[rubriek: Vrouw & Gezondheid]

Recept voor gezonde borsten

Vrouwen krijgen altijd te horen dat ze hun borsten voortdurend in de gaten moeten houden. Maar hoe kunt u dat het beste doen? Christiane Northrup geeft elf alternatieve methoden om uw borsten gezond te houden.
Het baart me zorgen dat vrouwen soms zo bang zijn dat ze borstkanker krijgen, dat ze hun borsten vooral zien als twee mogelijke voorlopers van kanker. Veel vrouwen zoeken naarstig of ze iets vreemds voelen als ze hun borsten aanraken. Ze hebben zelfs geleerd zich voor hun borsten te schamen.

Door: Christiane Northrup

De boodschap is vaak dat je, om macht te hebben, een grote, stevige boezem moet hebben, die de aandacht van mannen trekt. Dit is een van de redenen waarom zoveel vrouwen een borstvergroting ondergaan. Hoewel dit in ons land veel minder gebeurt dan bijvoorbeeld in Amerika, lieten in 2011 in Nederland 9213 vrouwen hun borsten vergroten.1 Het merendeel van hen – naar schatting 7370 vrouwen – onderging de operatie om puur cosmetische redenen.
Van de vrouwen met een borstimplantaat heeft 40 procent minder of geen gevoel meer in de tepels, voor de meesten toch heel belangrijk voor de seksualiteit. Toch kiezen deze vrouwen voor de operatie. Een vrouw met borstimplantaten heeft bovendien achttien maal zoveel kans om een zeldzame vorm van borstkanker te krijgen, die ‘grootcellig anaplastisch lymfoom’ wordt genoemd.2
Het gaat bij het krijgen van echte macht of schoonheid niet om de maat of de vorm van de borsten. Borsten staan voor voeding en de hechte verbondenheid waar liefde voor kan zorgen. Wat de maat of vorm van uw borsten ook is, hier volgen elf manieren om echt goed voor ze te zorgen.
1 Eet gezond voedsel met een lage glykemische index (GI), veel vezelrijke groenten en plantaardige vetten.
Voorbeelden van vezelrijke groenten zijn broccoli en kool, kurkuma, knoflook, uien en tomaten. Eet ook noten en lijnzaad, hennepzaad of chiazaad. Eet vis of gebruik supplementen met visolie, zodat u voldoende omega 3 vetzuren binnenkrijgt, want deze antioxidanten verkleinen de kans op borstkanker.
Voedsel met een hoge GI veroorzaakt op de lange termijn resistentie tegen insuline. Dit is een risicofactor voor borstkanker, dus gebruik minder suikers en granen, maar eet wel gezond vlees, gezonde vis, kaas en eieren. Gebruik ook gezonde vetten, zoals kokosolie, avocado, macadamianoten en lijnolie. Deze gezonde vetten kunt u met een gerust hart eten.
2 Neem antioxidanten, zoals vitamine C.
Antioxidanten kunnen bepaalde gifstoffen, vrije radicalen genoemd, uit ons lichaam verwijderen. Vrije radicalen kunnen cellen zo beschadigen dat die zich tot kanker kunnen ontwikkelen. Antioxidanten kunnen die radicalen onschadelijk maken door ermee te reageren. Zo kunnen ze ons beschermen tegen borstkanker. Voorbeelden van voedingsbronnen met veel antioxidanten zijn gojibessen, gedroogde pruimen, rozijnen, bosbessen, boerenkool, spinazie, spruitjes en broccoli.
3 Neem co-enzym Q10 (ubiquinon)
Een laag gehalte co-enzym Q10 is in verband gebracht met borstkanker. Toch krijgen slechts weinigen van ons veel co-enzym Q10 binnen via hun voedsel. Er zitten wel aanzienlijke hoeveelheden co-enzym Q10 in orgaanvlees, maar de meeste vrouwen eten dat niet. Een laag gehalte co-enzym Q10 kan tijdens de overgang ook pijn in de borsten veroorzaken.
4 Neem vitamine D3.
De meeste vrouwen hebben, naast regelmatige blootstelling aan zonlicht, een supplement nodig om voldoende vitamine D3 te krijgen. De behoefte aan extra vitamine D3 is afhankelijk van uw huidskleur, uw situatie en uw leeftijd. U kunt ook uw arts vragen of u extra vitamine D3 nodig hebt.
5 Zorg voor voldoende jodium.
Uw borsten hebben ongeveer 3 milligram jodium per dag nodig voor een optimale gezondheid. Uw hele lichaam heeft nog eens 9 milligram nodig. De veiligste voedingsbronnen voor jodium zijn brood, kelp (een zeewier) en biologische eieren. Gejodeerd zout (jozo-zout) is weliswaar beter dan niets, maar is niet de beste jodiumbron, omdat jodium uit het zout kan verdampen.
Als u wilt weten of u voldoende jodium binnenkrijgt, kunt u dit laten testen door een arts. Of u kunt een plekje op de binnenkant van uw arm insmeren met Lugol’s-oplossing. Pas wel op dat u geen vlekken in uw kleding maakt. Als u een jodiumtekort hebt, verdwijnt de oranjebruine kleur binnen enkele uren. Als u waarschijnlijk voldoende jodium binnenkrijgt, dan zal de gekleurde vlek tot wel 24 uur zichtbaar blijven.
Pas op als u problemen met uw schildklier hebt: u moet uw jodiumgehalte dan geleidelijk verhogen, liefst onder toezicht van een (natuurgeneeskundig) arts die bekend is met jodium- en schildklierproblemen.
6 Drink met mate – of helemaal niet.
Door het drinken van een of meer glazen alcoholische drank per dag hebt u al een verhoogde kans op het krijgen van borstkanker. De risico’s kunnen groter zijn voor vrouwen die een hormoonbehandeling krijgen. Alcoholconsumptie remt het vermogen van folinezuur, een B vitamine, om beschadigingen in het DNA te repareren.
Als u drinkt, neem dan daarnaast een supplement met vitamine B complex, en bedenk dat het er voor uw gezondheid om gaat dat u geniet, niet dat u verslaafd raakt. Als u een glas wijn drinkt bij de maaltijd, om het eten nog beter te laten smaken, heeft dat een heel ander effect dan wanneer u een glas wijn drinkt om uw boosheid of verdriet te vergeten.
7 Rook niet.
Roken vergroot de kans op borstkanker.
8 Draag zo vaak mogelijk geen bh, zodat uw lymfevocht vrij kan stromen.
Als u grote borsten hebt, kan het pijn gaan doen als u te lange tijd of tijdens het sporten geen bh draagt. Maar u kunt wel zorgen dat u niet de hele dag lang een bh draagt, en zeker niet ‘s nachts.
Als u dochters en kleindochters hebt, leer hen dan dat het goed is om je borsten niet altijd op te sluiten. Er zijn geen aanwijzingen dat borsten eerder gaan hangen wanneer u geen bh draagt. Dat een bh nodig is voor ‘training’ of ‘ondersteuning’ is een culturele mythe – waarschijnlijk verzonnen door een fabrikant van korsetten. Bh‘s zijn modeartikelen. Een bh kan een prachtige aanvulling zijn op uw garderobe, maar is geen medisch hulpmiddel.
9 Let goed op symptomen van de borsten die kunnen wijzen op een verstoord hormoonevenwicht.
Zere borsten kunnen een teken zijn dat uw jodiumspiegel te laag, of uw oestrogeenspiegel te hoog is.
[kadertekst bij punt 9:] Het verband met cortisol
Rond en tijdens de overgang zijn het niet de hormonen oestrogeen of progesteron, of zelfs testosteron, die u de meeste zorgen zouden moeten baren, maar cortisol. Het stresshormoon cortisol is bedoeld om in noodsituaties, bij acute stress, door het lichaam te worden gebruikt om beter en sneller op fysiek gevaar te reageren.
Of de bedreiging nu gevormd wordt door een slang die u wil bijten, of door een bacterie of virus die uw lichaam is binnengedrongen, cortisol activeert tijdelijk het afweersysteem. Het hormoon zet een ontstekingsreactie in gang, waarbij witte bloedcellen zich rondom de ziekteverwekker verzamelen om die te isoleren en vervolgens aan te vallen.
Het probleem ontstaat als het cortisol, en zijn partner adrenaline, niet snel uit uw lichaam worden verwijderd. Als deze stoffen dagen – of zelfs weken of maanden – aanwezig blijven, dan hebben ze het tegenovergestelde effect en verlagen ze uw weerstand en uw energieniveau. Chronische angst, boosheid, verdriet en wrok zorgen ervoor dat stresshormonen te lang in uw lichaam aanwezig blijven. Hierdoor wordt uw afweer aangetast, worden uw huid en botten dunner, neemt uw gewicht toe en vermindert uw algehele gezondheid. U kunt onder andere last krijgen van depressie, kanker en hartziekte.
Uw eierstokken zullen in de overgang minder hormonen gaan afgeven. Uw bijnieren nemen een deel over van de taak van de productie van progesteron, oestrogeen en testosteron. Ze maken daarnaast ook DHEA, een bouwsteen voor de andere hormonen.
Maar als uw bijnieren, de organen zo groot als een walnoot die boven op uw nieren liggen, te veel cortisol en adrenaline maken, raken ze overbelast en bedolven onder hun taak om stresshormonen te vormen.
Uw ‘multitaskende’ bijnieren zullen hun prioriteiten moeten bepalen. Ze zullen voorrang geven aan uw behoefte aan stresshormonen, wat ten koste kan gaan van de productie en omzetting van uw andere hormonen.
Er zijn drie manieren om de hormoonspiegels te testen: in speeksel, in bloed en in urine. Ik heb vele jaren met deze drie methoden gewerkt, en ik heb een voorkeur voor het uitvoeren van een reeks urinetests. Op dit moment beschouw ik dat als de betrouwbaarste methode. Hiermee meet je niet alleen oestrogeen, progesteron en testosteron, maar je kijkt ook naar patronen in het vrijkomen van stresshormoon. Die patronen zijn een indicatie of uw bijnieren wat extra hulp kunnen gebruiken.
Als uw testuitslagen en symptomen bevestigen dat uw oestrogeenspiegel te laag is, kunt u fyto- oestrogenen proberen. Dat zijn plantaardige oestrogeen-achtige stoffen, zoals Black cohosh (zilverkaars), Maca (Peruaanse ginseng), lijnzaad en Pueraria mirifica. Gebruik deze producten liever dan hormoonvervangingstherapie, en vermijd het slikken van de pil. Overleg voor het aanpassen van uw medicatie wel altijd eerst met uw behandelend arts.
10 Zweet regelmatig.
Zweten is een onderdeel van het natuurlijke systeem van het lichaam om gifstoffen af te voeren en de cortisolspiegel te verlagen. Inspanning helpt bij het handhaven van gezonde spiegels van oestrogeen en andere hormonen. Regelmatige inspanning verlaagt de kans op borstkanker, waarschijnlijk omdat het de totale hoeveelheid lichaamsvet verlaagt, en vet kan een overmaat aan oestrogenen produceren. Volgens een groot onderzoek hadden vrouwen die slank waren en vier uur per week trainden 70 procent minder kans op borstkanker.4
11 Stop met negatieve uitspraken en gedachten over uw borsten en bespreek nooit met andere vrouwen dat u niet tevreden bent over uw borsten.
Wees de eerste in uw familie of vriendinnengroep die de gewoonte om te klagen over de maat en vorm van uw borsten afzweert. Ga in plaats daarvan staan en verklaar plechtig: ‘Mijn borsten zijn prachtig. En die van jou?’ Doe dan een stapje terug en kijk wat er gebeurt.
Het gesprek over onze borsten moet niet gedomineerd worden door de vraag: ‘Hoe voorkom je dat je borstkanker krijgt en hoe ontdek je op tijd dat je borstkanker hebt?’ Laten we het in plaats daarvan hebben over: ‘Hoe zorg je voor gezonde borsten en hoe kun je ervan genieten?’

[Literatuur:]
1 ISAPS International Survey on Aesthetic/Cosmetic Procedures Performed in 2011; http://www.isaps.org/Media/Default/global-statistics/ISAPS-Results-Procedures-2011.pdf
2 JAMA, 2008; 300: 2030-5
3 J Steroid Biochem Mol Biol, 2007; 103: 708-11
4 Dishman R et al. Physical Activity Epidemiology, 2nd edn. Champaign, IL: Human Kinetics, 2012
 
[kadertekst: ] Bevolkingsonderzoek in Nederland
Het landelijk bevolkingsonderzoek naar borstkanker is een preventief borstonderzoek. Ruim 80 procent van de borstkankerpatiënten is ouder dan 50 jaar als de diagnose wordt gesteld. Bij vrouwen boven de 75 jaar ontwikkelt borstkanker zich erg langzaam; de kans dat zij eraan overlijden is veel kleiner. Daarom worden eens per twee jaar alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar uitgenodigd voor een mammografie. Die mammografie is een eerste onderzoek. Als er iets afwijkend te zien is, wordt er in het ziekenhuis verder onderzoek gedaan. Het bevolkingsonderzoek wordt uitgevoerd door het RIVM. U bent niet verplicht deel te nemen en kunt zelf een afweging maken.
Wat zijn de voordelen?
• Door deelname overlijden er per jaar 775 Nederlandse vrouwen minder aan borstkanker.
• Borstkanker wordt vaker in een vroeg stadium ontdekt en behandeld; de kans op uitzaaiingen is kleiner en de behandeling mogelijk minder zwaar.
Wat zijn de nadelen?
• Van elke 20 vrouwen die worden doorgestuurd naar het ziekenhuis blijkt na onderzoek dat 14 van hen geen borstkanker hebben. Dus 70 procent van de doorgestuurde vrouwen is onnodig ongerust geweest.
• 1 op de 3 gevallen van borstkanker wordt niet ontdekt door het bevolkingsonderzoek.
• Een mammografie kan pijnlijk zijn.
• Bij ongeveer 1 op de 10 vrouwen met borstkanker groeit de tumor zo langzaam dat ze eigenlijk geen behandeling nodig hebben. We weten echter nooit van tevoren bij wie dit het geval is.