We onderscheiden twee vormen van vérziendheid: hyperopie en presbyopie. Hyperopie is een aangeboren afwijking: de oogas is korter dan normaal. Deze afwijking wordt in de loop van het leven steeds erger. Bij presbyopie zijn spieren in het oog rigide geworden en kan de lens niet meer voldoende scherpstellen. Meestal begint deze kwaal rond het veertigste levensjaar. Veel mensen merken dan dat ze van dichtbij niet meer scherp zien, vandaar de naam ouderdomsverziendheid.
Behandeling?
De geneeskunde kent voor presbyopie geen preventieve maatregelen of therapieën; de afwijking is slechts te corrigeren met verschillende soorten lenzen. Naarmate de afwijking ernstiger wordt, wordt ook het zien in de verte moeilijker en zijn er twee lenzen nodig: een voor dichtbij en een voor veraf zien.
Recent is een nieuwe techniek ontwikkeld: de conductieve keratoplastiek (CK) waarbij door middel van radiogolven een knellend bandje van collagene vezels rond het oog wordt gecreëerd. De kromming van het hoornvlies wordt daardoor sterker en het oog kan voorwerpen op korte afstand weer scherp waarnemen. Bij ‘monovisie’ wordt deze therapie aan één oog uitgevoerd, zodat het andere oog in de verte kan scherpstellen. Optometrie kan tot hetzelfde resultaat leiden met behulp van verschillende gefixeerde lenzen, maar deze ingreep is slechts een correctie en geen genezende handeling.
Preventie
U kunt presbyopie vertragen en zelfs het zicht verbeteren door bepaalde maatregelen te nemen. Hieronder vallen:
• Eet goed. Een dieet met veel groene bladgroenten en granen zal de kans aanzienlijk doen verminderen dat u oogziekten krijgt, zoals ook maculadegeneratie (MD: achteruitgang van de gele vlek) en staar. Tevens moet het dieet voldoende eiwitten bevatten: de ogen hebben alle essentiële aminozuren nodig.
• Doe een cardiosport (wandelen, fietsen, hardlopen buiten of op de band); de bloedsomloop wordt hierdoor gestimuleerd en de ogen worden zodoende beter voorzien van voedingstoffen.
• Varieer. Ga niet urenlang voor een computerscherm zitten. Onderbreek regelmatig zodat de ogen de kans krijgen uit te rusten en in de verte te focussen; zorg dat het licht waarbij wordt gewerkt helder is, maar niet fel.
• Denk aan de hygiëne. Maak twee keer per dag de ogen schoon met koel helder water.
• Probeer shiatsu of acupressuur en ontdek welke acupunten ertoe bijdragen dat het zicht goed blijft en de ogen gezond blijven.
• Vermijd contact met toxische stoffen in het milieu, zoals pesticiden die het oog kunnen beschadigen1. Wees ook voorzichtig met shampoo en haarverven: ze kunnen de gevoelige weefsels van de ogen beschadigen2.
• Verminder chronische stress, waarvan is vastgesteld dat die vaak voorkomt bij oogziekten, bijvoorbeeld glaucoom (groene staar: verhoogde oogboldruk), en doe aan meditatie, biofeedback, yoga of tai chi.
• Draag geen corrigerende lenzen als u ze niet nodig hebt: ze kunnen op den duur het zicht verslechteren3.
• Draag een zonnebril: buitensporige blootstelling van de ogen aan warmte en licht tast op den duur het gezichtsvermogen aan4.
• Doe oogoefeningen. Dr. Marc Grossman beschrijft op zijn website oefeningen voor presbyopie (www.visionworksusa.com ($12)), of probeer de Bates-methode (zie Medisch Dossier, nr. 6, juni 2004)5.
• Gebruik dagelijks supplementen met anti-oxidanten (vitamine A, C en E) en 20 mg luteïne plus 1 mg zeaxanthine: het zijn prima radicalenvangers in het netvlies. Vinpocetine 5-10 mg per dag bevordert de bloedsomloop naar het oog.
1Invest Ophthalmol Vis Sci, 1981; 21: 700-713
2Am J Optom Physiol Opt, 1982; 59: 1002-1004
3Ophthalmic Physiol Opt, 2003; 23: 13-20
4Dev Ophthalmol, 2002; 35: 40-59
5Bates WH, Better Eyesight without Glasses, NY: Owl Books, 1981; www.seeing.org