VOOR MIJN ARTROSE ZOU IK VOLGENS MIJN ZOON EEN MIDDEL MET SILICA KUNNEN PROBEREN. WEET U DAAR MEER OVER?
– C. Taylor, Northwich, Engeland

Gezien de groeiende hoeveelheid bewijzen dat er ernstige bijwerkingen kunnen ontstaan door de conventionele behandelingen (van oudsher niet-steroïde anti-inflammatoire pijnstiller [NSAID’s] maar sinds kort ook de selectieve cyclo-oxygenase-2-remmers [cox-2 of coxibs]), is het niet verwonderlijk dat steeds meer mensen met artrose op zoek zijn naar alternatieven.
Zelfs bij gewrichtsvervangende therapie (een laatste redmiddel, maar desondanks in Engeland bijvoorbeeld de meest uitgevoerde operatie) blijken er verborgen risico’s te zijn. Zo is er minimaal een keer een geval geweest van lymfkliervergroting (samenhangend met eierstokkanker) door de migratie van stukjes polyethyleen uit een heupprothese1. Ironisch genoeg kunnen dit soort stukjes, die van oorsprong niet in het lichaam horen, op zichzelf al artrose veroorzaken.
Is silica een alternatief dat werkt? Het idee dat silicon (de primaire vorm van silica) bij gewrichtsklachten zou kunnen helpen, is gebaseerd op de bekende kraakbeen- en botvormende eigenschappen ervan2. Silicon is een essentiële voedingstof, net als calcium, magnesium en zink. Het is nodig voor de aanmaak van collageen, de stof waaruit botten, gewrichten, haar, huid, nagels, arteriën en kraakbeen grotendeels bestaan. Alle lichaamsdelen waarvoor een sterk en elastisch collageen nodig is, zijn afhankelijk van silicon voor de normale groei, ontwikkeling en integriteit (sterkte).
Voedingsbronnen rijk aan silica, in de vorm van silicondioxide, zijn granen, grof-volkorenproducten met veel vezels en de stam van heermoes (ook wel horsetail of equisetum arvense). Silicondioxide en magnesiumtrisilicaat zijn in multivitamine preparaten verkrijgbaar, maar daarbij is de biobeschikbaarheid laag (de opname en benutting door het lichaam). De enige vorm van silica die het lichaam goed kan opnemen en gebruiken, is het gestabiliseerde orthosilicaat (zoals BioSil van Jarrow Formulas, bijv. via www.clomifen.com). Bij een Belgisch onderzoek (zij het met dieren en dus niet perse van toepassing op mensen) bleek een supplement met deze vorm van silica tot een hogere collageenconcentratie in de huid te leiden3. De slechtste opname treedt op bij colloidale silica-gel. Hierbij wordt nog minder silica opgenomen dan bij gebruik van horsetail of silicon in de voeding.
Silica is ook verkrijgbaar in homeopathische vorm. Er is een grote hoeveelheid anekdotisch bewijsmateriaal dat het in die vorm effectief is. U doet er echter beter aan een erkende homeopaat te consulteren en te vragen welke van alle mogelijke middelen tegen artrose voor u het best is.
Als er enige mogelijkheid of aanleiding toe is, overweeg dan zeker ook meer te bewegen en af te vallen. De gunstige werking van gewoon wandelen, zwemmen of fietsen kan vooral bij ouderen met artrose zeer goed zijn4. Door overtollig gewicht kwijt te raken ontlast u de gewrichten van uw benen en heupen.
Ook kunt u verbazingwekkende resultaten boeken met een eenvoudige bijstelling van uw eetgewoonten:
• eet minder suiker en vet;
• eet meer fruit en groenten;
• eet veel voedingsmiddelen die rijk zijn aan calcium en ijzer;
• probeer vette vis te eten in plaats van vlees;
• neem meer essentiële vetzuren (EFA’s) uit vis of zaden.
Meer gedetailleerde informatie is te vinden in de Engelse uitgave Arthritis Manual van What Doctors Don’t Tell You, online te bestellen op www.wddty.co.uk of telefonisch via 00 44 870 444 9866.

1Ann Radiol [Paris], 1993; 36: 114-117
2Magnesium Res, 1993; 6: 247-249
3Biol Trace Elem, 1997; 56: 153-156
4J Rheumatol, 2005; 32: 1106-1113
 

kader
Alternatieven voor de NSAID pijnstillers
• Visoliesupplementen bleken zich te onderscheiden bij een klinische trial aan de Cardiff Universiteit. Daarbij kregen 31 patiënten met artrose, die op de wachtlijst stonden voor een knievervanging, tweemaal daags 1000 mg levertraan (olie uit de lever van kabeljauw). Uit de resultaten leek op te maken dat levertraan de degeneratie van kraakbeen kan vertragen en tevens pijn en ontsteking kan tegengaan1. Aanbevolen dosering: 1500 mg per dag.
• Boron. Het mogelijke verband tussen deze mineraalspore en artrose werd ontdekt toen de voedingskundige en natuurgeneeskundige Rex Newnham aantoonde dat de ziekte veel meer voorkwam in gebieden waar weinig boron in de grond zat. Bij hogere doseringen is het giftig, maar in lage doseringen is het veilig toegepast bij artrose. Aanbevolen dosering: 3 mg per dag.
• Magnetische therapie (in de vorm van armbanden en van pulserende magnetische velden) blijkt te werken bij artrose van de knie en de heup2,3. Volgens de voorstanders komt de heilzame werking doordat magneten melkzuur kunnen wegspoelen, een stof die een rol speelt bij gewrichtsontsteking.
• Glucosamine, afkomstig van runderkraakbeen, is een veelgebruikt middel dat bij de meeste lezers wel bekend is. In de beste trial die tot nu toe gedaan is met het middel, bleek glucosamine zowel de pijn als de beweeglijkheid van gewrichten te verbeteren bij meer dan 200 patiënten die drie jaar lang dagelijks 1500 mg namen4. Aanbevolen dosering: driemaal daags 500 mg.
• Chondroïtine is bij een groot overzicht van vijftien onderzoeken nog effectiever gebleken dan glucosamine5. Het werkingsmechanisme lijkt op dat van glucosamine, maar het wordt sneller opgenomen door de gewrichten. Net als glucosamine helpt chondroïtine mogelijk ook doordat het de kwaliteit van de synoviale vloeistof verbetert, het smeermiddel van alle gewrichten6. Aanbevolen dosering: driemaal daags 400 mg.
• Acupunctuur heeft een goede staat van dienst als therapie voor artrose. Bij de grootste en meest rigoureuze (gerandomiseerde en placebogecontroleerde) trial tot nu toe werd echte acupunctuur vergeleken met een namaakbehandeling en standaardbehandeling (voorlichting) bij 570 patiënten7. Na 26 weken bleken zowel de pijn als de functie door acupunctuur verbeterd.
• Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS). Bij een overzicht van zeven trials bleek TENS effectiever tegen de pijn bij artrose dan een placebo8. Een voordeel van TENS is ook dat het thuis gebeurt.

1Drug Discoverry Today, 2004; 9: 165-172
2BMJ, 2004; 329: 1450-1454
3Osteoarthritis Cartilage, 2005; 13 575-581
4Lancet, 2001; 357: 251-256
5JAMA, 2000; 283 1469-1475
6Med Hypoth, 2000; 54: 798-802
7Ann Intern Med, 2004; 141: 901-910
8Cochrane Database Syst Rev, 2000; 4: CD002823