Vrijwel de hele moderne geneeskunde is ervan overtuigd dat rugpijn een mechanische oorzaak heeft, afkomstig van onder- of overbelasting. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat ongewenste bacteriën weleens de oorzaak konden zijn. Cate Montana doet verslag.

Ongeveer 80 procent van ons mensen krijgt op enig moment in zijn leven last van chronische lagerugpijn. In de VS is lagerugpijn de op één na belangrijkste reden om medische hulp te zoeken (verkoudheid staat bovenaan). De geschatte jaarlijkse behandelkosten voor lagerugpijn bedragen in de VS maar liefst $ 88 miljard.1 In Nederland bedragen de zorgkosten naar schatting € 337 miljoen. Dat zijn dus alleen de zorgkosten; de kosten van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid door lagerugklachten zijn een veelvoud hiervan.

De mogelijke oorzaken van lagerugpijn zijn talrijk en lopen sterk uiteen: overbelasting, verrekking en beschadiging komen het meest voor. Die aandoeningen duren relatief kort vergeleken bij pijn die wordt veroorzaakt door normale ‘slijtageprocessen’ in het lichaam, zoals degeneratie van de tussenwervelschijven, radiculopathie (beknelling van en schade aan de zenuwwortels in de rug), een discushernia of gescheurde discus (tussenwervelschijf), stenose (vernauwing van het wervelkanaal), ischias (geïrriteerde zenuw in de bil) en spondylolisthesis (verschoven wervels). Andere bekende oorzaken van lagerugpijn zijn ontsteking, tumoren en cysten, artrose en reuma, endometriose (wildgroei van baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder), osteoporose, fibromyalgie, nierstenen, een chronische leveraandoening en artritis psoriatica (gewrichtsontsteking die gepaard gaat met psoriasis).

Helaas zijn de behandelingen van lagerugpijn nogal willekeurig. Bij slechts een op de vijf patiënten met lagerugklachten wordt een lichamelijke oorzaak voor de pijn gevonden. Maar er is steeds meer onderzoek naar zogeheten ‘modische veranderingen’: het wervelbot reageert ergens op met een zwelling, ontsteking en oedeem (ophoping van vocht), wat zichtbaar is op een MRI-scan. Uit onderzoek blijkt een sterk verband tussen deze modische veranderingen en lagerugpijn, vandaar dat ze een mogelijk therapeutisch doelwit zijn.2

Uit een overzichtsstudie bleek dat naar schatting 43 procent van de mensen met lagerugpijn modische veranderingen had.3

Andere studies hebben iets ontdekt wat heel interessant is, namelijk dat modische veranderingen vaker voorkomen bij patiënten die eerder een discushernia hebben gehad, en dat bij patiënten die geopereerd zijn aan een lumbale discushernia (onder in de rug) nog vaker modische veranderingen voorkwamen.4

Wat is er aan de hand? Is er een verband tussen een hernia, modische veranderingen en een operatie? Dat is er, maar dat verband is niet met het blote oog waarneembaar. Bij ontstoken wervels en tussenwervelschijven (spondylodiscitis) wordt vaak een anaerobe ziekteverwekker aangetroffen. Het vaakst wordt de Propionibacterium acnes – de bacterie die gewone acne veroorzaakt – gevonden, en gek genoeg blijkt de aanwezigheid van de P. acnes ook nauw samen te hangen met rugoperaties.5

Inmiddels is duidelijk dat er een verband is tussen de aanwezigheid van bacteriën in de tussenwervelschijf en lagerugpijn door een discushernia, en ook door de modische veranderingen als gevolg van die discushernia. Uit onderzoek blijkt steeds opnieuw dat er vaak bacteriën – vooral de P. acnes – worden aangetroffen in de tussenwervelschijven van patiënten die een hernia-operatie hebben ondergaan.6 Ook blijkt dat tot 53 procent van de patiënten met een discushernia een anaerobe bacterie heeft – meestal P. acnes – en dat tot 80 procent van de patiënten met lumbale discitis (een infectie van de discushernia) modische veranderingen in de aangrenzende wervels krijgt.7

Andere bacteriële oorzaken?

Nu de medische wetenschap aandacht heeft voor bacteriële infectie als een van de vele oorzaken van lagerugpijn, zien we ineens andere verbanden tussen rugpijn en bacteriën. Minstens een op de drie mensen met psoriasis krijgen artritis psoriatica,8 een inflammatoire vorm van gewrichtsontsteking die soms tot functieverlies en rugpijn leidt. En een veelvoorkomende oorzaak van psoriasis is een bacteriële infectie van de keel of huid, vooral door de streptokok.

‘Een van de theorieën achter artritis psoriatica is dat de gifstoffen in de darmen het psoriasische proces stimuleren, en het gen dat psoriasis veroorzaakt aanzetten,’ zegt Nooshin Darvish, medisch directeur van het Holistisch Natuurgeneeskundig Medisch Centrum in het Amerikaanse Bellevue. ‘Vervolgens komen de endotoxinen, die het gevolg zijn van de bacteriële disbalans in de darmen, in de gewrichten terecht, en daardoor wakkeren ze de artritis psoriatica nog verder aan.’

Fibromyalgie, waarvan we weten dat ze rugpijn veroorzaakt, is in verband gebracht met mycoplasma-infecties (micoplasma is een geslacht van bacteriën).9 Patiënten met fibromyalgie lijden ook vaak aan bacteriële overgroei in de dunne darm (SIBO, zie Medisch Dossier juli 2018)10 en scoren hoog op de lactulose-ademtest: een test om de bacteriële overgroei te meten.11

Rugpijn is ook in verband gebracht met maag- en darmklachten bij vrouwen,12 en het is een bekend verschijnsel bij chronische leveraandoeningen, die ook verband blijken te houden met darmproblemen zoals SIBO en bacteriële translocatie: het verschijnsel dat micro-organismen de darmwand kunnen passeren en in andere delen van het lichaam terechtkomen.13

Toen het verband tussen lagerugpijn en bacteriële infectie met modische veranderingen in de wervels bekend werd, kwam de medische wereld meteen met antibiotica op de proppen om te testen of die de rugpijn konden tegengaan. Dat konden ze.

In een dubbelblind gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek (RCT) in Denemarken werden 162 patiënten met chronische lagerugpijn en modische veranderingen door een discushernia 100 dagen lang met ofwel amoxicilline (een antibioticum) of met een placebo behandeld. Patiënten die het antibioticum kregen, gaven statistisch zeer significante verbeteringen te zien op alle uitkomstmaten, die tot een jaar daarna standhielden.14

Niet zo simpel

Momenteel worden er andere wetenschappelijke studies gedaan om de bevindingen te bevestigen. Ondertussen is er via allerlei publicaties ruchtbaarheid aan het verhaal gegeven, maar de berichtgeving over de onderzoeksresultaten en de gevolgen ervan was niet altijd even nauwkeurig. Zo was er een krantenartikel waarin werd beweerd dat ‘tot 40 procent van de patiënten met chronische rugpijn kan genezen met een antibioticakuur in plaats van een operatie’.

Als iemand met lagerugpijn modische veranderingen vertoont op de MRI, betekent dat niet automatisch dat er sprake is van een discushernia of een bacteriële infectie. Het is zeer misleidend om te suggereren dat antibiotica dé oplossing is voor grote aantallen rugpijnpatiënten. Bovendien is het aanprijzen van antibiotica als breed gedragen oplossing voor rugpijn gevaarlijk, zowel op mondiaal als individueel niveau. Want er wordt al zoveel antibiotica voorgeschreven: in 2010 alleen al in de VS 258 miljoen antibioticakuren (of 833 recepten per 1000 inwoners).15 Inmiddels ontstaan er allerlei gezondheidsproblemen door de wereldwijde verbreiding van antibiotica-resistente genen bij bacteriën.16

Op individueel niveau loopt de patiënt die veel antibiotica slikt niet alleen meer kans om resistent te worden. Antibiotica heeft ook bekende bijwerkingen, zoals maagklachten en diarree, huiduitslag en mogelijke allergische reacties. ‘Het probleem met antibiotica is dat het zowel de goede als de slechte bacteriën in het maagdarmstelsel vernietigt,’ zegt Darvish. ‘Dat betekent dat je het immuunsysteem in gevaar brengt en ontstekingen nog verder toenemen, wat op de lange duur tot meer chronische ontstekingen in je rug en in je gewrichten of waar dan ook leidt.’

Het goede nieuws is dat er andere mogelijkheden zijn om lagerugpijn die door bacteriën wordt veroorzaakt, te genezen. Infecties in de tussenwervelschijven en modische veranderingen in de wervels kunnen worden ingeperkt door het gebruik van ozoninjecties en mogelijk ook door andere, meer natuurlijke behandelingen.

Jam Caleda, arts bij het Integratieve Natuurgeneeskundige Medisch Centrum in het Canadese Vancouver, zegt dat hij al bij meer dan 100 patiënten met hernia’s en infecties aan de tussenwervelschijf Prolozone heeft gebruikt. Prolozone is een injectietherapie die collageenproducerende stoffen combineert met ozongas om beschadigd bindweefsel in en rond de gewrichten te herstellen.

‘Ik weet niet hoe goed de klinische resultaten zijn vergeleken met antibiotica, want ik gebruik nooit antibiotica voor de behandeling van lagerugpijn,’ zegt Caleda. Hij legt uit dat ozon het gebruik van zuurstof in de weefsels optimaliseert en een regeneratief effect heeft: het zorgt ervoor dat beschadigd weefsel weer aangroeit. ‘Een ander effect van ozon is dat het een zeer krachtige antimicrobiële werking heeft. En het werkt als een pro-oxidant. En pro-oxidanten blijken de collageengroei in weefsels te bevorderen.’

Ozon in actie

In een studie uitgevoerd in 2003 kregen 300 patiënten met klinische verschijnselen van beknelde lumbale zenuwwortels, die de diagnose discushernia hadden, een injectie met een mengsel van zuurstof en ozon: één in de tussenwervelschijf en één rond de ruggenmergszenuwknoop. Meer dan 70 procent van hen ervoer verlichting van zijn pijn.17

In een andere studie werd beschreven hoe bij discushernia’s die op geen enkele behandeling reageerden, ozontherapie voor een ‘significante vermindering’ zorgde in de hoeveelheid discusweefsel dat op het ruggenmerg drukte.18

Darvish gebruikt ozoninjecties voor de behandeling van hernia’s en bacteriële infecties in het herniagebied. Ze injecteert de ozon rond de gewrichtsbanden van de tussenwervelschijf, maar niet in de tussenwervelschijf zelf, want ozon is een gas en komt daardoor makkelijk in en rond de wervels terecht.

Ze zegt dat ozon, in tegenstelling tot antibiotica, specifiek op geïnfecteerd weefsel werkt. En het pakt ook andere problemen aan die met de bacteriële infecties samenhangen.

‘Bij een hernia hangen de meeste problemen ofwel samen met een infectie of met de gifstoffen afkomstig van die infectie,’ zegt Darvish. ‘Antibiotica pakken vooral de infectie aan, maar niet zozeer de endotoxinen die afkomstig zijn van de infecties. Bovendien heeft een tussenwervelschijf niet echt veel doorbloeding, dus het is heel moeilijk om de antibiotica daar te krijgen waar het probleem zit. Ozon heeft ook een zeer direct pijnstillend effect, dus het helpt het lichaam het weefsel te herstellen en het heft tegelijk de pijn op.’

Darvish zegt dat ze met succes vele patiënten met lage rugpijn, die een hernia en infectie hadden, met ozoninjecties heeft behandeld. De meest recente was een man van 66 met discitis (een ontsteking van de tussenwervelschijf) die al 30 jaar lang chronische rugpijn had. ‘Het werd erger,’ vertelt ze. ‘De artsen adviseerden een operatie, en een ozonbehandeling was zijn laatste optie.’ Darvish begon met directe ozoninjecties: vier injecties in acht weken. Na elke injectie ging het beter. ‘Nu gaat het goed,’ vertelt ze.

Naast de ozonbehandelingen schreef ze hem een ontstekingsremmend dieet voor (ontsteking is een belangrijke oorzaak van rugpijn in het algemeen). Ze pakte ook de emotionele component aan. ‘Ik vraag altijd aan mijn rugpijnpatiënten: “Wat draag je met je mee? Welke last heb je op je rug?” We helpen patiënten vaak zich los te maken van emotionele stressoren en gifstoffen die ze onbewust met zich meedragen.’

Caleda is het met Darvish eens dat het ontzettend belangrijk is om lagerugpijn holistisch te benaderen: de hele persoon te behandelen en niet alleen zijn symptomen. ‘Het idee dat er één oplossing of protocol is dat helpt, is een te simpele voorstelling van zaken voor de behandeling van chronische pijn,’ zegt hij. ‘Als mens zijn we een complexe interactie van verschillende processen. Ik hoop dat we gaan nadenken over een meer geïntegreerde manier om lagerugpijn te behandelen.’

BRONNEN:
www.holistiquehealth.com
www.integrative.ca
www.prohealthclinic.co.uk

Literatuur
1. JAMA, 2016; 316: 2627-46; www.rivm.nl
2. Med Hypotheses, 2008; 70: 361–8
3. Eur Spine J, 2008; 17: 1407–22
4. Eur Spine J, 2007; 16: 977–82
5. Clin Microbiol Infect, 2010; 16: 353–8
6. BMC Med, 2015; 13: 13
7. Eur Spine J, 2013; 22: 690–6
8. J Am Acad Dermatol, 2013; 69: 729–35
9. Eur J Clin Microbiol Infect Dis, 1999; 18: 859–65
10. J Musculoskeletal Pain, 2001; 9: 105–113
11. Ann Rheum Dis, 2004; 63: 450–2
12. Clin J Pain, 2008; 24: 199–203
13. Int J Microbiol, 2012; 2012: 694629
14. Eur Spine J, 2013; 22: 697–707
15. N Engl J Med, 2013; 368: 1461–2
16. Water Res, 2015; 85: 458–66
17. Am J Neuroradiol, 2003; 24: 996–1000
18. Interv Neuroradiol, 2016; 22: 466–72

Een holistische benadering

Als u chronische lagerugpijn hebt, en er is met een MRI een discushernia vastgesteld en/of modische veranderingen in uw wervels, en/of als u een herniaoperatie hebt ondergaan, dan is er een grote kans dat een bacteriële infectie de oorzaak is van uw pijn. Als u ondanks de aanzienlijke nadelen besluit antibiotica te slikken, kan het gebruik van krachtige probiotica gedurende en na de antibioticakuur helpen de schade aan de vriendelijke bacteriën in uw lichaam en uw darmflora zo klein mogelijk te houden. Probiotica helpen ook uw immuunsysteem goed te laten functioneren, ze bevorderen de spijsvertering, houden schadelijke micro-organismen binnen de perken, en ze stimuleren de productie van vitaminen in het lichaam en de opname van voedingsstoffen. Enkele bronnen van probiotica zijn:

Yoghurt en kefir

Koop geen merken met toegevoegde suiker. Bent u lactose-intolerant, zoek dan producten van geiten- of schapenmelk, en koop alleen biologische producten van dieren die gras gevoerd krijgen. Koop yoghurt waaraan gezonde bacteriestammen zijn toegevoegd, zoals Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophiles, L. acidophilus, L. casei en Bifidus. Als u geen zuivel eet, probeer dan melk, kefir of yoghurt van kokos (of andere niet-zuivel).

Rauwe kaas

Rauwe en ongepasteuriseerde kazen bevatten vaak dezelfde probiotische bacteriestammen als yoghurt. Bent u lactose-intolerant, probeer dan kaas gemaakt van geiten- of schapenmelk. Liefst biologisch.

Kombucha

Deze gefermenteerde zwarte thee wordt gebrouwen met een ‘SCOBY’: een combinatie van bacteriën en gisten.
Tempé/natto. Gefermenteerde sojabonen koopt u bij Japanse winkels. Ze bevatten de probiotische Bacillus subtilis, die het immuunsysteem op een gunstige manier stimuleert.

Gefermenteerde groenten

Zuurkool en kimchi worden beide gemaakt van gefermenteerde kool en andere groenten. Behalve dat ze probiotica bevatten, zijn ze rijk aan organische zuren die de groei van goede bacteriën in de darmen ondersteunen.

 

Wat voor soort behandeling u ook volgt, het is van wezenlijk belang om zowel de antibiotica- als de ozontherapie te ondersteunen met een ontstekingsremmend dieet en supplementen.

Nooshin Darvish, medisch directeur van het Holistisch Natuurgeneeskundig Medisch Centrum in het Amerikaanse Bellevue: ‘Je kunt beter geen middelen als leptine (een eiwit dat in granen en peulvruchten zit) en gluten nemen. Ook zuivel kan heel ontstekingsbevorderend zijn, en suiker is dat natuurlijk ook, in extreme mate zelfs.’

Behalve het vermijden van ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen en dranken als alcohol, thee en koffie helpt het, om zowel ontsteking als pijn aan te pakken, om dingen als gember en kurkuma in uw dieet op te nemen. Darvish adviseert ook het kruidenproduct Biocidin, een combinatie van wittewilgenbast, knoflook, geelwortel, gentiaan, zwarte walnoot, framboos, lavendel, oregano-olie en een aantal verschillende bacteriedodende en antiparasitaire kruiden: ‘Het helpt geweldig bij het instellen van de darmflora. Maar het werkt ook tegen micro-organismen en parasieten, en helpt bij zowel lokale als systemische infecties.’

Weer in actie

Justin Morginn (53) was er slecht aan toe. Justin woonde in Vancouver en had op jongere leeftijd veel blessures opgelopen, maar zijn toestand ging pas echt achteruit na een vreselijk auto-ongeluk. Zijn beide achterste kruisbanden waren kapot. Elke morgen deed hij urenlang oefeningen om ervoor te zorgen dat zijn spieren voldoende losgemaakt waren om naar zijn werk te kunnen. Maar zijn knieën waren zo los en wankel dat hij steeds bijna omviel. Ook zijn linkerheup had schade opgelopen, zijn bekken was verbrijzeld en zijn beide schouders waren weer ‘in elkaar gezet’.

Vijftien jaar lang had Justin aanhoudende, chronische rugpijn gehad, vooral in de onderrug, en spanningshoofdpijn. ‘Het was heel erg. Als ik een uur had gewerkt, moest ik daarna een uur gaan liggen,’ vertelt hij. ‘En als ik de hele dag doorwerkte, lag ik daarna twee dagen plat. Ik was echt arbeidsongeschikt.’

Hij bezocht een hele reeks artsen, osteopaten, fysiotherapeuten, masseurs en acupuncturisten, maar hoewel dat soms even hielp, kwam hij niet van zijn pijn af. Zijn laatste toevlucht was Jam Caleda, een natuurgeneeskundig arts van het Integratieve Natuurgeneeskundig Medisch Centrum in Vancouver, die hij opzocht voor een prolozonebehandeling.

‘Caleda behandelde mijn wervelkolom aan beide kanten van boven tot onder met ozon. Het was geen tovermiddel, maar de behandelingen gaven mij mijn stabiliteit en mobiliteit terug, en ik kon weer lopen en fietsen en Pilates doen, en alle andere dingen om mijn onderrug weer fit te maken.’ Morginn zegt dat de prolozonebehandelingen, die hij nu alleen nog krijgt als het nodig is, samen met de oefeningen zijn pijn met 95 procent verminderd hebben.

‘Het betekende een kentering en was ook een emotionele bevrijding,’ vertelt hij. ‘Ik kan nu zelfs mijn armen weer boven mijn hoofd houden!’

Rugpijn: de feiten op een rij

• De meest voorkomende oorzaak van lagerugpijn wereldwijd is een degeneratieve discusaandoening van de lumbale wervelkolom (de lendewervels).1 In de VS ontwikkelt meer dan 80 procent van de volwassenen boven de 40 een lumbale spondylose: degeneratie van de tussenwervelschijven, de wervels en de gewrichten in de onderrug.2
• Discushernia (meestal kortweg hernia genoemd) komt vaak voor: een aandoening waarbij een of meer van de dempende schijven tussen de ruggenwervels zo ver uitpuilt dat de binnenste gel naar buiten komt. In een studie naar ‘asymptomatische’ mannen en vrouwen (dat wil zeggen dat ze geen ziekteverschijnselen hadden) tussen de 20 en 50 jaar oud bleek op MRI’s dat ongeveer 65 procent van de deelnemers minstens één uitpuilende tussenwervelschijf had.3
• De meeste hernia doen zich voor in de lumbale wervelkolom: tussen de vijf lendenwervels in de onderrug. Dat komt door de manier waarop we ons lichaam bewegen als we buigen en iets zwaars optillen.
• De standaardbehandelingen van lagerugpijn, waaronder discushernia, bestaan uit fysiotherapie, bewegingstherapie (zoals yoga), pijnmedicatie, chiropraxie, massage, injecties met corticosteroïden, spierontspanners en natuurlijk een operatie.

Literatuur
1. Asian Spine J, 2013; 7: 322–34.
2. Pain Phys, 2000; 3: 167–92
3. Radiology, 1998; 209: 661–6

Natuurlijke antibiotica

Er zijn vele voedingsmiddelen en natuurlijke producten met antimicrobiële eigenschappen. De bron van veel antibiotica zijn Actinomyces-bacteriën die in de grond zitten, waaronder streptomycine en erytromycine. De rode gronden van Jordanië zijn rijk aan dergelijke antibioticaproducerende bacteriën, en worden al millennialang gebruikt vanwege hun genezende kracht bij huidinfecties. Die grond wordt vandaag de dag nog steeds door de lokale bevolking gebruikt.1

De meeste natuurlijke antibiotica zijn echter veel dichterbij te vinden, namelijk in uw keuken en de gezondheidswinkel bij u in de buurt.

Knoflook

Knoflookextract is een breedspectrum antibacterieel middel dat werkzaam is tegen bacteriën en het immuunsysteem stimuleert.

Mirre-extract

Vernietigt uiteenlopende ziekteverwekkers, waaronder E. coli, S. aureus en Candida albicans.

Neem

De bladeren, schors en zaden hebben krachtige medicinale en antibiotische eigenschappen. Het wordt gebruikt voor van alles, van malaria en maagzweren tot huidaandoeningen, pijn, koorts en bacteriële infecties in het spijsverteringskanaal.

Grapefruitzaadextract

Studies laten zien dat ze effectief zijn tegen allerlei bacteriën.

Rauwe appelciderazijn

Heeft bewezen antimicrobiële/antioxidante eigenschappen, niet alleen bij lokaal gebruik (op de huid), maar ook als u het consumeert.

Virgin kokosolie

De midellange-ketentriglycerides (een type vet) die in kokosolie zitten, hebben antivirale, antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen. Het kan ook de groei van Clostridium difficile tegengaan, de belangrijkste oorzaak van diarree na antibioticagebruik.

Kurkuma

Deze felgele knol helpt heel goed tegen ontsteking en is een krachtige antioxidant, en hij bestrijdt Helicobacter pylori: de veelvoorkomende bacterie die verband houdt met maagzweren en -kanker.

Colloïdaal zilver

Colloïdaal zilver is een mineraal dat bacteriële infecties van de huid, neus en keel tegengaat. Het bindt zich aan de celmembranen van de bacterie en maakt het zo onmogelijk dat die voedingsstoffen in energie omzet.

Manukahoning

Manukahoning is afkomstig uit de nectar van van de theeboom en wordt gebruikt om MRSA (de meticilline-resistente Staphylococcus aureus, een ‘superbacterie’) te behandelen. Bij inname helpt het tegen streptokokken- en maaginfecties.
Essentiële tijmolie. Werkzaam tegen verschillende bacteriën. Alleen voor uitwendig gebruik.
Essentiële oregano-olie. Vermindert ontsteking en doodt huidschimmels.

Literatuur
1. Appl Environ Microbiol, 2009; 75: 2735–41