Mijn gehoor neemt al sinds geruime tijd af. Twee jaar geleden werd het zelfs kritiek, na een lange vlucht in een vliegtuig. Sindsdien heb ik een scala van antibioticadruppels gekregen voor mijn oren. Na twee jaar is nu opeens de diagnose gesteld van een schimmelinfectie met Aspergillus, en die reageert niet op antibiotica. De schimmelinfectie blijkt moeilijk te bestrijden, maar mij is twee keer verteld dat de oplossing hem zit in consequent schoonmaken. HEEFT U, OF HEBBEN UW LEZERS, TIPS VOOR ME OVER SCHIMMELINFECTIE VAN DE OREN?
– C.M, Suffolk, Engeland
Een infectie met de schimmel Aspergillus, die overal in ons milieu voorkomt, heet ‘aspergillose’ en kan optreden zowel in de oren als in de ogen, neus, sinussen en longen. In een enkel geval kan het de botten binnendringen of de vliezen van het centraal zenuwstelsel, zodat hersenvliesontsteking ontstaat. De minuscule sporen van de schimmel dienen voor de reproductie. Ze komen meestal het lichaam binnen via inademing, maar ze kunnen ook in oren of ogen terechtkomen. Als ze het oor gaan bewonen heet dat ‘otomycose’. De sporen kunnen uitgroeien in het oorsmeer of in vervuiling in de gehoorgang. De symptomen zijn meestal jeuk en afscheiding die soms te zien is doordat er een vlek op het kussen zit bij het opstaan.
Iedereen wordt wel af en toe aan deze schimmel blootgesteld, maar hij leidt meestal alleen tot ziekte bij mensen met een verminderde weerstand, zoals mensen met aids of veel luchtwegaandoeningen in de voorgeschiedenis. Vooral bij mensen die al ziek zijn kan aspergillose bedreigend zijn, bijvoorbeeld na een chemotherapie tegen kanker. Om de otomycose uit te drogen, schrijven artsen wel antibiotica of antischimmelmiddelen voor in druppeltjes of crèmes. Zoals u reeds heeft ontdekt, zijn antibiotica niet effectief tegen deze schimmel en zijn bovendien alle beschikbare antischimmelmiddelen maar beperkt effectief.
De twee soorten schimmel die het vaakst een oorinfectie geven zijn A. flavus en A. niger. Het beste alternatieve middel tegen die soorten is knoflook. Dat is al heel lang een traditioneel middel vanwege zijn antimicrobiële en andere goede eigenschappen. In laboratoriumsituaties (in vitro) is aangetoond dat knoflookextract in water en geconcentreerde knoflookolie een antischimmelwerking hebben vergelijkbaar met of beter dan die van farmaceutische preparaten tegen aspergillose van het oor1. Bij een ander onderzoek bleken knoflooktenen, groene knoflook en groene uien remmend te werken op zowel A. flavus als A. niger bij planten2. Gebleken is ook dat essentiële oliën, bijvoorbeeld van tea tree, rozengeranium en rozemarijn een significante remming geven van A. niger en in mindere mate van A. flavus.
Bij laboratoriumonderzoek bleken de belangrijkste componenten van de geranium, geraniol en citronellol, ook het effect te versterken van de twee antischimmelmiddelen amfotericine B en ketoconazol tegen die twee schimmelsoorten3. Mogelijk zou een oplossing van deze twee oliën direct in het oor dus kunnen werken. Een ander kruid waarvan u supplementen kunt nemen, is olijfblad.
Dit wordt al eeuwen gebruikt als medicinaal middel. Het is een bitter bestanddeel met elenoleenzuur en calcium-elenolaat. Die twee stofjes blijken elkaars werking te versterken tegen vele micro-organismen waaronder Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Bacillus cereus, A. flavus en A. parasiticus4. Tevens staat olijfblad bekend als versterker van het immuunsysteem.
Aangezien aspergillose alleen ontstaat als het immuunsysteem verzwakt is, is het raadzaam uw immuunsysteem zoveel mogelijk te ondersteunen.
U kunt supplementen proberen waarvan bekend is dat ze de afweer verbeteren, zoals goudzegel en Echinacea, en niet te vergeten de oude bekende antioxidant-vitaminen A, C en E. Ook kunt u bèta 1,3D-glucaan proberen. Dat is een krachtig voedingssupplement afkomstig van bakkersgist dat de immuunfunctie versterkt en vrije radicalen onschadelijk maakt voor de weefsels. Het kan het immuunsysteem ondersteunen doordat het stimulerend werkt op de macrofagen, de immuuncellen die indringers in het lichaam vangen en vernietigen, zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten5.
Slechte voeding is de meest voorkomende oorzaak van een verzwakte afweerreactie, dus het kan de moeite lonen uw eetgewoonten eens onder de loep te nemen en voortaan meer onbewerkt en vers voedsel te eten, met veel afweerversterkende fruitsoorten en groenten en vitamine B6. Een andere afweerversterker is wilde indigo (Baptisia tinctoria) dat binnen een of twee uur na orale inname het aantal witte bloedcellen met 30 procent vergroot6.
Als laatste voegen we nog iets toe over het schoonmaken en uitspuiten van oren (zie ook de voorgaande vraag), aangezien dat u twee keer is aanbevolen. Meestal is het oor zelfreinigend. Via de gehoorgang worden oorsmeer en ander vuil geregeld afgevoerd naar de uitmonding van het buitenoor, waar het meestal opdroogt en in vlokken uitvalt. Het kan zijn dat wie zijn oren actief schoonmaakt, oorsmeer en vuil juist dieper het oor induwt waardoor de gehoorgang geblokkeerd raakt en er een ophoping ontstaat. Door gewoon uw gehoorgangen droog te houden en niet te vaak schoon te maken, kunt u voorkomen dat dit steeds opnieuw gebeurt.
1Lett Appl Microbiol, 1995; 20: 14-18
2J Food Prot, 1998; 61: 123-125
3Arch Pharm Res, 2003; 26: 389-393
4Microbios, 1998; 93: 43-54
5Dev Biol Stand, 1992; 77: 191-197
6Mc Kenna J, Natural Alternatives to Antibiotics, Dublin: Gill & McMillan, 2003