Droogvasten versterkt het Immuunsysteem.
Michelle Slater had zoveel last van de ziekte van Lyme dat ze haar bed nauwelijks meer uitkwam. Maar toen ontdekte ze een bijzondere therapie die in Rusland al jaren gangbaar is: droogvasten. Binnen een paar maanden waren haar klachten verdwenen.
Vroeger was ik bedlegerig, soms maandenlang. In 2012 kreeg ik te horen dat ik Lyme had. De specialis-ten trokken alles uit de kast om me te helpen, maar ik werd niet beter. Ik woonde in Connecticut, vlak bij het stadje Lyme waar de ziekte in 1977 voor het eerst werd vastgesteld. Ik maakte graag lange wandelingen in de bossen van Connecticut en Mas-sachusetts, en daar komen veel teken voor. Een paar jaar later had de ziekte me volledig uitgeput. Er was weinig meer van me over. Elke ochtend werd ik doodmoe wakker. Zelfs de simpelste dingen kostten me heel veel moeite. En dat ging maar door, dag in dag uit.
Tegen die tijd had ik elk onderzoek, elk boek, elk medisch tijdschrift over Lyme gelezen. Ik had met mijn eigen lijf geëxperimenteerd alsof ik een proefdier was. Ik had werkelijk alles geprobeerd, op één ding na. Ik had weleens gehoord van de Rus-sische arts Sergey Filonov. Hij had een behandeling ontwikkeld waarbij je minimaal negen dagen niets eet of drinkt, zelfs geen water: droog-vasten. Op zijn website stond dat hij daarmee ziekten had genezen.
Maar je moest je wel maandenlang op het droogvasten voorbereiden. Daarbij moest je steeds langer achter elkaar vasten. Maar zo lang had ik niet. Mijn man Dimitri is in Rusland geboren en spreekt vloeiend Russisch. Hij nam contact op met Filonov, en die zei dat ik zo snel mogelijk naar zijn kli-niek in Siberië moest komen nu het nog zomer was. Dus half augustus reisden mijn man en ik naar Rusland. Filonov luisterde naar mijn hart en mompelde goedkeurend. Vervolgens begon hij me een ‘levermassage’ te geven. Dat deed hij om de lever te sti-muleren. Je lever krijgt het namelijk zwaar te verduren tijdens het ontgif-tingsproces dat door het droogvasten in gang wordt gezet. Verder gebruikte hij ‘cupping’, een oude Chinese methode, en kennelijk ook een Siberische, om cellen te ontlasten en het lymfestelsel te draineren.
Filonov had Dimitri al verteld dat ik elke dag tien kilometer moest wande-len en dat ik tijdens het droogvasten buiten moest slapen. Aangezien je lichaam geen voedsel of water krijgt, haalt het vocht uit de lucht. Dat lukt het beste als de patiënt zuivere berg-lucht kan inademen in een gebied waar ook rivieren zijn. Nadat ik met vasten was begonnen, bracht Filonov me naar een speciale meditatieplek in het bos, waar drie rivieren samen-kwamen.
Hij was ervan overtuigd dat ik van mediteren energie zou krij-gen. Daar bracht ik een aantal uren door. Ik visualiseerde dat ik helend wit licht inademde. Bij elke uitade-ming stelde ik me voor dat ik zieke cellen uitblies. Dat zou ik de rest van mijn behandeling blijven doen. Ik schafte ook een tent aan, zodat ik buiten kon slapen. Elke dag voelde ik mijn krachten toenemen. Ik snapte er niets van. Ik at niet, ik dronk niet, ik liep elke dag tien kilometer en toch kreeg ik meer energie. Hoe kon dat?Ik was al bijna negen dagen bezig en nog steeds ging het goed. Ik had geen pijn, geen dorst en ik had nergens last van. Ik had voor deze mara-thon getraind: mijn lichaam was al voldoende vuil kwijtgeraakt om deze intensieve schoonmaakbeurt te kunnen ondergaan. De achtste dag was echt geweldig. Ik stuiterde de zonnige dag tegemoet, met meer energie dan ik tot nu toe had gehad.
Wat is de ziekte van Lyme?
Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi, ver-noemd naar de ontdekker: Willy Burgdorfer. Het is in de Verenigde Staten de vaakst voorkomende vectorziekte (ziekte die door een dier wordt overgedragen). Als je door een geïnfecteerde schapenteek (genus Ixodes) wordt gebeten, loop je kans om ziek te worden.
De Borrelia-bacterie is een spirocheet, een van de agressiefste bac-teriële vormen. Door haar spiraalvorm kan de bacterie zich snel door het lichaam verplaatsen en zich op ingenieuze wijze in gewrichten, cellen en organen nestelen. Ze kunnen zelfs de bloed-hersenbarriè-re passeren.
Omdat de teek zo klein is, kun je hem moeilijk vinden als hij zich een-maal heeft vastgezet op je lichaam. Ondertussen voeren de spiroche-ten een onzichtbare oorlog in het lichaam. Daardoor is het lastig om vast te stellen of iemand Lyme heeft.
Symptomen die vaak voorkomen zijn koorts, migraine, hoofdpijn en vermoeidheid. Daarom gaan veel mensen ermee naar de dokter. Maar die verschijnselen kunnen net zo goed bij andere ziekten horen. Als je bloedonderzoek laat doen en meteen wordt behandeld, lukt het vaak wel om Lyme met antibiotica te bestrijden.
Maar als de diagnose Lyme niet gesteld wordt en de ziekte dus niet behandeld wordt, wordt het een chronische infectie. En die kan je gewrichten, hart, hersenen en zenuwstelsel aantasten.

Droogvasten verwijdert afvalstoffen
Filonov zei met enige regelmaat dat de negende dag van cruciaal belang zou zijn voor het genezingsproces: op die dag worden je cellen kleine ver-brandingsoventjes. Dat noemt hij de ‘ketoacidotische crisis, die de afbraak van cellen stimuleert’. De verbranding van beschadigde cellen raakt in een stroomversnelling en daardoor voelt de patiënt zich gloeiend warm worden. Dat gebeurde ook bij mij.
Toen ik de eindstreep had gehaald, moest ik een koudwaterbad nemen en warm water drinken om het vas-ten te beëindigen. De dag erna kreeg ik een kom soep met broccoli, wor-teltjes en aardappelen. Tot slot gaf Filonov me nog een aantal instructies mee, een soort persoonlijk exitcollege. Hij vertelde me toen ook hoe ik zelf mijn lever kon masseren.
Hij zei dat ik na 21 dagen pas echt het resultaat van de behandeling zou merken. Dan zou mijn conditie ‘ge-weldig’ zijn. Dat was niet zo lang, 21 dagen. Dan zou ik weten of ik Lyme de baas was geworden. Voor het eerst in jaren voelde ik geen pijn tijdens de vlucht; ik hoefde niet voortdurend te gaan verzitten.
Filonov had me voorbereid op wat er komen ging: ik zou thuis weer negen dagen moeten vasten. Hij vertelde me dat veel mensen denken dat één peri-ode van droogvasten genoeg is. Maar dat kan natuurlijk niet als je al jaren aan een ziekte lijdt. Dus thuis ging ik weer droogvasten. Ik wandelde elke dag en sliep op de veranda. Hoe langer ik het deed, hoe makkelijker het ging en hoe sterker ik me voelde. Maar het kostte me soms wel moeite om de moed erin te houden.
Tijdens het vasten ontstond er een laag slijm op mijn tong, aan de randen een witte schuimende substantie en in het mid-den een dikke, glimmende, lichtgroe-ne slijmlaag. Op mijn voortanden zaten klonten geel slijm. Dat was in Siberië ook zo geweest. Om vijf uur ’s morgens verbrak ik het vasten met een ijskoud bad. Weer dronk ik warm water, en daarmee loste het slijm op mijn tong langzaam op.
Na enkele dagen was mijn tong weer mooi roze. Kort samengevat Als je vast, ontzeg je je lichaam voeding: de energiebron. Dat is nodig om het natuurlijke reinigingsproces van je cellen te starten (autofagie). Droogvasten verwijdert afvalstoffen die zich in je lichaam hebben opge-hoopt. En daardoor verdwijnen chronische vermoeidheid, ontsteking en ‘hersenmist’.
Dit artikel verscheen eerder in WDDTY nov/dec 2022.

Droogvasten, hoe doe je dat?
Voorbereiding
Twee weken voordat je met droogvasten begint, neem je elke ochtend óf avond 2 tabletten geactiveerde kool op een lege maag. Neem in diezelfde periode ook elke dag bij het opstaan 1 theelepel (aluminiumvrij) zuive-ringszout, opgelost in 250 ml heet water. Drink veel water, minimaal 2 liter per dag.
Als je al reinigingsrituelen toepast, zoals droogborstelen, saunabezoek, cryotherapie of darmspoelingen, kun je daar gewoon mee doorgaan. Gebruik geen suiker, en eet geen bewerkte levensmiddelen, fastfood, junkfood of snacks. Als dat allemaal lukt, probeer dan minder zware maaltijden met veel vlees en enkelvoudige koolhydraten te eten. Ik probeer zelf gluten en zuivelproducten te vermijden. Bij het ontbijt kun je bijvoor-beeld bessen eten met een lage glycemische waarde. En als lunch een lichte salade. Voor het avondeten kun je kiezen voor gestoomde groenten met in het wild gevangen vis. Let op dat je vis koopt met een laag kwikgehalte, zoals zalm of kabeljauw.
Als voorbereiding leert Filonov zijn patiënten om niet te beginnen met droogvasten voordat je hebt geprobeerd gewoon te vasten. Mijn advies is om daarvoor, dus voordat je met gewoon vasten begint, eerst een paar dagen alleen groene sapjes te drinken.
Op de dag vooraf aan je eerste vasten of droogvasten neem je alleen drinken. Begin bijvoorbeeld met versgeperst citroensap met een beetje water als je ’s morgens opstaat. Filonov en veel anderen adviseren trouwens dat elke dag te doen. Bij de lunch drink je vers groentesap of je eet gepureerde groentesoep. Neem als avondmaaltijd bijvoorbeeld een zelfgemaakte groentebouillon. Als je maar 24 uur (of 3 dagen) wilt vasten of droogvasten, dan kun je dat overal doen. Maar een periode van 7 of 9 dagen droogvasten kun je alleen in de natuur doen. En dan bij voorkeur in de bergen en in de buurt van een beek of rivier. Dat heb ik ervaren, en Filonov adviseert dat ook.
Het lichaam absorbeert tijdens het droogvasten namelijk alle verontreiniging uit de lucht. Daarom moet je dat alleen doen in een gebied waar de lucht heel zuiver is. Het beste is om het onder begeleiding van Filonov te doen.
Als je een dag gewoon wilt vasten, bereid je dan goed voor door vooraf steeds minder te eten. Op de dag zelf drink je alleen water, vanaf het moment dat je opstaat tot de volgende morgen. Begin daarna voorzichtig weer met eten, bijvoorbeeld een stuk fruit als ontbijt (geen citrusvruch-ten), en een fijngesneden salade als lunch en avondeten.
Op de avond voordat je met droogvasten begint, neem je een douche en gebruik je kokosolie om vochtverlies via de huid tegen te gaan.
Beginnen met vasten.
Je eerste droogvasten van 24 uur begint feitelijk als je gaat slapen:
de periode duurt dus langer dan 24 uur. Als je op vrijdagavond begint,eet je pas weer iets op zondagmorgen. Denk erom dat je tijdens het droogvasten ook geen contact mag hebben met andere stoffen.
Dat betekent niet tandenpoetsen, niet douchen en geen lippenbalsem of bodylotion gebruiken.
Filonov zegt dat 1 dag droogvasten effectiever is om afvalstoffen uit je cellen te krijgen dan 3 dagen gewoon vasten. Als je je lichaam traint om langere tijd te droogvasten, kun je ook koudwatertherapie gebruiken. Dat is bijvoorbeeld een ijsbad, een ijskoude douche of je onderdompelen in een ijskoude rivier.
Het vasten beëindigen
Als je op zondagochtend wakker wordt na 24 uur droogvasten, kun je het vasten beëindigen. Neem een koude douche. Vul daarna een thermoskan met heet (bron)water.
Filonov adviseert eerst een paar keer 24 uur te droogvasten, voordat je begint aan een periode van 3 dagen droogvasten. Volgens Filonov komt er na 24 uur droogvasten een groeihormoon vrij dat een verjongend effect heeft. Alhoewel droogvasten de stofwisseling stimuleert zodra je het vasten beëindigt, kun je beter niet te veel eten na één dag vasten.
Hoe je het vasten afsluit, is heel belangrijk, zegt Filonov. ‘Daarin zit 70 pro-cent van de therapeutische waarde; je moet dat heel nauwkeurig doen.’ Het vasten is namelijk niet voorbij op het moment dat je begint met iets te drinken. Dan begint het echte werk pas. Je moet dan keuzes maken: wat ga ik eten en wat ga ik drinken? Het lichaam wil het liefst snel calorieën opnemen na de periode van onthouding. Ik heb uit Siberië een houten kom meegenomen waar niet meer dan anderhalf kopje voedsel in past, en die kom gebruik ik altijd als ik mijn droogvasten beëindig.
Als je na een dag het droogvasten beëindigt, drink je eerst ’s ochtends warm water. Bij de lunch kun je een stukje vers fruit eten als je trek hebt, en verse groenten bij het avondeten. Als je geen trek hebt, houd het dan bij vloeistoffen. Ik heb namelijk gemerkt dat mijn lichaam niet zomaar tegen vast voedsel kan; daar moet ik langzaam naartoe werken. Blijf plantaardig voedsel eten, dan gaat het reinigingsproces door. Dat is vooral belangrijk als voorbereiding op langer droogvasten.
Op de tweede dag na het droogvasten kun je een klein beetje gierst of (geroosterde) boekweit als ontbijt nemen. Bij de lunch neem je groente-soep zonder olie of zout, en bij het avondeten een salade zonder dressing. ‘Als iemand alleen plantaardig voedsel eet’, legt Filonov uit, ‘gaat het ef-fect van verhongeren gewoon door, zelfs als je eet.’
Afhankelijk van hoelang je hebt gevast, gebruik je de eerste 2 tot 3 weken erna geen alcohol, cafeïne, gekruid eten, vet, blikvoedsel, gerookt voed-sel, zout of olie. Na 9 dagen vasten neem je een maandlang geen vlees en probeer ook om helemaal geen suiker meer te gebruiken.
Als je zonder begeleiding wilt droogvasten, doe dat dan de eerste keer niet langer dan 5 dagen, adviseert Filonov.
Een extreme ziekte een extreme behandeling.
Lynne McTaggart en Bryan Hubbard reflecteren op het verhaal van Michelle Slater over hoe zij genas van de ziekte van Lyme. Michelle Slater werkte aan de Ameri-kaanse Johns Hopkins Universiteit, dus ze wist als geen ander hoe je behandelmogelijkheden moest opsporen. Uiteindelijk ging ze naar Siberië en genas daar volledig. Vanaf pagina 42 kun je haar verhaal lezen.
De Russische arts Sergey Filonov behandelt al twintig jaar patiënten met droogvasten. Tijdens een interview in 2021 vertelde hij dat hij tijdens zijn studie geneeskunde al gefascineerd raakte door natuurlijke geneeswijzen. Maar het was een boek van Upton Sin-clair, getiteld The fasting cure, dat hem ertoe bracht om zich op vasten te richten.
Genezing door het lichaam voedsel en zelfs water te onthouden, is in de Russische geneeskunde niets revolutionairs. In de 20e eeuw werd vasten ook al door Sovjet-artsen gebruikt als behandeling voor allerlei kwalen: van long-, hart- en darmproblemen tot neurologische en psychiatrische aandoeningen. Het vasten had de goedkeuring van het ministerie van Volksgezondheid, dat onder toezicht stond van de staat, en werd in Rusland populair door natuurgeneeskundige Leonid Shchennikov. Verschillende artsen, met name de maag-darmspecialist Igor Khoroshilov, hebben onderzoeken gepubliceerd over de voordelen van droogvasten. Filonov vertelde tijdens het interview ook dat astma de ziekte is die het beste reageert op een vastenbehandeling.
Zelfs als iemand al dertig of veertig jaar astma heeft. Daarna volgen ontstekingsziekten van de darmen, en vervolgens auto-immuunziekten zoals multiple sclerose (MS) en reumatoïde artritis.
Vasten is een methode die in alle oude tradities voor-komt. Toch is er nauwelijks westers wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Toen Slater aan Filonov om een verklaring voor haar wonderbaarlijke genezing vroeg, raadde hij haar het werk van de Japanse wetenschapper Yoshinori Ohsumi aan.
Ohsumi won in 2016 de Nobel-prijs voor de Geneeskunde voor zijn ontdekkingen over autofagie. Autofagie betekent letterlijk: jezelf eten. Het is het vermogen van je lichaam om cellen te consumeren en te recyclen.
Ohsumi’s werk bouwde voort op het werk van een andere Nobelprijswinnaar: Christian de Duve. Die had eerder het lysosoom ontdekt: een blaasje in de cel dat verantwoorde-lijk is voor het afvoeren van cellulair afval en dat helpt bij de zelfvernietiging van beschadigde cellen. Uit de verschillende experimenten van Ohsumi bleek dat autofagie bij allerlei soorten cellen voorkomt en dat vasten dit proces versnelt. Hij bracht ook storingen in het proces van autofagie in verband met ziekten als diabetes, parkinson, kanker en alzheimer.
Filonov beweert dat het onthouden van zowel water als voedsel het autofagieproces versnelt: ‘Verbranding van gifstoffen gebeurt in de eigen oven van de cel, als het ware. Dat betekent dat elke cel, bij gebrek aan water, een interne fusiereactie in gang zet en in een mini-reactor verandert.’
Het lichaam geneest zichzelf
Het spreekt voor zich dat je deze extreme behandeling nooit zonder medische begeleiding mag uitproberen. Onderzoekers zitten bovenop Ohsumi’s ontdekkingen: ze willen medicijnen ontwikkelen die autofagie in gang zetten en allerlei ziekteverwekkers vernietigen.
Maar zoals Slater zegt: ‘Door te proberen het natuurlijke proces van autofagie in het lichaam na te bootsen, ver-geten ze het geniale uitgangspunt van Hippocrates (en Filonovic): het lichaam is de genezer, en heeft geen hulp van buitenaf nodig. Het lichaam heeft het aangeboren vermogen in zijn DNA om uit zichzelf te genezen, zonder prikkel van buitenaf.’
Dit artikel verscheen eerder in WDDTY nov/dec 2022.