[rubriek: Lichaam & Geest]

Niet bang voor kanker

In slechts 99 dagen tijd wist Morty Lefkoe de symptomen van zijn dikkedarmkanker te stoppen, ook al was de ziekte al in stadium IV en uitgezaaid – het laatste stadium voordat iemand overlijdt. Na drie van de achttien geplande chemokuren stopte hij daarmee, omdat het voor hem niet goed voelde. En toch daalden de CEA-waarden (tumormarkers) in zijn bloed drastisch.

Houding
Zijn oncoloog zei dat dit niet aan de chemokuren kon liggen en dat het onwaarschijnlijk was dat de vitaminesupplementen die hij slikte zo’n positief effect hadden. Maar er was wel iets anders: Morty’s houding jegens kanker. ‘Ik heb nooit veel belang gehecht aan mijn diagnose. Ik was niet bang; het was gewoon iets waar ik mee moest zien te dealen. Omdat ik niet bang was, werd mijn immuunsysteem niet aangetast en was mijn lichaam dus in staat zelf tegen de kanker te vechten’, zegt Morty.
Dat is een ongebruikelijke reactie op een diagnose die veel mensen als een doodsvonnis ervaren. Maar Morty heeft zelf dertig jaar lang aan anderen uitgelegd dat ze niet bang moeten zijn. Met zijn Lefkoe Institute heeft hij duizenden mensen en organisaties geleerd hun boosheid, uitstelgedrag, angst en andere psychische blokkades te overwinnen. ‘Het komt aan op je overtuigingen: die bepalen jouw realiteit, hoe je de wereld ziet. Zoals: ‘Ik ben niet goed genoeg’ ‘Het geld groeit niet op mijn rug’, ‘Relaties zijn moeilijk’. Maar die overtuigingen kloppen niet. Ze zijn slechts de betekenis die wij hebben gegeven aan wat we in ons leven hebben meegemaakt.’

Loslaten
Dit besef drong op een dag tot Morty door toen hij met een vliegtuig onderweg was naar Californië. Hij was destijds een geslaagde managementconsultant die columns over economie en politiek had geschreven voor kranten als The Wall Street Journal. Maar ondanks zijn succes had hij het gevoel dat het met zijn leven de verkeerde kant op ging: hij was twee keer gescheiden en dacht er vaak aan om zijn leven te beëindigen. Daarom begon hij in het vliegtuig aan een dagboek, waarin hij opschreef wie hij was en waar hij behoefte aan had.
‘Ik was ongelukkig en depressief, en ik wilde begrijpen wat me tegenhield. Ik realiseerde me dat ik mezelf zag als iemand die alle hindernissen kan overwinnen, die doorging, wat er ook gebeurde. Dus wat had ik nodig om te zijn wie ik dacht dat ik was? Ik had hindernissen nodig; daarom creëerde ik die steeds opnieuw in mijn leven.’ Vanuit dit inzicht ontwikkelde Morty zijn methode voor het loslaten van overtuigingen.

Kanker
Acht jaar geleden kreeg Morty te horen dat hij een vorm van bloedkanker had, die werd behandeld met acupunctuur en kruidengeneesmiddelen, maar pas genas na chemotherapie.
Hij bezocht daarna geregeld zijn oncoloog voor bloedonderzoek, en in maart 2014 bleek hij te weinig rode bloedcellen te hebben. Na verder onderzoek kreeg hij de diagnose dikkedarmkanker. De ziekte bleek al te zijn uitgezaaid naar zijn lever. Zijn CEA (carcino-embryonaal antigeen) was 79, terwijl een gezonde waarde minder dan 2,5 is. Een operatie was daarom zinloos: hij had stadium IV, het terminale stadium. Hij kon nog een serie van achttien chemokuren krijgen, maar hij had weinig hoop: de vijfjaarsoverleving van uitgezaaide dikkedarmkanker is slechts 6 procent.
Hij onderging drie chemobehandelingen en stopte toen ermee, omdat hij er ‘gewoon geen goed gevoel bij had’. De oncoloog protesteerde, en zijn familie en vrienden vreesden het ergste. ‘Ik adviseer niemand om hetzelfde te doen’, zegt Morty, ‘maar mijn intuïtie zei me dat ik ermee moest stoppen.’
Tegelijk met de chemo was hij ook met een streng antikankerdieet gestart, en hij slikte vijftig voedingssupplementen en 25 gram liposomale vitamine C per dag (vitamine C in lecithine, die daardoor beter opgenomen wordt). Daarnaast begon hij zes dagen per week te sporten. ‘Voor die tijd deed ik niets aan sport. Dat kwam door een van mijn overtuigingen: op de middelbare school maakten de jongens die aan fitness en sport deden nooit niet zo’n slimme indruk. En ik wilde intellectueel overkomen, dus sportte ik niet!’

Daling
Na slechts drie chemokuren en twee weken supplementen slikken, daalde zijn CEA-waarde naar 23. Deze plotselinge daling was onverklaarbaar: noch de chemo’s, noch de supplementen konden deze daling zo snel veroorzaakt hebben. ‘Ik weet de precieze oorzaak van mijn plotselinge genezing niet, maar mijn gevoel zegt me dat die psychisch was’, zegt Morty. En er waren twee factoren die daarbij een rol speelden.
De eerste was dat Morty de diagnose nooit ernstig heeft opgevat. ‘Tegen mijn vrienden zei ik dat kanker voor mij hetzelfde betekende als een gebroken been. Röntgenfoto’s, gips en met krukken lopen: er is een behandeling nodig, maar het is niets ernstigs. Zo dacht ik ook over mijn kanker. Sommige vrienden dachten dat ik mijn ziekte ontkende; dat het wel degelijk ernstig was. Maar zo heb ik het gewoon nooit ervaren.’
Het werk van psycholoog Ellen Langer van de Harvard Universiteit lijkt Morty’s ervaring te bevestigen. In een onderzoek onder kankerpatiënten die spontaan genazen, ontdekte Langer dat deze mensen niet kapot waren van de diagnose, maar dat ze er op een kalme, praktische manier mee omgingen.1
De tweede factor was dat Morty niet bang was voor het overlevingscijfer van 6 procent. ‘Ik voelde me niet bang, ongerust of overstuur. Ik hechtte geen belang aan de diagnose of prognose. Daardoor had ik geen last van stress, waardoor mijn immuunsysteem niet onderdrukt werd, wat gebeurt bij veel mensen die horen dat ze kanker hebben.’
Slechts 99 dagen nadat Morty hoorde dat hij kanker heeft, is zijn CEA lager dan 2,5. Hij sport nog steeds zes dagen per week en volgt het dieet, en zijn CEA-waarden blijven laag. Maar hij is nog niet helemaal uit de problemen: op een PET-scan was te zien dat er nog steeds tumoren in zijn dikke darm en op andere plekken in zijn lichaam zitten, ook al is zijn CEA 1,6.
Wat de prognose ook moge zijn, Morty blijft zijn diagnose op dezelfde manier benaderen: zonder angst. ‘Ik hechtte er geen belang aan, en deed gewoon wat ik moest doen. Ik wist alleen niet wat ik aan moest met de mensen die zich alsmaar afvroegen hoe het met me ging. Het ging goed en ik was er absoluut zeker van dat het goed zou blijven gaan.’

[streamers:]
‘Omdat ik niet bang was, werd mijn immuunsysteem niet aangetast.’
‘Je overtuigingen bepalen jouw realiteit; hoe je de wereld ziet.’
Kankerpatiënten die spontaan genazen, waren niet kapot van de diagnose, maar gingen er op een kalme, praktische manier mee om.

[Literatuur:]
1. Psychology Today, 2000; 33:28

[Kadertekst:] De kracht van onze geest
We weten allemaal dat stress ongezond voor ons is, maar hoe zorgen we ervoor dat we er geen last van hebben? De Amerikaanse arts Lissa Rankin onderzocht de invloed van een gezonde geest op ons lichaam en schreef er in 2013 een boek over: Mind over medicine. Ze zet daarin de ingrediënten op een rijtje die u helpen om ziekten te voorkomen en genezen:
– Gezonde relaties, een sterke familieband, diepe vriendschappen en een goed netwerk van collega’s;
– Een betekenisvolle daginvulling – thuis of buitenshuis;
– Het uiten van uw creativiteit, zodat uw ziel kan zingen;
– Een gezond spiritueel leven, waarin u verbinding voelt met het heilige;
– Een seksleven waarin uw erotische kant en fantasieën tot uitdrukking komen;
– Een gezonde financiële situatie, zodat u in uw lichamelijke behoeften kunt voorzien;
– Een omgeving zonder gifstoffen, natuurrampen, straling en andere gevaren;
– Een gezond geestelijk en emotioneel leven, dat zich kenmerkt door optimisme en geluk, en dat geen angst, somberheid en zorgen kent;
– Een leefstijl die uw lichaam helpt gezond te blijven, met goede voeding, veel lichaamsbeweging, voldoende slaap en zonder verslaving.