[rubriek: Apotheek]

Plunderaars van voedingsstoffen: medicijnen die een tekort veroorzaken

Er zijn nogal wat geneesmiddelen die uw lichaam beroven van onmisbare voedingsstoffen. Maar als u weet welke risico’s u loopt, kunt u ze proberen te voorkomen door de juiste voedingsmiddelen te eten of een supplement te slikken.

Door: Harald Gaier

Veel artsen en patiënten zijn zich er helemaal niet van bewust dat bijna alle geneesmiddelen aanzienlijke gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken die samenhangen met een tekort aan bepaalde voedingsstoffen. In feite kon het weleens zo zijn dat veel bijwerkingen van geneesmiddelen niet direct veroorzaakt worden door het pilletje zelf, maar dat ze het gevolg zijn van het feit dat het geneesmiddel in de loop van de tijd de lichaamsvoorraad van een bepaalde voedingsstof uitput.
Hieronder volgt een overzicht van medicijnen die veel worden voorgeschreven en welke tekorten ze in uw lichaam kunnen veroorzaken. Ook leest u wat u ertegen zou kunnen doen.

1 Maagzuurremmers
Maagzuurremmers, medicijnen tegen maagzweren en andere pillen tegen brandend maagzuur kunnen de opname van ijzer blokkeren. Daarnaast kunnen ze, zij het in mindere mate, een tekort veroorzaken aan een hele reeks micronutriënten: dat zijn hulpstoffen die uw lichaam nodig heeft. Het gaat dan om bètacaroteen, borium, calcium, chroom, koper, foliumzuur, fosfor, selenium, thiamine, zink en vitamine C, D, E, K en B12.1
De gevolgen van een ijzertekort: Lichamelijke zwakte en vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn.
Wat kunt u ertegen doen? Zorg dat u uw ijzerinname verhoogt door het eten van veel rundvlees, spinazie, bonen en abrikozen. Als uit bloedonderzoek blijkt dat u een ijzertekort hebt, dan is het goed om een ijzersupplement te gaan gebruiken. Maar vermijd ijzersulfaat, want dat kan verstopte darmen veroorzaken en uw ontlasting zwart kleuren.

2 Antibiotica
Antibiotica doden ook de goede bacteriën in het spijsverteringskanaal, waaronder de gezondheidsbevorderende Lactobacillus. Ook belemmeren antibiotica de productie van vitamine K in de darmen.2
De gevolgen: Een gebrek aan goede darmbacteriën kan tot allerlei gezondheidsproblemen leiden. Lees daarvoor ook het artikel over Candida in deze editie. Een vitamine K-tekort kan leiden tot problemen met de bloedstolling en broze botten.
Wat kunt u ertegen doen? Eet voedingsmiddelen die van nature rijk zijn aan darmvriendelijke probiotica, zoals natuurlijke yoghurt met levende bacteriën, kefir (een zure zuiveldrank uit de Kaukasus) en zuurkool. Overweeg ook een supplement met probiotica te slikken. Als u wilt weten waar u op moet letten bij de keuze van een probioticaproduct, lees dan het artikel over Candida-infecties. U kunt zorgen dat u voldoende vitamine K binnenkrijgt door veel donkergroene bladgroenten te eten zoals spinazie en boerenkool.

3 Statines
Deze cholesterolverlagende medicijnen beroven ons lichaam van het co-enzym Q10. Dit kan leiden tot een verstoorde functie van de mitochondriën: de ‘energiecentrales’ van alle lichaamscellen.3
De gevolgen: Als cellen in grote hoeveelheden tegelijk afsterven, kan dit allerlei symptomen veroorzaken, van vermoeidheid tot geheugenverlies.
Wat kunt u ertegen doen? Neem een supplement met co-enzym Q10 of eet voldoende voedingsmiddelen die Q10 bevatten: kip, vis, eieren, broccoli, bloemkool, aardbeien en sinaasappels.

4 Antidepressiva
Antidepressiva worden vaak voorgeschreven, maar ze kunnen de voorraad co-enzym Q10, B-vitaminen en melatonine in ons lichaam uitputten.4
De gevolgen: Een gebrek aan vitamine B11 (foliumzuur) zorgt voor bloedarmoede. Die versnelt de celveroudering, vermindert de bescherming tegen vrije radicalen (waardoor schade kan ontstaan aan cellen en weefsels), verlaagt de productie van schildklierhormoon en veroorzaakt angstklachten.
Wat kunt u ertegen doen? Voedingsmiddelen die een goede bron vormen van foliumzuur zijn linzen, asperges, spinazie, broccoli en kievitsbonen. Het eten van havermout, bananen, tomaten en ananas kan uw lichaam helpen om melatonine te produceren. Een tekort aan co-enzym Q10 kunt u oplossen met een supplement (zie boven). Daarnaast kunt u overwegen om SAMe te gaan slikken: S-Adenosyl Methionine is een stof die van nature in bijna alle cellen in ons lichaam aanwezig is. In een onderzoek bleek het een effectief natuurlijk antidepressivum, beter voor de behandeling van een depressieve stoornis dan tricyclische antidepressiva of een placebo.5

5 Chemotherapie
Bij een deel van deze kankerbehandelingen worden platinaverbindingen gebruikt, zoals cisplatine, die een zinktekort veroorzaken.6
De gevolgen: Haaruitval, diarree, mondzweren en stomatitis (ontstoken mondslijmvlies) en een slechte wondgenezing.
Wat kunt u ertegen doen? Gebruik een zinksupplement of voeding die rijk is aan zink, zoals pompoenzaad, vis, schaal- en schelpdieren, kaas, rood vlees en lever.

6 De anticonceptiepil
Het jarenlang slikken van de pil, zoals veel vrouwen doen, kan een tekort aan verschillende essentiële voedingsstoffen veroorzaken, met name folaat (de in het lichaam aanwezige vorm van foliumzuur) en vitamine B12.7
De gevolgen: Een tekort aan foliumzuur tijdens de zwangerschap kan geboorteafwijkingen bij de baby veroorzaken, daarom is het cruciaal om ervoor te zorgen dat u voldoende van deze vitamine binnen krijgt voordat u probeert zwanger te worden.
Wat kunt u ertegen doen? Verhoog uw vitamine B12-gehalte door het eten van dierlijke producten zoals vlees, vis en eieren. Foliumzuur is aanwezig in onder andere kool, amandelen, spinazie en bananen. Als u besluit een foliumzuursupplement te gaan slikken, kies dan voor een niet-synthetische vorm, bijvoorbeeld methylfolaat.

7 Medicijnen voor diabetes
Medicinale behandelingen voor diabetes (met name insuline) kunnen een magnesiumtekort veroorzaken.8
De gevolgen: Hoge bloeddruk, spierkramp, hartproblemen.
Wat kunt u ertegen doen? Eet meer groene groenten, kikkererwten, sesamzaad en zemelen: allemaal goede bronnen van magnesium.

8 Bètablokkers
Deze medicijnen verlagen de bloeddruk door de werkzaamheid van catecholaminen (adrenaline, dopamine en noradrenaline) te verminderen, zodat het hart minder krachtig en langzamer gaat kloppen. Maar ze belemmeren ook de werking van co-enzym Q10 en verlagen de productie van melatonine.9
De gevolgen: Aangezien de cellen van de hartspier veel mitochondriën hebben, en dus veel co-enzym Q10 nodig hebben om goed te functioneren, kunnen bètablokkers uiteindelijk tot hartfalen leiden. Daarnaast verlagen deze medicijnen de hoeveelheid melatonine: een hormoon dat bijdraagt aan het slaap-waakritme van ons lichaam. Zodoende kunnen bètablokkers slaapproblemen veroorzaken. Dit kan voor een domino-effect aan andere gezondheidsproblemen zorgen.
Wat kunt u ertegen doen? Neem een supplement met co-enzym Q10 en slik dat tegelijk met vette voedingsmiddelen om te zorgen dat het optimaal wordt opgenomen. Eet daarnaast voedingsmiddelen die de voorraad melatonine aanvullen, zoals havermout en bananen.

[Literatuur:]
1 ‘Gastric Acid Reducing Agents’ op www.livingnaturally.com
2 Int J Vitam Nutr Res, 1990; 60: 245-51
3 Ochsner J, 2010; 10: 16-21
4 ‘Taking antidepressants? The top 3 must-have nutrients’ op www.thenatpath.com
5 J Clin Psychiatry, 2009; 70 Suppl 5: 18-22
6 Royal Society of Chemistry. ‘Anticancer drug found to cause zinc deficiency’op www.rsc.org
7 Can Med Assoc J, 1982; 126: 244-7
8 Curr Sci, 2002; 83: 1456-63
9 Res Commun Chem Pathol Pharmacol, 1977; 17: 157-64; Eur J Clin Pharmacol, 1999; 55: 111-5

[Streamers:]
Het jarenlang slikken van de pil, zoals veel vrouwen doen, kan een tekort aan verschillende essentiële voedingsstoffen veroorzaken
Statines beroven ons lichaam van co-enzym Q10, wat kan leiden tot een verstoorde functie van de mitochondriën: de ‘energiecentrales’ van alle lichaamscellen
Een tekort aan foliumzuur tijdens de zwangerschap kan geboorteafwijkingen bij de baby veroorzaken