Ik heb last van ontstoken tandvlees en het bloedt af en toe. Wat kan ik doen om dit te verbeteren, naast de voor de hand liggende dingen zoals regelmatig naar de tandarts gaan en goed poetsen en flossen, enz.? Zijn er kruiden en supplementen die kunnen helpen?
K.T., via e-mail

Ontstoken tandvlees, ofwel gingivitis, treft meer dan de helft van de volwassen bevolking en komt nog vaker voor bij ouderen en mensen met andere gezondheidsproblemen zoals diabetes en hartaandoeningen.1 De tekenen zijn zwelling en roodheid van het tandvlees en bloeding na het tandenpoetsen of flossen, maar het probleem veroorzaakt meestal weinig of geen ongemak. Als het onbehandeld blijft, kan het zich ontwikkelen tot parodontitis, waarbij zowel de weefsels als de botten die de tanden ondersteunen worden aangetast. Gelukkig zijn er tal van natuurlijke opties om de gezondheid van je tandvlees te verbeteren en gingivitis te bestrijden.

Gebruik een waterflosser

Er is klinisch bewijs dat de Waterpik Waterflosser, die water gebruikt in combinatie met druk en pulsaties om tandplak en bacteriën rond de tanden te verwijderen, effectiever is in het verminderen van tandvleesontstekingen en -bloedingen dan traditioneel flosdraad.2 En de Waterpik Sonic- Fusion, een combinatie van een waterflosser en een sonische tandenborstel, is twee keer zo effectief als handmatig tandenpoetsen en flossen om de gezondheid van het tandvlees te verbeteren.3 Beide apparaten zijn online verkrijgbaar (zie www.waterpik.nl voor informatie).

Eet ontstekingsremmend voedsel

Volgens een onderzoek zou het eten van ontstekingsremmende voeding kunnen helpen bij het verslaan van gingivitis. Een voedingspatroon met weinig verwerkte koolhydraten en dierlijke eiwitten en rijk aan omega 3-vetzuren, vitamine C, vitamine D, antioxidanten, plantaardige nitraten en vezels, leidde al na een maand tot een aanzienlijke afname van bloedend tandvlees.4 Goede opties zijn onder meer vette vis, zoals zalm en makreel, eieren, bladgroenten, noten en zaden, broccoli, paprika’s, avocado’s en bessen.

Gebruik probiotica

Zuigtabletten met probiotische stammen van Lactobacillus reuteri lijken effectief te zijn voor het verbeteren en behouden van de gezondheid van het tandvlees, hoewel een nadeel is dat ze de kunstmatige zoetstof sucralose bevatten.5 Ze zijn onder andere online verkrijgbaar op drogisterij-sites.

Gebruik een mondspoeling op basis van kruiden

Verschillende kruiden, alleen of in combinatie gebruikt als mondwater, blijken effectief de gezondheid van het tandvlees te verbeteren. Zoek naar volledig natuurlijke, alcoholvrije middelen waarin kruiden zijn verwerkt, zoals Ben & Anna Mondwater Sensitive, Weleda Ratanhia Mondwater of Dr Organic Tea Tree Mondwater, of overweeg om er zelf een te maken. Hieronder vind je enkele goede kruiden voor je tandvlees.

Groene thee (Camellia sinensis).
Toen in een onderzoek een mondwater met groene thee werd vergeleken met een mondwater met het krachtige antimicrobiële chloorhexidine, dat bij conventionele behandeling van tandvleesaandoeningen wordt gebruikt, bleken beide behandelingen even effectief tandplak en tandvleesontsteking te verminderen, en groene thee werkte zelfs nog iets beter tegen bloedend tandvlees.6

Neem (Azadirachta indica).
Mondspoelingen op basis van neem zijn net zo effectief als mondspoelingen op basis van chloorhexidine voor vermindering van tandplak en ontstoken tandvlees.7

Kurkuma (Curcuma longa). Dit kruid, dat bekend staat om zijn ontstekingsremmende, antioxidatieve en antibacteriële eigenschappen, kan gebruikt worden in mondwater; het kan gingivitis voorkomen en bestrijden.8 Lees De Apotheker voor wisselwerkingen met eventuele reguliere medicijnen.

Kamille (Matricaria chamomilla).
Een onderzoek wees uit dat dit verzachtende kruid bloedend tandvlees aanzienlijk verminderde.9

Aloë vera.
Dit is ook een fantastisch kruid waarmee ontstoken tandvlees kan worden bestreden.10

Granaatappel (Punica granatum).
Een onderzoek wees uit dat mondwater met granaatappel zelfs beter werkte tegen gingivitis dan chloorhexidine.11

Triphala.
Dit traditionele ayurvedische meervoudige kruidenpreparaat, dat Terminalia bellirica, Terminalia chebula en Phyllanthus emblica bevat, verwijderde tandplak effectiever dan aloë vera en was in dit opzicht vergelijkbaar met chloorhexidine. Dat laatste gold ook voor bloedend en ontstoken tandvlees, maar zonder de bijwerkingen die chloorhexidine wel heeft.12

Ga voor co-enzym Q10

Tot 96 procent van de patiënten met tandvleesaandoeningen blijkt een laag gehalte van deze vitamine-achtige verbinding te hebben.13 En het gebruik van co-enzym Q10 (CoQ10)-supplementen kan tandvleesontsteking helpen verminderen.14 Bovendien was het plaatselijk aanbrengen van CoQ10 op de tanden en het tandvlees net zo effectief als een traditionele behandeling van tandsteenverwijdering en polijsten bij een groep patiënten met gingivitis en de twee behandelingen samen waren effectiever dan beide behandelingen alleen.15

Aanbevolen dosering: 30-100 mg/dag orale CoQ10 (let op ‘ubiquinol’, de actieve vorm), of probeer tweemaal daags een natuurlijk CoQ10-bevattend mondwater of tandpasta te gebruiken.

Neem vitamines

Afzonderlijke studies suggereren dat suppletie met vitamine C en E de gezondheid van het tandvlees kan verbeteren.16
Aanbevolen dosering: vanaf 14 jaar 75 mg vitamine C per dag; 300 mg/ dag vitamine E.

Zoek naar propolis

Deze kleverige substantie, door bijen gemaakt van plantaardige harsen, is veelbelovend voor allerlei gebitsproblemen. In een voorbereidende studie van drie maanden zorgde tweemaal daags spoelen met mondwater met Braziliaanse groene propolis voor een significante afname van tandplak en tandvleesontsteking.19 Ook inname van een propolissupplement kan gunstig zijn.20

Aanbevolen dosering: propolis-capsules van 400 mg/dag of tweemaal daags een propolis-mondspoeling.

Neem foliumzuur

Foliumzuur, ook bekend als vitamine B11, kan indien gebruikt in mondwater zorgen voor afname van tandvleesontsteking en -bloedingen.17
Volgens een onderzoek kan inname van deze vitamine in capsule- of tabletvorm ook nuttig zijn voor de tandvleesgezondheid, hoewel de effectieve dosis erg hoog was.18
Aanbevolen dosering: tweemaal daags spoelen met een foliumzuurbevattend mondwater; raadpleeg een gekwalificeerde arts als je een hoge dosis foliumzuursuppletie wil proberen (en een niet-synthetische vorm van de vitamine wil gebruiken, zoals L-methylfolaat).

Bronnen
1 Am J Dent, 2010; 23: 9–13
2 J Clin Dent, 2005; 16: 71–7; J Int Acad Periodontol, 2011; 13: 2–10
3 Compend Contin Educ Dent, 2018; 39(suppl 2): 14–22
4 J Clin Periodontol, 2019; 46: 481–90
5 J Periodontol, 2020; 91: 1328–38
6 Contemp Clin Dent, 2015; 6: 505–9
7 Int J Dent Hyg, 2017; 15: 4–15
8 Complement Ther Clin Pract, 2016; 25: 13–7
9 J Oral Sci, 2016; 58: 569–74
10 J Indian Soc Periodontol, 2013; 17: 435–8
11 J Int Clin Dent Res Organ, 2011; 3: 29
12 Contemp Clin Dent, 2019; 10: 333–7
13 Alt Med Rev, 1996; 1: 11–17
14 J Clin Diagn Res, 2015; 9: ZC26–8
15 J Indian Soc Periodontol, 2012; 16: 539–42
16 J Periodontol, 2014; 85: 242–9; Int J Vitam Nutr Res, 1982; 52: 333–41
17 J Clin Periodontol, 1984; 11: 619–28
18 J Periodontol, 1976; 47: 667–8
19 Evid Based Complement Alternat Med, 2011; 2011: 750249
20 J Periodontol, 2016; 87: 1418–26