Het premenstrueel syndroom (PMS) is een verzameling van meer dan 150 bekende symptomen die zich een week tot tien dagen voordat een vrouw menstrueert, voordoen.Symptomen zijn onder andere een opgeblazen gevoel, stemmingswisselingen, vreetbuien, lusteloosheid, krampen en pijnlijke borsten. Men neemt aan dat deze verschijnselen door de veranderingen in het progesteron- en oestrogeenniveau ontstaan waardoor oestrogeen de overhand krijgt.

Er zijn aanwijzingen dat bijna elke vorm van preventie of behandeling waarvan de werking dubieus is, sommige vrouwen al een tijdje helpt. U kunt dus lukraak een remedie kiezen. Niettemin zijn er bepaalde soorten preventie die grote aantallen vrouwen al heel wat keren verlichting hebben gebracht.

• Wat eet u? Vrouwen met PMS eten meestal 62 procent meer geraffineerde koolhydraten, 79 procent meer zuivelproducten, 78 procent meer natrium en een verbazingwekkende 275 procent meer geraffineerde suiker dan andere vrouwen. Ook consumeren ze 53 procent minder ijzer, 77 procent minder mangaan en 52 procent minder zink. Met name suikerhoudende producten kunnen PMS-klachten verergeren.1 Verschillende onderzoeken suggereren dat vetarme, vezelrijke natuurvoeding de symptomen van PMS kan verlichten. Hoewel vrouwen die aan PMS lijden, vaak het advies krijgen meer soja te eten, is er niet voldoende bewijs dat het de symptomen zal verlichten.
• Laat uw schildklier nakijken. Een groot percentage vrouwen met PMS heeft last van een schildklier die niet goed werkt (hypothyreoïdie).2 Veel vrouwen bij wie is vastgesteld dat zij aan hypothyreoïdie lijden en die een schildklierhormoon krijgen voorgeschreven, zijn vaak in één keer van hun PMS-klachten verlost. Andere methoden om de werking van de schildklier te verbeteren zijn onder andere méér producten eten die rijk zijn aan vitamine B en jodium.
• Bescherm uw lever. Een overmaat aan oestrogenen vermindert de leverfunctie doordat de vitamine B-activiteit afneemt. Het heeft ook een nadelig effect op de werking van neurotransmitters en vermindert de concentratie endorfinen, met een PMS-depressie als gevolg. Er zijn verschillende aspecten van de levensstijl die samenhangen met zowel PMS als een slecht werkende lever, zoals veel cafeïne en alcohol gebruiken, roken en de opname van giftige stoffen zoals pesticiden. Overweeg een ontgiftingskuur en gebruik leverondersteunende kruiden zoals melkdistel.
• Depressies de baas worden. De klachten kunnen erger zijn bij vrouwen die al aan een depressie lijden.3 Wanneer de depressie wordt behandeld, geneest soms ook PMS. Psychotherapieën zoals biofeedback en gedragstherapie zijn beter dan antidepressiva en kunnen enorm helpen, soms permanent, om depressies de baas te blijven.4
• Lichaamsbeweging. Vrouwen die regelmatig sporten, lijden zelden aan stemmingswisselingen en fysieke symptomen van PMS.5 Dit komt misschien doordat lichaamsbeweging – door endorfinen vrij te maken – het humeur op natuurlijke wijze verbetert, terwijl de concentratie aan stresshormonen (cortisol) wordt verlaagd.
• Schaf cafeïne af. Zin in thee, koffie en chocola is een veelvoorkomend verschijnsel bij PMS, maar cafeïne kan de lengte van uw menstruele cyclus verkorten6 en PMS verergeren7.
• Gedroogde bessen van de kuisboom (Vitex agnus castus) brengt weer balans in de concentratie oestrogeen en progesteron en verlicht PMS-klachten.8 Vitex vermindert eveneens overdadige concentraties aan prolactin, wat met pijnlijke borsten kan veroorzaken.9 Vitex dient minstens vier cycli lang gebruikt te worden om resultaat te geven.
• Eet minder vet. Vermindering van het aantal calorieën uit vetten, met name verzadigde vetten, kan het circulerende oestrogeen drastisch verlagen10 en de PMS-klachten verminderen11.
• Kruiden met kracht. Zoethoutwortel (Glycyrrhiza glabra) helpt om de oestrogeen-dominantie meer in balans te brengen.12 Dong quai wordt meestal gebruikt in combinatie met kruiden zoals pioen (Paeonia officinalis) en oshawortel (Ligusticum porteri) voor overgangsklachten en menstruele kramp.13 Black Cohosh-extract is in Duitsland goedgekeurd voor gebruik door vrouwen met PMS. Geen van deze kruiden is echter wetenschappelijk onderzocht op hun preventieve werking tegen PMS.

BRONNEN:

1 J Reprod Med, 1991; 36: 131-6
2 N Engl J Med, 1986; 315: 1486-7; Am J Psychiatry, 1987; 144: 480-4
3 Med Clin North Am, 1995; 79: 1457-72
4 Int J Psychosom, 1994; 41: 53-60; J Consult Clin Psychol, 1994; 62: 1026-32
5 J Psychosom Res, 1993; 37: 127-33; Br J Clin Psychol, 1995; 34: 447-60
6 Am J Epidemiol, 1999; 149: 550-7
7 Am J Public Health, 1990; 80: 1106-10
8 J Women Health Gender-Based Med, 2000; 9: 315-20; BMJ, 2001; 20: 134-7
9 Arzneim Forsch, 1993; 43: 752-6
10 J Clin Endocrinol Metab, 1987; 64: 1246-50; Am J Clin Nutr, 1989; 49: 1179-83
11 Physiol Behav, 1987; 40: 483-7
12 Endocrinol Japon, 1967; 14: 34-8
13 Chin Med J, 1991; 104: 776-81

Essentiële vetten

Vrouwen met PMS hebben vaak een lage concentratie omega-3 vetzuren in hun bloed.1 Dit is wellicht te wijten aan een genetisch ongelukje dat de omzetting van linolzuur in gamma-linoleenzuur vermindert.2

Teunisbloem, zwarte bes en bernagie-olie bevatten gammalinoleenzuur. Het is uitgebreid onderzocht of teunisbloemolie (3-4 g/dag) PMS-klachten vermindert en de meeste experimenten, hoewel niet allemaal, wezen uit dat deze olie inderdaad een heilzame werking heeft.3 Teunisbloem zou met name tegen gespannen borsten4 helpen, maar dit kruid heeft pas effect nadat het verscheidene maanden achtereen is ingenomen.

BRONNEN:

1 Am J Obstet Gynecol, 1984; 150: 363-6
2 J Nutr Med, 1991; 2: 259-64
3 Control Clin Trials, 1996; 17: 60-8; J Reprod Med, 1985; 30: 149-53; Rec Adv Clin Nutr, 1986; 2: 404-5
4 Br J Clin Pract, 1992; 46: 161-4

Ontbrekende voedingsstoffen

Vrouwen met PMS kunnen er voordeel bij hebben wanneer zij de concentratie van bepaalde voedingsstoffen in hun lichaam opvoeren.
• Magnesiumtekort is normaal bij vrouwen met PMS.1 Neem liefst 400 mg/dag. Uit een experiment bleek echter dat twee maanden lang slechts 200 mg/dag genoeg was om aanzienlijk minder vocht vast te houden, minder in gewicht toe te nemen. Ook trad er minder oedeem op, waren de borsten minder pijnlijk en nam het opgeblazen, pijnlijke gevoel in de onderbuik af.2
• Vitamine B6 (dagelijks 50 tot 400 mg ) kan verlichting geven bij PMS-klachten3 als u dit enkele maanden achtereen slikt. Houd er echter rekening mee dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van deze vitamine slechts 2 tot 4 mg is. Steeds vaker blijkt dat vrouwen die vanwege een premenstrueel syndroom een te hoge dosering vitamine B6 innemen, symptomen van overdosering van vitamine B6 (met name polyneuropathie) vertonen.3a Sommige vrouwen kunnen door dagelijkse doses van meer dan 200 mg maag- en darmklachten krijgen.
• Vrouwen die meer calcium in hun voeding opnemen, lijden niet zo gauw aan hevige PMS-klachten.4 Ook supplementen kunnen helpen5 – 1200 mg/dag kan de PMS-symptomen met 48 procent verminderen.6
• Kalium helpt net zoveel. Dagelijks 600 mg kaliumgluconaat kan klachten als een opgeblazen gevoel, vermoeidheid en prikkelbaarheid verminderen.7 Het effect van kalium komt pas tot zijn recht nadat het gedurende vier cycli is gebruikt.

BRONNEN:

1 Am J Clin Nutr, 1981; 34: 2364-6; Ann Clin Biochem, 1986; 23: 667-70
2 J Women’s Health, 1998; 7: 1157-65
3 Br J Obstet Gynaecol, 1990; 97: 847-52; BMJ, 1999; 318: 1375-81
3a Farmacotherapeutisch Kompas 2002
4 Am J Obstet Gynecol, 1993; 168: 1640
5Am J Obstet Gynecol, 1993; 168: 1417-23
6Am J Obstet Gynecol, 1998; 179: 444-52
7 J Orthomolec Med, 1998; 13: 215-22