Er is een scala aan alternatieve geneeswijzen die met succes allerlei vormen van chronische hoofdpijn kunnen behandelen.
Veelvoorkomende oorzaken
Hoofdpijn kan ontstaan door uitstralende pijn vanuit de nekspieren en nekgewrichten, door verhoogde of verlaagde druk in de schedel, of door samentrekking of juist verwijding van de arteria carotis externa (een van de grote slagaders naar het hoofd).
Ook kunnen er aandoeningen zijn die hoofdpijn veroorzaken, bijvoorbeeld van de voorhoofds- en/of neusbijholtes, het kaakgewricht, de tanden, oren of ogen1. Verder zijn er voedingsallergieën en stofwisselingsstoornissen die een oorzaak kunnen zijn, zoals hypoglykemie (een te laag bloedsuikergehalte) of hypercapnie (abnormaal hoog gehalte CO2 in het bloed).
Wanneer u regelmatig last heeft van hoofdpijn, zal onderzocht moeten worden of een van deze aandoeningen de oorzaak is. Zo ja, dan zal deze eerst behandeld moeten worden. Pas wanneer is uitgesloten dat een van deze aandoeningen ten grondslag ligt aan de hoofdpijn, kunt u een van vele alternatieve behandelingen overwegen.
Het mechanisme
Gewoonlijk ontstaat hoofdpijn als volgt: samentrekkende spieren, of de zenuwen die deze aansturen, maken stoffen vrij die op de bloedvaten werken (vasoactieve stoffen), zoals melkzuur, serotonine, bradykinine en prostaglandines.
Die stoffen verlagen de pijndrempel. De hersenzenuwen V, IX en X en de sensorische (‘voelende’) vezels die uit de eerste en tweede nekwervel treden, veroorzaken dan een overmatige spanning in het bindweefsel van de suboccipitale (achterhoofd/nek) regio en het bovenste deel van de schedel, waardoor ook daar vasoactieve stoffen vrijkomen.
Het globale gevolg is hoofdpijn. Hoofdpijn ontstaat dus vaak doordat we onze spieren samentrekken. Dit is een natuurlijke reactie op stress, oftewel gevaar. Bij gevaar gaan we in gevecht of we slaan op de vlucht. Is het gevaar geweken, dan ontspannen we ons weer.
Door onze beschaving zijn we echter het vechten of vluchten verleerd, en als we de spierspanning die stress oproept niet bewust laten volgen door ontspanning, kunnen we in een bijna constante staat geraken van alertheid, met een pathologische spanning als gevolg2. Gelukkig is er een aantal alternatieve behandelingen, die effectief kunnen zijn tegen hoofdpijn.
Kruiden
De kalmerende kruiden Scutellaria laterifolia (Amerikaans glidkruid) en Stachys officinalis (ook wel Betonica officinalis ofwel koortskruid) worden van oudsher in combinatie gebruikt tegen neuralgische of spanningshoofdpijn.
Van Tanacetum parthenium (Moederkruid) is niet bekend of hij op de lange termijn giftig is, maar we weten wel dat het de afgifte afremt van serotonine en histamine, evenals de productie van serine proteasen (enzymen die betrokken zijn bij stolling en ontstekingen) en leukotriënen (stoffen die een rol spelen bij allergie), en dat het een goede spanning van de bloedvaten herstelt.
Ilex paraguariensis (maté) kan effectief zijn tegen stress- en vermoeidheidshoofdpijn. Het pijnstillende kruid Fang feng (wortel van de Ledebouriella) kan gebruikt worden in combinatie met het kalmerende Tian nan xing (wortel van de Arisaema consanguineum of Drakenvuurkorf) voor hoofdpijn (en voor kies- en oorpijn).
Wees er wel alert op dat dit kruid in rauwe vorm giftig is. In de Europese traditie wordt een infusie (aftreksel)van kamillebloemen, lavendelbloemen, bladeren van de citroenmelisse (Melissa officinalis) en zouthoutwortel van oudsher gebruikt ter behandeling van hoofdpijn.
Een vergezochte manier om steeds terugkerende hoofdpijn te behandelen, maar de moeite van het vermelden waard, is die van de Afrikaanse Zoeloe’s: stamp de bladeren en bast van de Ilex miti (een Afrikaanse hulstsoort), meng dit met water tot een sopje en was daarmee het hele lichaam.