Kun je natuurlijke behandelingen aanbevelen voor het droge-ogen-syndroom? De laatste tijd voelen mijn ogen erg droog en zanderig aan, vooral tegen het einde van de dag. Zijn er effectieve drugsvrije opties?
SS, via e-mail

Het droge-ogen-syndroom – wanneer de ogen niet genoeg kwaliteitstranen produceren of de tranen te snel verdampen – is een van de vaakst voorkomende aandoeningen die oogzorgspecialisten tegenkomen.1 Naast een droog gevoel kunnen de ogen branderig of zanderig aanvoelen, of prikken. Het kan leiden tot vermoeide ogen, wazig zien en een gevoel dat er iets in de ogen zit.

De gebruikelijke behandeling is kunstmatige tranen – oogdruppels om de ogen vochtig te houden – maar deze kunnen slechts tijdelijk verlichting bieden en ze doen niets aan de onderliggende oorzaak van het probleem.1

Het is inderdaad bekend dat bepaalde medische aandoeningen het droge-ogen-syndroom veroorzaken, waaronder het syndroom van Sjögren, reumatoïde artritis, lupus, schildklieraandoeningen en allergieën. Leefstijlfactoren, zoals voedingstekorten en computergebruik, evenals medicatie, kunnen ook droge ogen veroorzaken of hieraan bijdragen.

Lockdowns en quarantaine, waarmee de meesten van ons de afgelopen jaren te maken hadden, houden ook verband met het droge-ogen-syndroom, waarschijnlijk omdat we meer tijd doorbrengen met kijken op digitale schermen.2 En langdurig gebruik van mondkapjes, vooral slecht passende, kan de symptomen van droge ogen verergeren.3

Wat je het best kan doen, is een arts functionele geneeskunde of oogarts inschakelen, die de oorzaak van je droge ogen-symptomen kan achterhalen en een holistisch behandelplan kan aanbevelen. Hier is alvast een algemene leidraad voor de beste natuurlijke oplossingen voor het droge-ogen-syndroom.

Schermtijd beperken

Van digitale schermen is bekend dat ze bijdragen aan symptomen van droge ogen. In één onderzoek leidde het gebruik van een smartphone na een uur tot een significante toename van droge ogen, vermoeidheid en een branderig gevoel en veroorzaakte het na vier uur instabiliteit van de traanfilm en oxidatieve stress.4
Maar computers lijken nog slechter voor je ogen te zijn. Uit een onderzoek waarin de effecten van 15 minuten lezen op een laptop, tablet, e-reader en smartphone werden vergeleken, bleek dat de computer de meeste verstoring veroorzaakte op het oppervlak van het oog en de traanfilm, en de smartphone de minste.5

Welke apparaten je ook gebruikt, probeer de tijd dat je ze gebruikt te beperken en neem regelmatig pauzes. Als je van je scherm wegkijkt en je regelmatig op iets in de verte concentreert, kan dit helpen om droge ogen en vermoeidheid te verminderen.6 Een goede regel is om elke 20 minuten die je naar een scherm kijkt af te wisselen met 20 seconden wegkijken naar iets anders op enige afstand.

Probeer traditionele Chinese geneeskunde (TCM)

In een overzichtsanalyse van zeven onderzoeken bleek acupunctuur effectiever te werken bij het droge-ogen-syndroom dan kunstmatige tranen.7 Traditionele Chinese kruiden, zoals Chi-Ju-Di-Huang-Wan, bleken ook te werken.8 Kijk voor een ​​gekwalificeerde TCM-beoefenaar bij je in de buurt op zhong.nl.

Neem bessen

Een gestandaardiseerd extract van maquibes (Aristotelia chilensis), een donkerpaarse vrucht afkomstig uit Chili en Zuid-Argentinië, blijkt na één tot twee maanden het traanvochtvolume aanzienlijk te verhogen en de symptomen van droge ogen te verminderen.9 Het extract, dat bekend staat als MaquiBright, is online verkrijgbaar in een effectieve dosering in het supplement Life Extension’s Tear Support.
Voorgestelde dosering: 60 mg per dag

Overweeg andere supplementen

Vitamine D. Er zijn verbanden gevonden tussen gebrek aan vitamine D en het droge-ogen-syndroom.10 De vitamine lijkt een belangrijke rol te spelen bij het verbeteren van de traanfilmfunctie en het verminderen van ontstekingen op het oogoppervlak.11 Eén onderzoek wees uit dat patiënten met vitamine D-gebrek twee weken na het krijgen van een hooggedoseerde vitamine D-injectie een afname bemerkten in de ernst van hun droge-ogenklachten.12
Aanbevolen dosering: Thuistestkits voor vitamine D zijn online verkrijgbaar, o.a. bij cerascreen.nl of mijnlabtest.nl, eventueel samen met een persoonlijk advies op basis van de resultaten (of raadpleeg uw arts)

Vitamine A. Er trad een verbetering op van de traankwaliteit van mannen met droge ogen die gedurende drie dagen vitamine A-supplementen kregen.13 De vitamine lijkt ook effectief te zijn voor symptomen van droge ogen in de vorm van oogdruppels.14
Aanbevolen dosering: In het onderzoek werd een hoge dosis van 1.500 mg per dag gegeven; raadpleeg een arts voor advies op maat over een geschikte langdurige dagelijkse dosis

Probiotica. Een supplement met een mengsel van twee probiotische stammen, Saccharomyces boulardii MUCL 53837 en Enterococcus faecium LMG S-28935, verminderde het droge-ogen-syndroom in een voorlopige proef.15
Aanbevolen dosering: Zoek naar een kwalitatief goed supplement dat deze soorten bevat, of een formule met meerdere stammen, en volg de instructies op het etiket.

Essentiële vetzuren. Een supplement met een combinatie van omega 3- en -6-vetzuren hielp in één onderzoek het droge-ogen-syndroom te verlichten.16 Een ander onderzoek dat twee vormen van omega 3-supplementen vergeleek, visolie en krillolie, wees uit dat krillolie enige extra voordelen had, hoewel beide effectief waren voor droge ogen.17
Aanbevolen dosering: Probeer een hoogwaardig visolie- of krilloliesupplement, zoals Bonusan Omega-3 Krillolie, Physalis Krill Omega 3 of Orthica Omega 3-1000 en volg de instructies op het etiket.

Zorg voor voldoende slaap

Een recent onderzoek onder meer dan 100.000 mensen wees uit dat onvoldoende slaap krijgen, of slaap van slechte kwaliteit, wordt geassocieerd met het droge-ogen-syndroom. Mensen die minder dan acht uur per dag sliepen, moeite hadden met inslapen of doorslapen of die moe wakker werden, hadden significant meer kans op droge ogen.18

Kruiden zoals lavendel, valeriaan en kamille kunnen helpen bij slaapproblemen.

Probeer een thermische stimulator

Een onderzoek wees uit dat tweemaal daags gebruik van een thermische stimulator, waarbij trillingen, massage en warmte op de ogen werden toegepast, effectiever was dan kunstmatige tranen bij de behandeling van het droge-ogen-syndroom.20 Er zijn (online) apparaten van verschillende merken te koop (o.a. Vulpes Goods, Sivergear, B-care) met onder andere warmte- en luchtcompressie en verschillende massagestanden, die de symptomen van droge ogen kunnen helpen verlichten.

Kijk naar je dieet

Er zijn aanwijzingen dat het volgen van een mediterraan dieet, dat rijk is aan fruit, groenten, vis, noten en olijfolie, gunstig kan zijn voor het droge-ogen-syndroom. De combinatie van dit dieet met lichaamsbeweging en gewichtsverlies (indien nodig) kan nog grotere voordelen opleveren.22

Controleer je medicijnen

Er is een lange lijst van medicijnen die droge ogen kunnen veroorzaken; hieronder staan er slechts een paar.19 Bespreek je medicatie met een arts en onderzoek zo nodig alternatieven.
– Anti-aritmica
– Antidepressiva
– Antihistaminica
– Antireumatica
– Bloeddrukverlagers
– Kalmerende middelen en hypnotica
– Krampstillende middelen
– Luchtwegverwijders
– Medicinale oog-druppels zoals die worden gebruikt voor de behandeling van glaucoom en allergieën
– Opioïden
– Pijnstillers
– Retinoïden

Bronnen
1 Clin Ophthalmol, 2009; 3: 405–12
2 Risk Manag Healthc Policy, 2021; 14: 1629–36; Sci Rep, 2021; 11: 24434
3 Indian J Ophthalmol, 2021; 69(6): 1508–10; Med Arch, 2021; 75(2): 144–8
4 PLoS One, 2018; 13(10): e0206541
5 Optom Vis Sci, 2020; 97(12): 1070–9
6 Nepal J Ophthalmol, 2013; 5(2): 161–8
7 Evid Based Complement Alternat Med, 2015; 2015: 143858
8 Phytother Res, 2005; 19(4): 349–54; Tzu Chi Med J, 2021; 33(4): 365–9
9 Panminerva Med, 2014; 56(3 Suppl 1): 1–6; J Tradit Complement Med, 2018; 9(3): 172–8
10 Acta Ophthalmol, 2020; 98(8): 749–54
11 Int J Rheum Dis, 2016; 19(1): 49–54
12 Sci Rep, 2016; 6: 33083
13 Clin Ophthalmol, 2019; 13: 599–604
14 Am J Ophthalmol, 2009; 147(2): 206–13.e3
15 Curr Clin Pharmacol, 2017; 12(2): 99–105
16 J Fr Ophtalmol, 2011; 34(7): 448–55
17 Ophthalmology, 2017; 124(1): 43–52
18 Ocul Surf, 2021; 21: 306–12
19 J Ophthalmol, 2012; 2012: 285851
20 Br J Ophthalmol, 2014; 98(1): 46–51
21 J Sci Food Agric, 2021; 101(6): 2182–93; Mol Med Report, 2010 Nov 1; 3(6): 895–901
22 Nutrients, 2020; 12(5): 1289