt, verhoogt de kans op kanker en hartziekten. IJzer dat in planten zit doet dit niet.

Hebben we vlees echt nodig?

Zouden we iets missen als we stoppen met vlees eten? De vleesindustrie doet ons geloven dat we vlees nodig hebben. Vooral vanwege het feit dat vlees rijk is aan eiwit. Veel mensen weten niet dat er in spinazie, broccoli, bonen, peulvruchten, linzen enzovoorts veel prima eiwitten zitten met een hoge biologische beschikbaarheid.
Deze voedingsmiddelen zijn licht verteerbaar en bovendien rijk aan vezels, vitaminen, mineralen, fytonutriënten en sporenelementen.

Conclusie:

Er is niets onmisbaars in vlees wat we niet via plantaardige voedingsmiddelen ook kunnen opnemen. Door geen vlees te eten verlaagt u het gehalte aan haem-ijzer en daarmee het risico op darmkanker, hartziekten en vroegtijdige dood. Het weglaten van dierlijke eiwitten bespaart veel dierenleed, vermindert broeikasgassen en onnodige ontbossing. De subsidies op vlees verleiden ons om goedkoop vlees te eten en verhullen de echte kosten die ontstaan door schade aan milieu en mens.

Op uw gezondheid!

Literatuur
(Pan A, Sun Q, Bernstein et al. Red meat consumption and mortality. Archives of Internal Medicine 2012; 172(7):555-63).

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Maarten Klatte

Moestuingeluk

De beelden van onszelf werken als verborgen bestuurders

Nog een copernicaanse revolutie

Vaccineren. Is het nodig? Is het effectief? Is het veilig?

Soja – So-nee

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Maarten Klatte avatar

Over de auteur

Dr. Maarten Klatte starte in 1983 zijn algemeen medische praktijk al met het accent op leefstijlgeneeskunde en preventie. Een echte pionier dus. Gaandeweg kwam hij tot nieuwe inzichten. Het zijn vooral onze gevoelens en gedachten, onze kijk op de werkelijkheid, wat wij eten en of we wel of niet bewegen, die de genetische expressie en daarmee onze gezondheid bepalen.
Lees meer artikelen van Maarten Klatte