Moeders varen wel bij de massage van jonge kinderen, maar doordat baby’s ons niet kunnen vertellen wat ze voelen, is het moeilijk te meten wat de effecten op hen zijn. In landen zoals India is het al duizenden jaren gebruikelijk baby’s te masseren. Men gelooft dat massage de spijsvertering, de luchtwegen en bloedsomloop versterkt, en de ademhaling en het immuunsysteem verbetert. Ook zou massage goed zijn voor de huid en bovendien de lenigheid, de coördinatie en de soepelheid vergroten.
Een bijkomend medisch voordeel is dat massage koliek, constipatie, verstopte neus en pijn van doorkomende tandjes verlicht. Net als bij volwassenen kan massage de hoeveelheid endorfinen – het gelukshormoon – vergroten, stresshormonen verminderen, helpen in slaap te komen en rust bevorderen.
Als de baby goed slaapt, slaapt de moeder ook goed. Daarbij besteden moeders quality time aan hun baby wanneer ze hem of haar masseren, waardoor de hechting versterkt wordt. Het kan zelfs moeders helpen beter te leren communiceren met hun kind. Bovenal kan het kinderen leren in hun latere leven aanraking te leren waarderen.
Bewijzen verzamelen
Hoewel bij één onderzoek geconcludeerd werd dat een brede toepassing van massage waarschijnlijk noch gerechtvaardigd noch kosteneffectief zou zijn1, komt uit individuele onderzoeken iets anders naar voren.
In één studie van de Universiteit van Miami nam het gewicht van drie te vroeg geboren baby’s aan wie drie keer per dag een kwartier massagetherapie werd gegeven, met gemiddeld 53 procent meer toe dan bij even vroeg geborenen die geen massage kregen. Daarbij brachten de gemasseerde baby’s na vijf dagen minder tijd slapend door2.
Ook bleek dat 48 te vroeg geboren baby’s met een geboortegewicht van 1000-2000 g de baby’s die massage kregen, met gemiddeld 4,24g/dag aankwamen. De massage hielp ook bij de gedragsontwikkeling en had geen bijwerkingen3.
Effecten op darmkrampjes
Bij baby’s jonger dan zeven weken met darmkrampjes werd in een Fins onderzoek drie keer per dag babymassage vergeleken met drie keer per dag schommelen van de wieg, waarbij de ouders het huilen bijhielden. Gemasseerde kinderen huilden minder: 3,6 versus 4,2 uur, maar dit werd niet als significant beschouwd en de onderzoekers geloofden dat de darmkrampjes vanzelf zouden zijn overgegaan.4
Niettemin huilden in een Deense studie met 63 kinderen met darmkrampjes de baby’s die reflexologie (massage aan de voetjes) kregen minder, en werden er dertien als genezen beschouwd. Bij de kinderen die geen behandeling kregen, genas er geen.5
Depressieve moeders
Bij een Brits onderzoek bleek dat moeders met een postnatale depressie een betere band met hun kind hadden nadat ze een massagecursus hadden gevolgd. Hoewel de redenen niet duidelijk waren, leek het erop dat de moeders door de massage de signalen van hun baby’s beter leerden begrijpen en dat ze meer oxytocine produceerden, het hormoon dat de melktoevoer stimuleert.
Bij een eerder onderzoek was ook een aanzienlijke verbetering geconstateerd tussen depressieve moeders en hun kinderen na massage7.
Huid tegen huid
Dezelfde gunstige effecten zijn te constateren als een moeder alleen maar haar baby langere tijd dicht tegen zich aanhoudt. Dit is de basis van de ‘kangoeroemethode’, waarbij de baby steeds tegen de moederborst wordt gehouden, met heel veel huid tegen huidcontact. Deze methode, afkomstig uit ontwikkelingslanden, werkt vaak beter dan de baby in een couveuse leggen. De meeste studies vertonen dezelfde resultaten als bij massage: een betere hechting, gewichtstoename bij prematuren en een positief resultaat voor depressieve moeders.
Omdat baby’s ons niet kunnen vertellen wanneer het een goed moment is voor massage of aaien, moeten moeders leren aanvoelen wanneer het storend of opdringerig is. Bijvoorbeeld vlak voor of na etenstijd, tijdens de borstvoeding, tijdens de slaap of als een baby zich prikkelbaar of niet lekker voelt. Het is evenmin aan te raden te masseren rond de tijd van inentingen of als de baby een wondje of uitslag heeft.
Hoewel het onderzoek naar babymassage positief en bemoedigend is, hebben de studies vaak betrekking op baby’s die niet in orde zijn. Gezien de menselijke behoefte aan aanraking mogen we aannemen dat massage voor de meeste baby’s goed is, zolang ze wordt toegepast met gevoel en respect voor de individuele behoeften van het kind.
Frances Ive
BRONNEN:
1 J Pediatr. Psychol., 2003; 28: 403-11
2 Semin Neonatal, 2002; 7: 495-500
3 Indian Pediatr,. 2001; 38: 1091-8
4 Paediatrics, 2000; 105: e84
5 Ugeskr.Laeger, 2001; 163: 3773-8
6 Semin Neonatol, 2002; 7: 495-500
7 J Affect Disord, 2001; 63: 201-7
Veilige massageoliën
In het hele land worden cursussen babymassage gegeven, vraag uw huisarts of consultatiebureau ernaar. Gebruik bij een baby alleen veilige, bij voorkeur natuurlijke olie om schadelijke chemicaliën zoals parabenen te vermijden. Deze dringen via de huid het gestel van uw baby binnen.
Weleda Babyolie ± € 7,80 (100 ml) Sesamzaad, extracten van Calendula en kamille.
Weleda Kinderolie ± € 7,80 (100 ml) Amandelolie, Calendula, kamille.
Massageolie
(online te koop via www.borndirect.com) ± € 8,80 (50 ml) Biologische zonnebloemolie, biologische jojoba-olie, biologische essentiële oliën: lavendel, kamille, mandarijn.
Baby massageolie, biologisch
(online te koop via www.nealsyardremedies.co.uk)
± € 8,08 (50 ml)
± € 13,10 (100 ml) Essentiële oliën van kamille, rozen en biologische lavendel, biologische zonnebloemolie (90% biologisch en vegetarisch);
(voor baby’s vanaf 3 mnd).
Baby massageolie, biologisch
(online te koop via www.nealsyardremedies.co.uk)
± € 7,72 (50 ml) 100% biologische amandelolie. Vanaf de geboorte te gebruiken.