Bram Bakker is psychiater, publicist en gedreven sporter. Hij leidt een druk leven en voelt zich daar goed bij. Totdat…. Bakker wordt getroffen door een geheimzinnige aandoening. Ook een dokter kan ziek worden. Sommige mensen verbazen zich daarover, want als je zoveel over gezondheid weet, dan zou je toch beter dan wie ook moeten kunnen voorkomen dat je ziek wordt. En als het je dan al overkomt, zou je precies moeten weten wat te doen om weer beter te worden. Maar zo simpel is het niet.
Artsen zijn net mensen: ze worden gemiddeld niet ouder dan andere mensen met een vergelijkbaar opleidingsniveau en sociaal-economische status. Waarin een arts zich van een patiënt onderscheidt is het feit dat hij precies weet wat hij niet wil…
Zij die bijvoorbeeld wanhopige patiënten nog chemokuren aanbieden, ondergaan die zelf liever niet, omdat ze het ellendige verloop kennen. Het enige wat ze niet weten, is wat het is om zelf patiënt te zijn. Zo begint het door Ivan Wolffers – collega-arts, schrijver en patiënt – geschreven voorwoord van het nietsverhullende, kritische boek De dokter als patiënt.
Bakker wordt geconfronteerd met het feit dat er geen diagnose gesteld kan worden voor zijn ernstige en beangstigende klachten. Hij krijgt problemen met lopen, of beter: hij beweegt zich volkomen ongecoördineerd.
Een pijnlijke gewaarwording voor een getrainde hardloper met een medische achtergrond. Zowel de huisarts als de neuroloog kunnen niets met zijn klachten. Diverse onderzoeken sluiten even zoveel aandoeningen uit. Bakker verslijt een indrukwekkende reeks artsen, specialisten en verpleegkundigen, maar niemand krijgt het lek boven water.
Met groeiende onrust en verbijstering ervaart Bakker hoe een patiënt de zorg beleeft. Hij is geïrriteerd over het feit dat er geen oorzaak voor zijn klachten wordt gevonden, is boos op de artsen die niet verder denken dan hun protocol. En hij voelt zich alleen. Alleen gelaten door de medische zorg. Maar bovenal is hij bang: is het ALS? Is het MS? Is het kanker?
Dan volgt een periode waarin de schrijver beseft dat de problemen in de psychiatrie die hij beschreef in Te zot voor woorden en Te gek om los te lopen, ook gelden voor de rest van de gezondheidszorg.
De kloof die Bakker ervaart tussen zichzelf en de behandelaar tegenover hem is enorm. Zo komt zijn kritiek op het tekortschieten van het medische model in de psychiatrie in een breder daglicht te staan. De reguliere geneeskunde heeft geen antwoord voor de mensen met onbegrepen klachten. En daarvan komen er steeds meer…
Na verloop van tijd zegt Bakker het vertrouwen in de medische stand op en gaat zelf verder op zoek naar de oorzaak van zijn cerebellaire ataxie. Tot zijn verbazing en ontzetting stuit hij op het zogenaamde Cerebellaire Cognitieve Affectieve Syndroom (CVA). Niemand uit zijn directe omgeving kent het, maar men herkent Bram er wel in. En hij zichzelf ook.
Het cerebellum zorgt voor de coördinatie van bewegingen, de motoriek. Zonder cerebellum geen evenwicht. Maar ook emoties raken aangetast door een aandoening van het cerebellum, leert de auteur via Google.
En de neurologen? Die zijn druk met belangrijke onderzoeken bij oude mensen met een hersenbloeding. De fysiotherapeut en de logopedist die ze daarbij inzetten, had hij ook graag aan zijn zijde gezien. Waarom niet, is de vraag van Bakker. Hij vermoedt vergeten te zijn, omdat er bij hem geen CVA werd geconstateerd.
Bakkers klachten, zowel fysiek als psychisch, passen niet in het door hem bekritiseerde medische model. Een niet goed werkend cerebellum is geen behandelbare aandoening zolang je de oorzaak niet kent.
Uiteindelijk is er nooit een duidelijke oorzaak gevonden en sluit Bakker zich aan bij de visie dat de meeste aandoeningen multicausaal bepaald zijn: ze hebben meerdere oorzaken en vragen een heel andere, dan de reguliere benadering. Hier is nog veel terrein te winnen.
De dokter als patiënt is het verhaal van een arts die aan den lijve ervaart hoe ziek zijn uw leven en uw kijk daarop compleet op z’n kop zet, maar ook hoe ziek de gezondheidszorg zelf is geworden. Dit makkelijk geschreven boek biedt verontrustend, maar interessant leesvoer voor zowel arts als patiënt.
De dokter als patiënt
Bram Bakker
Uitgeverij Water
ISBN: 9789492495501
176 pagina’s
€ 15,-