Nu de omstandigheden zo enorm snel veranderen, vind ik het wel een beetje eng om te schrijven over het Covid 19-fenomeen dat ons leven in maart of april begon te overspoelen, afhankelijk van waar ter wereld we ons bevonden.Maar momenteel zijn dit mijn vijf belangrijkste zorgen over waar het naartoe lijkt te gaan:

1. Het ziet ernaar uit dat de levenskwaliteit van de mensen waarschijnlijk meer schade zal ondervinden van de netto sociale, economische en gezondheidseffecten die zijn veroorzaakt door nationale en internationale reacties op het virus, dan door de virusinfectie zelf.
2. Regeringen zullen een bepaalde handelwijze hebben opgetuigd door het invoeren van bestaande of nieuwe noodverordeningen die hen in staat zullen stellen de individuele mensenrechten terzijde te schuiven ten gunste van ondemocratisch bepaalde ‘behoeften’ van de staat.
3. Regeringen zullen blijven volhouden dat individuen weinig of niets kunnen doen om hun immuunsysteem te versterken en zo het risico en de gevolgen van infectie te verminderen.
4. De wijdverbreide verspreiding van overdreven, kwalitatief slechte informatie over ziekte- en sterfgevallen door de media en andere bronnen, blijkt een nuttig instrument te zijn om de angst onder de bevolking in stand te houden, waardoor het publiek vatbaarder wordt voor staatscontrole.
5. Zodra er goedgekeurde producten beschikbaar zijn, is gedwongen medicatie of vaccinatie van mensen tegen hun wil een reële mogelijkheid. En helaas is er ook echt een solide basis voor bezorgdheid voor alle punten op het moment van schrijven.

Wat betreft de impact op het leven en levensonderhoud van de burgers, zal het effect op kleine bedrijven zo groot zijn, zo zeggen commentatoren nu al, dat de financiële crisis van 2009 in vergelijking een klein dipje zal lijken. Geestelijke gezondheidsproblemen als gevolg van stress en van verlies van banen en inkomen kunnen maanden of jaren aanhouden en die kunnen niet worden opgelost met een simpele pil.

Daarbij komt ook nog de waarschijnlijke toename van huiselijk geweld en kindermishandeling, die de politie voorspelt als neveneffect van de wijdverbreide lockdowns. Om nog maar te zwijgen over de vele duizenden die betere zorg zouden hebben gekregen als het systeem voor acute zorg niet zo sterk was omgeleid voor de behandeling van Covid-19.Ongetwijfeld zullen overheden manieren vinden om hun acties te rechtvaardigen. Als het virus niet leidt tot het massale bloedbad dat ons volgens sommigen te wachten staat, zullen ze zeggen dat dat komt door de radicale maatregelen die ze hebben ingesteld, zoals sociale afstand bewaren en mensen dwingen thuis te blijven.

Ze zullen waarschijnlijk zwijgen over bewijzen uit eerdere pandemieën, zoals de 40 tot 50 miljoen mensenlevens kostende Spaanse griep aan het begin van de twintigste eeuw, die aantoonden dat sociale afstand in het begin de piek in de sterftecijfers afvlakt, maar niet het totale aantal waarschijnlijke sterfgevallen.Het sterkste bewijs voor het indammen van besmetting en sterfte blijft een goede hygiëne. Ze hadden dus gelijk met de regels voor handen wassen en in de elleboog niezen, maar buitenshuis hadden we dat ook kunnen doen.

De VS beschikt al over juridische instrumenten om de behoeften van de staat boven die van de bevolking te stellen in noodsituaties, zoals oorlog. Sommige van deze machtsmiddelen kunnen worden ingezet als de noodtoestand wordt uitgeroepen.

Andere landen hebben op maat gemaakte wetgeving aangenomen, zoals de Britse Coronavirus Act 2020, die in slechts vier dagen door het parlement is goedgekeurd. Ook het Nederlandse kabinet heeft een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer waarin de coronamaatregelen worden vastgelegd. Deze tijdelijke wet gaat straks de noodverordeningen vervangen waarin de maatregelen op dit moment zijn vastgelegd. De wet geldt in principe een halfjaar, met de mogelijkheid haar eerder buiten werking te stellen of met telkens drie maanden te verlengen.

Deze ongekende omstandigheden hebben politie en wetshandhavers bevoegdheden gegeven die de mensenrechten schenden en in sommige gevallen de grondrechten.Als het gaat om het bieden van oplossingen, zien we dat het immuunsysteem en de algemene veerkracht van de meeste mensen voldoende zijn om de ziekte te bestrijden.Er zijn wel een paar klinische onderzoeken gedaan naar voedingsstoffen waarvan bekend is dat ze het immuunsysteem versterken, zoals vitamine C, vitamine D en essentiële vetzuren. Maar farmaceutische bedrijven die hun kans schoon zien, hebben massaal geïnvesteerd in de hoop op het vinden van vermeende ‘winnaars’.

Zoals zo vaak gebeurt zal het er – ongeacht de resultaten – wel weer op neerkomen dat niet voedingsstoffen, maar een of meer nieuwe, niet in de natuur voorkomende geneesmiddelen worden opgenomen in de reguliere behandelprogramma’s.

Als er eenmaal een vaccin is, zal dit waarschijnlijk enorm worden gepusht als wondermiddel tegen de ziekte.De uiteindelijke uitkomst zal worden beïnvloed door vele factoren, waaronder tijd, het niveau van verlamming van de bevolking, veroorzaakt door angst voor het nieuwe coronavirus, de zich ontvouwende biologie en ecologie van het virus, en de vermeende effectiviteit en veiligheid van alle behandelingen of vaccins die worden ontwikkeld.

Dat betekent veel onzekerheid, maar wat er ook gebeurt; het is al bijna vanzelfsprekend dat als we de keuzevrijheid in de gezondheidszorg voor onze en de volgende generatie willen behouden, we ervoor zullen moeten vechten – opnieuw.