Maar vaccins zijn toch veilig?

In het debat over de veiligheid van vaccinatie bij kinderen gaat het meestal over autisme dat zou worden veroorzaakt door vaccinatie. Drie nieuwe studies wijzen uit dat er meer nadelen aan vaccins kleven.

De controverse rond de Britse maagdarmspecialist Andrew Wakefield en zijn suggestie dat het BMR-vaccin (bof-mazelen-rode hond) autisme kan veroorzaken, heeft jarenlang het debat over de veiligheid van vaccinatie in het algemeen overheerst. Nu Wakefields onderzoek – en daarmee Wakefield zelf – in twijfel is getrokken, achten zijn critici de veiligheid van vaccins bewezen. Tegelijk houden zijn medestanders vol dat de waarheid wordt verzwegen, en dat vaccins wel degelijk autisme kunnen veroorzaken.
Gezondheidsinstanties overal ter wereld stellen ouders gerust: de vaccinatie van hun kinderen is volkomen veilig. Toch zijn er dit jaar drie studies gepubliceerd die daar vraagtekens bij plaatsen. Uit deze studies blijkt dat de ‘anti-vaccingelovigen’ of ‘complotdenkers’, zoals Wakefields aanhangers onder andere genoemd worden, misschien wel een punt hebben. Vaccins blijken toch niet helemaal veilig te zijn.
Uit een van die nieuwe studies kwam naar voren dat er een verband is tussen vaccins en allerlei ‘neuropsychiatrische aandoeningen’. Autisme komt inderdaad niet op die lijst voor, maar wel bijvoorbeeld depressie, bipolaire stoornis en ADHD.
Uit een andere studie bleek dat het DKTP-vaccin (difterie-kinkhoest-tetanus-polio) onder Afrikaanse kinderen die in de jaren tachtig zijn ingeënt, het sterfterisico had verhoogd.
De derde studie verklaart waarom vaccinaties gevaarlijker zijn dan fabrikanten en gezondheidsinstanties denken: tijdens het productieproces komen er microscopisch kleine verontreinigingen in de vaccins terecht.
Het is bepaald geen nieuws dat vaccins niet volkomen veilig zijn. In 2011 verklaarde een Amerikaans instituut (nu de Nationale Academie voor Geneeskunde genaamd) dat ‘vaccins niet zonder bijwerkingen of nadelige effecten zijn’.1 Bovendien zijn er over de hele wereld 29 overheden die aansprakelijkheid hebben aanvaard voor eventuele schade als gevolg van hun vaccinatieprogramma. Ze hebben speciaal daarvoor compensatiestelsels in het leven geroepen. De VS heeft sinds 1988 al 3,5 miljard dollar aan schadevergoedingen uitgekeerd voor 16.616 gevallen van schade en 1219 sterfgevallen door vaccins. In meer dan 1300 van de schadegevallen gaat het om hersenschade.
Een overbelast immuunsysteem?
Onderzoekers van de medische faculteit van de staatsuniversiteit van Pennsylvania denken dat vaccins het nog niet volgroeide immuunsysteem van een kind verstoren. Dat immuunsysteem is van groot belang voor de gezonde ontwikkeling van de hersenen. Ze wijzen erop dat het vaccin tegen de Mexicaanse griep (H1N1) in 2009 voor een plotselinge stijging zorgde in het aantal gevallen van narcolepsie: een auto-immuunziekte met overdag onbedwingbare slaapaanvallen.
Elk verband tussen het BMR-vaccin en autisme is ‘overtuigend weerlegd’. Maar volgens de onderzoekers kan dit niet worden gezegd van het verband tussen diverse vaccins en allerlei neuropsychiatrische aandoeningen, zoals OCD (dwangneurose), anorexia, angststoornissen, tics (zenuwtrekken), ADHD, depressie en bipolaire stoornis.2
De onderzoekers gebruikten een database van zorgdeclaraties van ongeveer 56 miljoen mensen. Ze zochten naar kinderen van 6 tot 15 jaar oud, bij wie tussen 2002 en 2007 een neuropsychiatrische aandoening werd vastgesteld. Als controlegroep gebruikten ze kinderen die in die periode een botbreuk of open wond opliepen: aandoeningen die duidelijk niet door een vaccin veroorzaakt kunnen zijn.
Ze ontdekten dat kinderen met anorexia in de drie maanden voor hun diagnose bijna twee keer zo vaak een vaccinatie hadden gehad. En de vaccins tegen hepatitis en meningitis (lever- en hersenvliesontsteking) gaven een bijna anderhalf keer zo grote kans op OCD, anorexia en tics.
Maar hoewel de problemen kort na de vaccinatie ontstonden, zeggen de onderzoekers dat dit niet automatisch betekent dat het vaccin de oorzaak was.
Sterfte in Afrika
Andere onderzoekers zijn minder terughoudend. Een team van het Bandim Gezondheidsproject, dat in de jaren tachtig kinderen in Guinee-Bissau vaccineerde, ontdekte jaren later dat het sterftecijfer onder de kinderen die het DKT-vaccin hadden gekregen ongeveer vijf keer zo hoog lag.3
De kinderen, die tussen de drie en vijf maanden oud waren ten tijde van de vaccinatie, waren officieel een natuurlijke dood gestorven. Maar de onderzoekers vermoeden dat het vaccin de kinderen vatbaarder heeft gemaakt voor andere infecties die niet samenhingen met de ziekten waartegen ze werden ingeënt.
Het wrange is dat de kinderen die niet gevaccineerd waren omdat ze zwakker, zieker of ondervoed waren, juist níet vroegtijdig zijn overleden. Dat versterkt het vermoeden dat de sterfte aan het vaccin lag.
Andere studies in Afrika hadden gelijksoortige uitkomsten. In één ervan bleken in Congo meer kinderen te overlijden die het BMR-vaccin hadden gehad. Deze uitkomsten zijn bevestigd door grotere studies onder bevolkingsgroepen, en door pre-poststudies in een aantal landen (een vergelijking van de score voor en na een behandeling).
Voor het Bandimproject werden zorgverleners gezocht vanwege het alarmerende sterftecijfer in de regio: de helft van de kinderen overleed er aan ondervoeding. Onderdeel van het project was de vaccinatie van alleen díe kinderen die daar sterk genoeg voor leken: van de 1057 kinderen in het project kreeg 55 procent het DKT-vaccin. Sommige kinderen kregen bovendien een oraal poliovaccin.
Het poliovaccin lijkt een zeker beschermend effect te hebben gehad. Maar de kinderen die beide vaccins ontvingen, hadden meer dan twee keer zoveel kans te overlijden. ‘Al het huidig beschikbare bewijs duidt erop dat er meer kinderen doodgaan aan een oorzaak die samenhangt met het DKT-vaccin, dan dat er kinderen door worden gered van difterie, tetanus of kinkhoest,’ concluderen de onderzoekers.
Verontreiniging ontdekt
Het dodelijk effect van vaccins zou ook kunnen komen door de verontreiniging tijdens het productieproces. Toen onderzoekers een speciale elektronenmicroscoop met röntgenstralen gebruikten om 44 soorten vaccins te onderzoeken die in Italiaanse en Franse fabrieken werden geproduceerd, bleken die op één na allemaal verontreinigd. Sommige vaccins bevatten slechts één verontreinigende stof, maar in andere – waaronder Fluarix, het griepvaccin van GlaxoSmithKline en het BMR-vaccin van Sanofi – zaten wel elf anorganische deeltjes. Onderzoekers van de Italiaanse Nationale Raad van Onderzoek denken dat zo’n verontreiniging moet zijn ontstaan tijdens de bewerkings- of filteringsfase.4
Deze deeltjes zijn niet biocompatibel – dat betekent dat ze ‘lichaamsvreemd’ zijn – en ze zijn ook biologisch persistent: het lichaam kan ze niet afbreken. In veel gevallen zul je ze niet opmerken, behalve als ze een zwelling veroorzaken op de plek rond de inenting. Maar in zeldzame gevallen 
kunnen ze door het lichaam gaan zwerven en in organen achterblijven.
De verontreiniging kan verklaren waarom sommige mensen bijna direct na de vaccinatie een reactie vertonen, terwijl anderen zeggen dat het een paar weken duurde voordat er iets gebeurde. In sommige gevallen komen de deeltjes in de hersenen terecht, wat voor neurologische reacties kan zorgen.
Dat kan het grote aantal koortsstuipen verklaren: epilepsie-achtige trekkingen bij iemand met hoge koorts. Onderzoekers van Cochrane, een wereldwijde onafhankelijke medische onderzoeksorganisatie, maakten hier melding van toen ze de veiligheid van het BMR-vaccin onder de loep namen. Hoewel zulke stuipen veel voorkomen bij kinderen, bleken ze vier keer zo vaak voor te komen bij kinderen tussen de 12 en 23 maanden, en bijna zes keer zo vaak bij kinderen van 12 tot 35 maanden in de 6 tot 11 dagen na hun vaccinatie.5
En wat nog zorgwekkender is: de Cochrane-onderzoekers, die studies bekeken waarbij bijna 15 miljoen kinderen waren betrokken, ontdekten dat de kans op niet-infectieuze meningitis (een hersenvliesontsteking die niet door een bacterie wordt veroorzaakt) gemiddeld 14 keer zo hoog werd door de BMR-injectie. Sommige studies wijzen zelfs uit dat het risico 25 keer zo hoog is. Hoewel de meeste gevallen mild verlopen en snel genezen, zijn er ook ernstige en zelfs levensbedreigende gevallen bij.
Dus als u iemand hoort beweren dat vaccinaties ‘veilig’ zijn voor kinderen – wat meestal betekent: nee hoor, ze veroorzaken geen autisme – dan weet u dat hij of zij in het gunstigste geval niet goed is geïnformeerd.
Bryan Hubbard
Literatuur:
1 Institute of Medicine of the National Academies. Adverse Effects of Vaccines, 2011; www.hrsa.gov/vaccinecompensation/resources/adverseeffects.pdf
2 Front Psychiatry, 2017; 8: 3; doi: 10.3389/fpsyt.2017.00003
3 EBioMedicine, 2017; 17: 192-8
4 Int J Vaccines Vaccin, 2017; 4: 00072; doi: 10.15406/ijvv.2017.04.00072
5 Cochrane Database Syst Rev, 2012; 2: CD004407

Kadertekst:
Is vaccinatie veilig?
Kort nadat het vaccin tegen difterie, tetanus en acellulaire kinkhoest door klinische studies veilig werd bevonden, meldden ouders m bijwerkingen die hun kinderen ondervonden. De negatieve reacties waren onder meer:
• ITP, immuuntrombocytopenie. Dat is een immuunziekte waarbij er te veel bloedplaatjes worden afgebroken, waardoor iemand snel blauwe plekken heeft en bloedt;
• wiegendood;
• anafylactische oftewel ernstige en soms fatale allergische reacties;
• cellulitis: ontsteking van onderhuids bindweefsel;
• autisme;
• stuipen of een ernstige epileptische aanval (tonisch-klonisch insult);
• encefalopathie: ziekte, schade of verstoorde functie van de hersenen;
• hypotonie: verlaagde spierspanning;
• neuropathie: zenuwpijn;
• slaperigheid;
• apneu: tijdelijke ademstilstand.
Deze reacties staan allemaal in de bijsluiter. Toch zegt Sanofi Pasteur, de fabrikant van het vaccin, dat in grote studies deze reacties niet voorkwamen.

 

Wilt u dit artikel lezen?

Als abonnee kunt u dit artikel gratis lezen door in te loggen op uw account. Nog geen abonnee? Sluit nu een abonnement af.

Andere artikelen van Bryan Hubbard

De medicijnen zijn heerlijk

Het Laatste woord: De illusie van de goochelaar

Het laatste woord; Is het beter om niets te voelen?

Het laatste woord

Artsen weten wel beter

Marktwerking en zorg?

Veel politici spreken zich uit over marktwerking in de zorg. Volgens sommigen helpt concurrentie om kosten te beteugelen. Volgens anderen leidt het juist tot meer kosten en minder kwaliteit. De uitspraken van voor- en tegenstanders zijn niet altijd onderbouwd. Ten...

Gastcolumn: Emoties kun je als voedsel verteren

Er is de afgelopen jaren een gestage toename te zien van het aantal mensen dat psychische aandoeningen ontwikkelt.1 Dat is zorgelijk, maar eigenlijk ook relatief eenvoudig te veranderen. De kern van het probleem is dat veel mensen hun emoties niet adequaat kunnen...

De borsten

Zacht, rond, fier, stevig, klein, hangend, veranderd of zelfs afwezig na een operatie… Borsten zijn er in vele prachtige soorten en maten. Ze bestaan uit vetweefsel, bindweefsel, ligamenten én borstklieren; elke borst is gevuld met zo’n vijftien tot twintig lobben die...

Holistische hulp bij een kinderwens

Zwanger worden, het lijkt zo vanzelfsprekend. Toch heeft 1 op de 5 stellen vruchtbaarheidsproblemen - en dat worden er steeds meer. In haar praktijk begeleidt Ingrid Schoonveld vrouwen met een onvervulde kinderwens. Schoonveld werkte al jaren in de communicatiesector...

Beter naar je gevoel (leren) luisteren deel 2

In het eerste deel van dit tweeluik las je waarom het een uitdaging kan zijn om naar je gevoel te luisteren. In dit tweede deel gaan we in op het maken van gezonde voedingskeuzen, door een situatie te creëren waarin je op je gevoel kunt leren vertrouwen. Belangrijke...

Bryan Hubbard avatar

Over de auteur

Bryan Hubbard studeerde filosofie aan de universiteit van Londen. Hij is de echtgenoot van Lynne McTaggart en samen zijn zij directeur van twee uitgeverijen, WDDTY Publishing Ltd en New Age Publishing Ltd. Hij is uitgever van het maandblad What Doctors Don’t Tell You. ( Het moederblad van Medisch Dossier)
Lees meer artikelen van Bryan Hubbard