Een depressie kan door veel zaken worden veroorzaakt. Zo komt het vaak voor in perioden van ingrijpende verandering, zoals de puberteit, het huwelijk, geboorte en menopauze. Ook kan een depressie een gevolg zijn van de manier waarop u bent grootgebracht, hebt u als kind bijvoorbeeld wel of niet bepaalde vaardigheden geleerd om effectief met tegenslagen om te gaan. Aan depressie ligt ook een genetische component ten grondslag en invloeden als eetgewoonten, stress en ziekte spelen eveneens een rol.

Als u depressief bent, kunt u zich hulpeloos voelen en het gevoel hebben dat u de zaken niet meer in de hand hebt. Toch zijn er veel manieren waarmee u kunt voorkomen dat u in de greep van een depressie raakt.

• Let op wat u eet. Wat u eet, of niet eet, kan uw humeur beïnvloeden. Dezelfde eetgewoonten die bij sommige mensen een hartziekte en artritis kunnen veroorzaken – een dieet dat rijk is aan natrium en verzadigde vetten, en arm aan natuurlijke, verse plantaardige voeding en ongeraffineerde essentiële vetzuren (EVZ’s) – kunnen bij een ander een depressie teweegbrengen. Zo kunnen voedselallergieën ook hersenfuncties veranderen en depressie veroorzaken.1 Tarwe, melk, graan, rundvlees en eieren zijn meestal de boosdoeners.2 Maar vergeet niet dat voedselallergieën gekoppeld aan depressie vaak een element van verslaving in zich hebben; dus alles wat u – wellicht dwangmatig – naar binnen werkt, kan bijdragen aan het probleem.
• Psychotherapie heeft net zoveel effect als medicijnen. Cognitieve gedragstherapie kan mensen die het risico lopen depressief te worden, bewuster maken van hun negatieve gedachten en gedragingen die de depressie voeden. Patiënten die zo’n therapie volgen, kunnen deze neiging tot hulpeloosheid leren veranderen (of in elk geval matigen).3
• Een door medicijnen, pepmiddelen of drugs opgewekte depressie komt vaak voor. Ongeveer 200 verschillende soorten middelen hebben een relatie met depressie, waaronder bètablokkers, tranquillizers, corticosteroïden en de anticonceptiepil, evenals alcohol en partydrugs. Als u denkt dat u op een bepaald middel reageert, overweeg dan naar een andere groep van deze middelen over te stappen of onderzoek andere mogelijkheden.
• Milieuvervuiling door zware metalen, petrochemische stoffen, pesticiden en andere gifstoffen kan het zenuwstelsel aantasten en tot lichte, maar chronische stemmingswisselingen leiden, waaronder depressie.4 Evenzo kan blootstelling aan elektromagnetische velden (EMV’s), met name op het werk,5 de depressie verergeren, en bij enkele zeer gevoelige mensen zelfs tot zelfmoord leiden.6
• Sint-janskruid is het effectiefste kruid tegen lichte depressie, daar het op een vergelijkbare manier werkt als de conventionele antidepressiva. Een gestandaardiseerd extract daarvan (0,03 procent hypericine), meestal in een dosis van 300 mg per dag, kan net zo effectief zijn als medicinale antidepressiva.7 Sterker nog: de bijwerkingen zijn minimaal. Gebruik het kruid echter niet zonder eerst met een arts te overleggen als u tegelijkertijd andere medicijnen gebruikt, zoals de pil, omdat het daar invloed op heeft.
• Traditionele acupunctuur kan even goed werken als conventionele medicijnen om te voorkomen dat een depressie terugkomt.8
• Elektroacupunctuur kan goed werken voor mensen die aan ernstige depressie lijden en die de bijwerkingen van medicinale antidepressiva niet verdragen.9
• Blijf actief. Mensen die regelmatig aan lichaamsbeweging doen, hebben minder last van depressie.10 Meestal zal elke vorm van lichaamsbeweging, zoals drie of vier keer per week lopen of joggen, zo’n 20-30 minuten per week, helpen bij een lichte tot matige depressie.11
• Onderken uw gevoelens. Mensen die aan depressie lijden, proberen hun ‘negatieve’ gevoelens vaak te onderdrukken, vooral de gevoelens die met pijnlijke, verdrietige of angstige levenservaringen te maken hebben. ‘Biecht’ uw benarde gevoelens en ervaringen aan een dagboek op; dit kan op den duur aanzienlijke verbeteringen te zien geven, zowel voor uw lichamelijke als mentale gezondheid.12
• Zorg voor een goede nachtrust. Aangezien depressie en slaapgebrek een vicieuze cirkel kunnen vormen, is het zaak dat u goed slaapt. Houdt u aan vaste bedtijden. Gordijnen die de slaapkamer goed verduisteren, helpen de uitscheiding van melatonine, die in het donker plaatsvindt, te reguleren. Span u niet te veel in vlak voor het slapengaan en neem geen koffie of alcohol.

Laat u doorlichten

Maar liefst de helft van alle gevallen van depressie heeft eerder een fysieke dan een emotionele of psychologische oorzaak.13 Twee aandoeningen, die vaak niet door artsen worden opgemerkt, komen voor:
-Hypothyroïdie. Maar liefst 25 procent van de mensen die aan depressie lijden, van wie het merendeel vrouwen, lijdt aan subklinische hypothyroïdie, een subtiele disfunctie van de schildklier.14 Tijdens een standaard gezondheidsonderzoek kan de aandoening onopgemerkt blijven, dus vraag of er een TRH-stimulatietest (thyrotrophine-releasing-hormon) uitgevoerd kan worden of een onderzoek waarbij speciaal naar antilichamen tegen thyroïd wordt gezocht. Is de diagnose eenmaal gesteld, dan kunnen extra schildklierhormonen de depressie tegengaan.
-Reactieve hypoglykemie. Dwangmatig junkfood eten of vreetbuien van snoep of zetmeelrijk voedsel kan onderdeel zijn van een cyclus van reactieve hypoglykemie.15 Zodra u bent gestopt koolhydraten te eten of de hoeveelheid drastisch heeft beperkt, zou u minder last moeten hebben van stemmingswisselingen.

Supplementen, geen medicijnen

Veel mensen die aan depressies lijden, worden opgepept als ze extra bouwstoffen als tyrosine, tryptofaan, methionine, S-adenosylmethionine (SAM-e), DHEA (Dehydroëpiandrosteron), acetylcarnitine, vitamine C, gamma- en alfa-linoleenzuur, calcium, magnesium, lithium en zink nemen.
Andere effectieve supplementen zijn onder andere:

-Vitamine B, met name B12 en folaat. Deze helpen onze stemmingen te reguleren; veel mensen die aan depressie lijden hebben een tekort aan vitamine B.16 Vooral foliumzuur is belangrijk,17 en maar liefst 30 tot 40 procent van mensen met een depressie heeft vaak een laag gehalte. Slikt u orale anticonceptiemiddelen, waarvan bekend is dat ze B6 afbreken in het lichaam, overweeg dan een supplement. De dagelijkse aanbevolen hoeveelheden liepen in experimenten zeer uiteen; als u twijfelt, raadpleeg dan een voedingsdeskundige.
-De aminozuren D, L-fenylalanine (DLPA) en L- fenylalanine (LPA) worden in de hersenen omgezet in norepinefrine (noradrenaline), een neurotransmitter die vrijkomt (en makkelijk afgebroken wordt) in perioden van stress. LPA en met name DLPA worden ook omgezet in fenylethylamine, een natuurlijke stemmingsverbeteraar die bij sommige mensen met aanleg voor depressie ontbreekt. In onderzoek boekte men succesvolle resultaten met LPA in doses van 75-200 mg/dag, of met 150-200 mg/dag DLPA.
-Eicosapentaeenzuur (EPZ), een omega-3 vetzuur dat ruim aanwezig is in visolie, kan de symptomen van depressie verlichten bij mensen die niet op medische antidepressiva reageren.18 Neem elke dag 1g EPZ en kijk of dat helpt.

BRONNEN:

1 Biol Psychiatry, 1981; 16: 3-19
2 Ann Allergy, 1982; 48: 166-71
3 J Consult Clin Psychol, 1989; 57: 414-9
4 Med Clin North Am, 1990; 74: 325-45
5 West J Med, 2000; 173: 94-100
6 Bioelectromagnetics, 2001; [Suppl 5]: S132-43
7 BMJ, 1996; 313: 253-8
8 Compl Ther Med, 2001; 9: 216-8
9 Psychiatry Clin Neurosci, 1998; 52: [Suppl]: S338-40
10 Prev Med, 2003; 36: 698-703
11 BMJ, 1985; 291: 109
12 J Abnorm Psychol, 1986; 95: 274-81; J Consult Clin Psychol, 1989; 57: 414-9
13 Am J Psychiatry, 1981; 138: 629-35
14 Curr Psychiatry Rep, 2003; 5: 384-90; Thyroid, 1998; 8: 951-6
15 Nutrition, 1997; 13: 503-14
16 Am J Psychiatry, 2002; 159: 2099-101
17 Cochrane Database Syst Rev, 2003; 2: CD003390
18 Arch Gen Psychiatry, 2002; 59: 913-9).