26-10-2008

Veilig skiën

Hoewel het aantal ski-ongelukken in de loop der jaren is afgenomen, worden ze wel steeds ernstiger, soms zelfs met dodelijke afloop. Wilt u een witte kerst op de piste? Doe voor de veiligheid een helm op.

Skiën is goed voor een mens, dat staat wel vast. Alpine skiën is een intensieve aërobe activiteit1. Langlaufen is zelfs de ultieme work-out omdat hierbij de meeste gewrichten, pezen en spieren van onder- en bovenlichaam betrokken zijn2.

Omdat er bij langlaufen minder van de gewrichten wordt gevraagd, is het een gezond alternatief voor de 80 procent van de mensen die met rugklachten te kampen hebben. Bovendien bent u tijdens het skiën in de buitenlucht en ademt u frisse lucht in te midden van een prachtig landschap.

Doordat het skimateriaal de afgelopen sterk is verbeterd, is het aantal blessures bij bergskiën afgenomen van 7 blessures per 1000 skiërs in de jaren zestig naar 2 per 2000 sinds begin jaren negentig3.

De meeste veiligheidsmaatregelen richten zich op het voorkómen van blessures aan armen en benen, maar hebben ook geleid tot minder breuken (vooral van sleutelbeen, onderarm en hand), gescheurde spieren, verrekte gewrichtsbanden en ontzette schouders4.

Steeds vaker neurologisch letsel

In 1998 kwam Sonny Bono (de popzanger die ooit getrouwd was met Cher) om bij het skiën in de buurt van Lake Tahoe toen hij tegen een boom botste. Later dat jaar kwam Michael Kennedy, een van de zoons van Robert Kennedy, eveneens om het leven bij een ski-ongeval.

Door deze dodelijke ongelukken werden skiërs zich er steeds meer van bewust dat de risico’s van het skiën niet tot een gebroken been beperkt blijven. Zo komt er steeds vaker neurologisch letsel aan hoofd en wervelkolom voor5.

In een onderzoek van de McGill Universiteit in Montreal bleek dat het aantal hoofd- en nekblessures onder Amerikaanse en Canadese skiërs in hoog tempo stijgt6,7. Hoofdletsel maakt nu voor 3 tot 15 procent deel uit van het totaal aantal ski- en snowboardblessures, rugletsel 1 tot 13 procent en zenuwletsel 1 procent8.

Dit soort blessures komt vaker voor in Europa, waar de skipistes veel drukker zijn. Uit een onderzoek in Zuid-Tirol (Italië) bleek dat dit cijfer zelfs 200 maal hoger ligt dan het cijfer in de Verenigde Staten. Bij de neurologische verwondingen was het 2 per 1000 skiërs per dag en bij de dodelijke ongevallen 1,6 per 1.000.000 skiërs per dag9.

Het probleem wordt mede veroorzaakt door de verbeterde techniek waardoor skiërs in staat zijn op zwaardere pistes te skiën en hogere snelheden te bereiken, voordat zij daar geoefend genoeg voor zijn. Doordat de pistes machinaal geprepareerd worden, kunnen skiërs wel snelheden van 60 tot 80 km per uur bereiken10.

Mannen krijgen meer blessures dan vrouwen en volgens het bovengenoemde Italiaanse onderzoek is het risico ook groter voor ouderen en voor degenen die niet vertrouwd zijn met bergen. En het merendeel van de ongelukken met dodelijke afloop betrof skiërs die geen helm droegen.

Moraal van dit verhaal: laat je Prada-muts maar thuis en zet een helm op.

Lynne McTaggart

BRONNEN:
1Clin Orthop Relat Res, 1987; March: 34-38
2Sports Med, 1989; 8: 346-370
3Sportverletz Sportschaden, 1994; 6: 73-82
4Injury, 1996; 27: 423-435
5Semin Neurol, 2000; 20: 223-245
6Can J Public Health, 2003; 94: 558-562
7Epidemiology, 2004; 15: 279-286
8Semin Neurol, 2000; 20: 223-245
9Inj Control Saf Promot, 2004; 11: 281-285
10Sports Med, 1989; 8: 346-370

 

Veiligheidstips

Hoe kunt u voorkomen dat u letsel oploopt bij het skiën? Hierna volgen enkele adviezen.
– Begin minimaal vier weken tevoren met oefenen. Alle manieren van skiën stellen hoge eisen aan spierkracht en longcapaciteit. De beste training hiervoor is Nordic walking, fitness, aerobics, spinning, zwemmen, snelwandelen of aparte skitraining. Doe speciale oefeningen voor het kniegewricht, voor het versterken van hartspier, rug en schouders en de spierkracht van boven- en onderlichaam.
-Doe een warming-up door stretching van de hamstrings en de quadriceps (de achterste en voorste dijbeenspieren), onderrug, schouders en nek en houd dat minimaal tien minuten vol. Maak diagonale sprongen is het advies van Terry Weyman, chiropractor en ski-specialist. Druk hierbij uw enkels tegen elkaar en maak een dubbele armzwaai terwijl u springt – ongeveer zoals een kleine sprong bij het skiën. Zak diep door uw knieën bij het neerkomen om de sprong op te vangen en spring meteen weer omhoog. Herhaal dit een aantal keren aan beide kanten; ga daarna over op verticale sprongen en daarna van links naar rechts.
-Bezuinig niet op uw ski-uitrusting. Gebruik de modernste meerstanden veiligheidsbindingen en draag kalfsleren schoenen. Zorg dat de schoenen goed passen. Hebt u uw ski-uitrusting al langer, laat hem dan nakijken door een expert om er zeker van te zijn dat alles goed werkt. Gebruik stokken zonder brede handvatten om blessures aan uw duim te voorkomen.
-Begin onder uw eigenlijke niveau. Als u al een tijd niet geskied hebt, neem dan eerst een paar lessen. Stop zodra u moe wordt; de kans op een blessure is het grootst als u vermoeid raakt, wat meestal tijdens de derde dag het geval is en ook aan het eind van de dag.
-Zorg dat u warm genoeg gekleed bent. Veel ski-ongelukken worden veroorzaakt door onderkoeling.
-Alcohol en skiën gaan niet samen. Wees hier vooral alert op bij de eerste afdaling en na de lunch. In beide gevallen is het risico op een blessure groter.
-Wissel uw activiteiten af. Hoeveel u ook van skiën houdt, denk toch eens aan andere bezigheden, zoals sneeuwschoenwandelen of zelfs een goede massage om uw spieren de gelegenheid te geven te herstellen.

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere archief artikelen

Moed

Het is een publiek geheim: ons zorgstelsel staat onder druk. De wachtlijsten groeien gestaag, de kosten lopen op en de klanttevredenheid laat in toenemende mate te wensen over. Ook van zorgprofessionals hoor je steeds meer ontevreden geluiden: de werkdruk is te hoog...

Artsen weten wel beter

Je krijgt een medicijnrecept. Je gaat ermee naar de apotheek en krijgt een doosje pillen mee. Op het etiket staat: ‘3x daags 2 tabletten bij de maaltijd’. Je begrijpt de instructies: je moet ze drie keer per dag innemen bij een maaltijd. Maar ga je dat ook doen?  We...

Uitgelezen; Vertroostingen

Nadat psychiater-psychotherapeut Dirk De Wachter werd geconfronteerd met een levensbedreigende ziekte en zich na een operatie in diepe, fysieke ellende bevond, ervoer hij hoe tastbaar de behoefte aan troost aanwezig kan zijn. Het deed hem nadenken over de vragen: wat...

Weet wat je eet

Voeding als medicijn We ontmoeten elkaar online. En dat is een bewuste keuze van orthomoleculair therapeut Rachida Lachhab. Zij werkt bij het programma Nederland Slank/de Metaboloog. Samen met haar collega-therapeuten Liesbeth van Duijn (oprichter) en Pantea Panahi...