Artritis is eigenlijk een verzamelnaam voor een aantal verschillende aandoeningen. Hieronder vallen artrose, de geleidelijke slijtage van gewrichtskraakbeen en een teveel aan botweefsel, vooral in de knieën, heupen, ruggengraat en vingertoppen, en reumatoïde artritis, een chronisch ontstekingsproces waarbij het immuunsysteem de gewrichten en soms ook andere lichaamsdelen aantast.
Hoewel niet alle vormen van artritis te voorkomen zijn, bestaan er veel manieren om de ontwikkeling en ernst van de ziekte tegen te gaan.

 Vermijd prikkelend voedsel. Voedingsstoffen die artrose kunnen verergeren, zijn onder andere rood vlees, suiker, vetten, zout, cafeïne en nachtschade (zoals in tomaten, aardappelen, paprika’s en aubergines). Zuivelproducten zijn eveneens boosdoeners; het probleem zit eerder in de eiwitten in zuivel dan in de vetten; mageremelkproducten zijn dus net zo riskant als vollemelkproducten1.

 Volg een mediterraan dieet. Dit bestaat voornamelijk uit vis, fruit, groenten, graanproducten, bonen en onverzadigde vetten zoals olijfolie. Zo’n dieet kan preventief werken en aangenomen wordt dat het de actieve ziekteverschijnselen (zwelling, gevoeligheid en pijn in de gewrichten) met maar liefst 56 procent doet afnemen en voor soepeler bewegingen en vitaliteit zorgt2. Een reden hiervoor kan zijn dat een dieet dat zo sterk op planten is gebaseerd, veel ontstekingsremmende verbindingen bevat, zoals essentiële vetzuren en enzymen.

 Consumeer ‘goede’ vetten om de gewrichten te smeren. Meervoudig onverzadigde oliën en omega-3-supplementen hebben bij hoge doses een mild heilzaam effect. Van visolie (10 g/dag) is aangetoond dat het de symptomen van reumatoïde artritis vermindert.3 Bernagie (Borago officinalis), teunisbloem en zwarte bessenzaadolie bevatten gammalinoleenzuur, een vetzuur. Door consumptie van bernagie-olie (1-3 g/dag) gedurende ten minste drie maanden kunnen de symptomen van reumatoïde artritis afnemen4.

 Vermijd ‘slechte’ vetten. Vlees is rijk aan bepaalde vetzuren (arachidonzuur) die, naar men aanneemt, ontstekingen in het lichaam in de hand werken. Met een vegetarisch dieet krijgen we minder arachidonzuur binnen en veganistische diëten sluiten deze vetzuren bijna geheel uit. Onderzoekers hebben ontdekt dat veganistische diëten permanent bevorderlijk zijn voor mensen met reumatoïde artritis5. Een strikt veganistisch dieet vermindert bij 40 procent van de patiënten de symptomen6.

 Zorg dat u overtollig gewicht kwijtraakt. Gewichtstoename verhoogt het risico op de ontwikkeling van artrose in de knieën, handen en heupen7. Vooral vrouwen lopen een risico. Bij mannen verhoogt gewichtstoename de kansen dat zij jicht ontwikkelen.

 Vasten. Verschillende onderzoeken bevestigen dat verantwoord vasten onder deskundige begeleiding de symptomen van artritis kan verlichten en voedselallergie en overgevoeligheid helpt opsporen die tot de ziekte leiden8.

 Regelmatig matig intensieve lichaamsbeweging. Dit is essentieel om gewrichtsslijtage tegen te gaan. Activiteiten die geen extra belasting vormen voor de gewrichten, maar de omringende botten, spieren en ligamenten juist versterken, zijn voor veel typen artritis geschikt en kunnen ook preventief werken. Een goede keuze is bijvoorbeeld fietsen, wandelen en zwemmen; vermijd echter sporten waarbij u extra gewicht draagt of schokkende, springende bewegingen maakt.

 Vermijd blessures. Ongeacht uw leeftijd kunnen ernstige blessures aan de gewrichten – gescheurde gewrichtsbanden, kraakbeen of gebroken benen –op latere leeftijd artritis veroorzaken. Mensen die als tiener of jongvolwassene een knieblessure opgelopen hebben, lopen vergeleken bij degenen die dat niet hebben, bijna driemaal zoveel kans om omstreeks de leeftijd van 65 artrose te krijgen9.

 Probeer glucosamine. Veel dubbelblind onderzoek heeft aangetoond dat glucosaminesulfaat de symptomen van artrose tegengaat; sommige deskundigen geloven dat het bij de risicogroep de aandoening kan voorkomen10. Hoewel ooit de vrees bestond dat supplementen op de lange termijn schadelijk kunnen zijn, ontdekte men in een recente proef dat drie jaar lang supplementen nemen (1500 mg per dag) geen negatieve invloed had op de bloedsuikerspiegel en dat er nauwelijks bijwerkingen waren11.

BRONNEN:

1 Scand J Rheumatol, 1979; 8: 249-55
2 Ann Rheum Dis, 2003; 62: 208-14
3 Arthritis Rheum, 1994; 37: 824-9
4 Ann Intern Med, 1993; 119: 867-73; Arthritis Rheum, 1996; 39: 1808-17
5 Scand J Rheumatol, 1986; 15: 219-23
6 Rheumatology, 2001; 40: 1175-9
7 Arthritis Rheum, 2003; 48: 1030-3; Rheumatol [Oxford], 2002; 41: 1155-62
8 Lancet, 1991; 338: 889-902)
9 Ann Intern Med, 2000; 133: 321-8
10 Arzneim Forsch, 1998; 48: 469-74; Clin Ther, 1980; 3: 260-72
11 Lancet, 2001; 357: 251-6

Weg met implantaten

Borstimplantaten van siliconengel en andere siliconenprotheses kunnen artritisachtige symptomen zoals gezwollen gewrichten, pijn, koorts en chronische vermoeidheid veroorzaken. Het probleem lijkt te ontstaan doordat zulke implantaten de aanmaak van antistoffen tegen collageen stimuleren, die zich vervolgens aan de betreffende weefsels hechten1. Bij sommige vrouwen verdwenen de artritische symptomen nadat ze de implantaten lieten verwijderen.

1 J Autoimmun, 1993; 6: 367-77; J Autoimmun, 1994; 7:775-89

Denk aan de vitamines en mineralen

Als preventieprogramma zou u ook van bepaalde voedingsstoffen optimale hoeveelheden moeten nemen. De belangrijkste voedingsstoffen zijn:
 Vitamine C. Voorkomt beschadiging van het kraakbeen en kan het risico van artrose drie keer kleiner maken. Probeer een dagelijkse dosis van 1-3g1.
 Vitamine D. Beschermt de botten en kan voortschrijding van de ziekte vertragen en de ziekte mogelijk voorkomen2. Een dagelijkse dosis van 50 mcg (2000 IU) wordt veilig geacht.

Andere voedingstoffen die mogelijk helpen zijn:
 Vitamine B3 of niacinamide. Dit helpt de gewrichten soepel te houden en werd met succes gebruikt bij de behandeling van artrose in doses van 250-500 mg per dag.
 Vitamine E. 1200 tot 1800 IU per dag van deze vitamine kan gewrichtspijn aanzienlijk verminderen3. Omdat vitamine E een antioxidant is, kan het ook beschadiging van de gewrichten voorkomen.
 SAMe. S-adenosyl-L- methionine is een ontstekingsremmer en pijnstiller en heeft wellicht weefselherstellende eigenschappen om de gewrichten te helpen beschermen4. De aanbevolen hoeveelheid is 1200 mg per dag.
 Koper. Mensen die aan reumatoïde artritis lijden, hebben meestal gebrek aan koper. Raadpleeg echter eerst een professionele voedingsdeskundige en bespreek uw supplementbehoeften.

1 Arthritis Rheum, 1996; 39: 648-56).
2 Ann Intern Med, 1996; 125: 353-9; Arthritis Rheum, 1999; 42: 854-60.
3 Arthritis Rheum, 1991; 34: 1205-6; Ann Rheum Dis, 1997; 56: 649-55.
4 Am J Med, 1987; 83 [Suppl 5A]: 1-4

Uit eigen ervaring

Borium kan artritis en osteoporose tegengaan. Veertig jaar geleden kwam ik erachter dat borium (boor) mijn artritis kon genezen en sindsdien heb ik bij vele anderen gezien dat het een positief resultaat had.

Onze botten worden voortdurend afgebroken en geremodelleerd. Het calcium van een bot dat afgebroken (opgelost) wordt, komt in de bloedbaan terecht en wordt weer opgepikt door een ander bot. Dit proces gaat constant door zonder dat er werkelijk calcium verloren gaat.

De calciumopname wordt vooral gestimuleerd door de vitaminen A, D en K. Maar boor is ook van vitaal belang. Boor werkt via de bijschildklier, het orgaan dat de circulatie van calcium in het lichaam reguleert zodat we sterke botten en gezonde gewrichten behouden.

Het is al lang bekend dat planten niet kunnen groeien zonder borium, en nu we meer kennis hebben van de rol die borium speelt bij de gezondheid van mens en dier, kunnen we stellen dat borium essentieel is voor een goede gezondheid.

Door overmatig gebruik van kunstmest zijn er in de bodem mineraalsporen verloren gegaan. Dat heeft effect op het voorkomen van artritis. Zo is in landen waar minder borium in de grond zit dan normaal, het aantal gevallen van artritis heel hoog, en lijdt maar liefst 70 procent van de bevolking aan deze aandoening. Op plekken waar juist meer borium in de bodem en het water voorkomt, komt weining tot geen artritis voor.

Uit mijn eigen praktijk is gebleken dat oudere vrouwen die een boorsupplement nemen, een veel betere botdensiteit hebben dan vrouwen van dezelfde leeftijd die dat niet doen. Mijn geloof in de voordelen van boor heeft me ertoe gebracht Osteo-Trace-capsules samen te stellen. Deze capsules hebben meer dan een miljoen artritispatiënten over de hele wereld geholpen.
Artritis en osteoporose zijn geen fatale ziektes, maar we willen allemaal tot op hoge leeftijd van een goede gezondheid genieten. Mijn ervaring is dat een boorsupplement daarbij helpt.

– Rex E. Newnham, Noord-Yorkshire

Dr Newnham is aangesloten bij de Arthritis and Rheumatism Natural Therapy Research Association. Zijn boek Beating Arthritis and Osteoporosis and Osteo-Trace supplementen is verkrijgbaar bij Dr Newnham of prof. Ken Wright, Clive Road 12, West Dulwich, Londen SE21 8BY.