Stoppen met roken

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er jaarlijks vier miljoen doden toe te schrijven aan tabaksverslaving1 en gezien de steeds stringentere wetgeving over roken in het openbaar, is dit wellicht de beste tijd om te stoppen.

Er zijn geneesmiddelen op recept verkrijgbaar die u kunnen helpen met roken te stoppen, maar meestal hebben ze niet geringe bijwerkingen (zie ook de rubriek Medicijn van de maand op p. XX). Zo werkt bupropion (Zyban), een antidepressivum, bij zo’n 20 procent van de rokers. Maar er treden vrij vaak bijwerkingen op als slapeloosheid, droge mond en toevallen. Bij een overdosis kunnen er hartproblemen ontstaan2.

Het nieuwe middel varenicline (Champix) heeft volgens de fabrikant minder vaak bijwerkingen dan bupropion, maar is sinds enkele maanden in het nieuws omdat er steeds meer meldingen komen van suïcidale gedachten en zelfs zelfmoord als neveneffect. Reeds bekende bijwerkingen zijn misselijkheid, hoofdpijn, abnormale dromen, slapeloosheid, obstipatie en buikpijn3.

Een andere medicamenteuze mogelijkheid is nicotinevervanging in de vorm van een pleister, neusspray, inhaler, tablet of kauwgum. Nicotinevervangende middelen gaan de ontwenningsverschijnselen tegen doordat ze het mogelijk maken nicotine op te nemen op een minder schadelijke manier dan roken. De slagingskans op de lange termijn is ongeveer 20 procent vergeleken met 10 procent onder diegenen die proberen te stoppen zonder nicotinevervangende middelen.

De middelen zijn vrij verkrijgbaar, al is het raadzaam een arts te raadplegen voor u ermee begint. Hebt u een aandoening als hartziekte, overactieve schildklier, diabetes, ernstige nier- of leverziekte, of maagzweren, dan kan die kwaal er namelijk erger door worden. Bij zwangeren kan het dezelfde negatieve effecten op de foetus hebben als roken4. Verder kan er een lichte huidirritatie ontstaan door nicotinevervangende middelen, ook in de slijmvliezen van de mond en neus5.

Gelukkig zijn er vele alternatieven waarvan de werkzaamheid goed is onderbouwd.

Acupunctuur

Acupunctuur, een vorm van traditionele Chinese geneeskunde, wordt op grote schaal toegepast als medicijnvrije manier om van het roken af te komen. Zoals uit een onderzoek blijkt kunnen het verlangen naar een sigaret en de negatieve symptomen van ontwenning erdoor verminderen6. In een antirook-trial in Noorwegen was 31 procent van de deelnemers die acupunctuur kregen, aan het eind van het onderzoek totaal gestopt met roken, ten opzichte van geen van de mensen die nep-acupunctuur kregen7.

Ook een aantal andere onderzoekers heeft ontdekt dat acupunctuur effectief is bij rokers die er met andere methoden niet in slaagden te stoppen8. De bevindingen wijzen uit dat het succes van acupunctuur vergelijkbaar is met dat van nicotinekauwgum en gedragstherapie, beide eveneens alternatieve vormen van behandeling8.
Ook elektroacupunctuur, waarbij gebruikgemaakt wordt van acupunten op het oor, kan helpen bij het stoppen met roken. Het succespercentage na een jaar is 41 procent9.

Voeding en leefstijl

Wanneer mensen stoppen met roken, worden ze vaak dikker. Dat kan een barrière zijn om voorgoed te stoppen10. Maar door iets meer te gaan bewegen wanneer men stopt met roken, komt men minimaal aan11. Bij een onderzoek bleek dat bij een combinatie van inspanning en gedragstherapie om te stoppen met roken het succespercentage significant verbeterde12.

Een dieet met caloriebeperking kan daarentegen de kans op terugval vergroten13. In een Amerikaans onderzoek bleek een dieet met veel koolhydraten in combinatie met een tryptofaansupplement (dagelijks 50 mg/kg lichaamsgewicht) de terugval te verminderen en deelnemers minder te doen roken14.

Kruiden

Het welbekende kruidengeneeskundige alternatief voor antidepressiva, sint-janskruid, verhoogt waarschijnlijk het dopaminegehalte in de hersenen. Dat gehalte daalt sterk als iemand stopt met roken, waardoor hij of zij eetbuien en depressieve gevoelens kan krijgen. In een trial bleek 38 procent van de patiënten die tweemaal daags 450 mg gestandaardiseerde sint-janskruidcapsules innamen, na twaalf weken met succes gestopt te zijn met roken. Bovendien was geen van de stoppers aangekomen, wat vaak gebeurt als iemand stopt met roken15.

Ook Rhodiola Rosea kan antidepressieve effecten hebben die de negatieve gevoelens die optreden wanneer iemand stopt met roken, kunnen afzwakken16. Verder zijn er bewijzen dat lobeline, afkomstig van de Lobelia inflata, ook wel bekend als indianentabak, en een alcoholisch extract van gewone havervlokken (Avena sativa) nuttig kunnen zijn bij de behandeling van rookverslaving17,18. Andere kruiden die kunnen helpen, zijn alfalfa, eucalyptus, gotu kola, zoethout, passiebloem en glidkruid, al zijn die geen van alle wetenschappelijk onderzocht.

Counseling

Ondersteuning door een counselor of een ondersteuningsgroep zal de slagingskans doen toenemen. Het stoppercentage is hier ongeveer zo hoog als bij nicotinevervanging, maar zonder de bijwerkingen. Individuele counseling is de effectiefste manier van gedragsondersteuning19 en als die wordt gecombineerd met nicotinevervangende middelen, is de slagingskans op de lange termijn het allerhoogst20.

Joanna Evans

Bronnen:
1 Arch Bronconeumol, 2007; 43: 1-3
2 Expert Opin Drug Saf, 2002; 1: 303-305
3 CNS Drugs, 2006; 20: 945-960
4 NICE Technology Appraisal Guidance 38, maart 2002
5 BMJ, 2000; 321: 355-358
6 Int J Neurosci, 2007; 117: 571-578
7 Prev Med, 1997; 26: 208-214
8 J Tradit Chin Med, 1994; 14: 56-63
9 Komplentarmed Klass Naturheilkd, 2004; 11: 8-13
10 Ann Ig, 2007; 19: 73-81
11 Am J Public Health, 1996; 86: 999-1004
12 Arch Intern Med, 1999; 159: 1229-1234
13 Am J Public Health, 1992; 82: 799-803
14 J Behav Med, 1991; 14: 97-110
15 Complement Ther Med, 2006; 14: 175-184
16 Altern Med Rev, 2001; 6: 293-302
17 Biochem Pharmacol, 2002; 63: 89-98
18 Nature, 1971; 233: 496
19 BMJ, 2000; 321: 355-358
20 BMJ, 2004; 328: 397-399
De gewoonte doorbreken
Er zijn meer middelen die u kunnen helpen de gewoonte van het roken te doorbreken. Hierna volgen er enkele:
 Zelfmassage (van hand of oor) kan eetbuien, angst en depressie afzwakken en na een maand het aantal dagelijks gerookte sigaretten verminderen1.
 Geleide imaginatie en mindfulness meditatie kunnen stress verminderen en helpen bij het stoppen met roken2,3.
 Glucose (dextrose) tabletten voorkomen dat het bloedsuikergehalte plotseling daalt na veel of zoet eten. Vaak ontstaat daardoor namelijk een eetbui4.

1 Prev Med, 1999; 28: 28-32
2 J Nurs Scholarsh, 2005; 37: 245-250
3 BMC Complement Altern Med, 2007; 7: 2
4 CNS Drugs, 2001; 15: 261-265

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Joanna Evans

Alternatieven: Stress

Endometriose

Artritis genezen?

Puur en simpel

De kracht van de geest

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Joanna Evans avatar

Over de auteur

Joanna is al meer dan 20 jaar werkzaam als psychotherapeut voor volwassenen en kinderen, met een specifieke expertise in traumabehandeling. Haar werk is gepubliceerd door Parent Co. Joanna heeft altijd een liefde gehad voor schrijven, wat van jongs af aan al aanwezig was. In haar vrije tijd geniet ze ervan om samen met haar echtgenoot langs de zuidoostkust van de Verenigde Staten te reizen, in elk seizoen, zelfs tijdens de hete en vochtige zomer.
Lees meer artikelen van Joanna Evans